Με τη λήξη της προθεσμίας για την ολοκληρωτική απόσυρση των αμερικανικών στρατιωτικών δυνάμεων τη Δευτέρα 30 Αυγούστου τερματίστηκε επίσημα η παρουσία των ΗΠΑ στο Αφγανιστάν. Και μαζί με αυτήν, ένας πόλεμος που είχε αρχίσει πριν από 20 χρόνια, σαν συνέπεια της τρομοκρατικής επίθεσης στους Δίδυμους Πύργους της Νέας Υόρκης. Οι Ταλιμπάν, οι απροσδόκητοι νικητές της πολυετούς και αιματηρής πολεμικής σύγκρουσης, πανηγύρισαν την απογείωση του τελευταίου αμερικανικού αεροπλάνου από την Καμπούλ με πυροβολισμούς, συνοδευόμενες -ως συνήθως- από δοξολογία στον Αλλάχ.
Ο εκπρόσωπος των Ταλιμπάν, Zabihullah Mujahid, έγραψε χαρακτηριστικά στο Twitter ότι «Η χώρα μας κατόρθωσε να απελευθερωθεί πλήρως, χάρη στο Θεό». Παρόλ’ αυτά, ενώ από το Αφγανιστάν έχουν απομακρυνθεί με ασφάλεια 123.000 ξένοι, στη χώρα έχουν απομείνει -εγκλωβισμένοι και με άγνωστες προοπτικές για το μέλλον τους- τουλάχιστον 200 Αμερικανοί.
Ο Πρόεδρος των ΗΠΑ, Τζο Μπάιντεν, αναμένεται να απευθύνει διάγγελμα προς τον αμερικανικό λαό την Τρίτη 31 Αυγούστου, ειδικά για να εξηγήσει στους συμπολίτες του την απόφαση περί μη παράτασης της αμερικανικής επέμβασης στο Αφγανιστάν. Ο Μπάιντεν δέχεται κλιμακούμενα «πυρά», όχι μόνο από την αντιπολίτευση των Ρεπουμπλικανών, αλλά και από μερίδα των Δημοκρατικών στους οποίους ο ίδιος ανήκει.
Μία από τις πλέον οξείες επικρίσεις κατά της «ηττοπαθούς» πολιτικής του Τζο Μπάιντεν εξαπολύθηκε δημόσια από την Liz Cheney, την κόρη του πρώην αντιπροέδρου των ΗΠΑ, Dick Cheney, επί των ημερών του οποίου οι Αμερικανοί είχαν εκστρατεύσει στο Αφγανιστάν. Η Cheney, λοιπόν, έγραψε στο Twitter ότι «δεν τελειώνεις έναν πόλεμο με το να παραδίνεσαι. Και δεν φροντίζεις για την ασφάλεια των ΗΠΑ με το να αφήνεις πίσω σου Αμερικανούς πολίτες στο έδαφος του εχθρού, προδίδοντας τους συμμάχους και κάνοντας ακόμη πιο ισχυρούς τους εχθρούς. Αυτό δεν λέγεται ‘τερματίζω τον πόλεμο. Λέγεται ‘χάνω τον πόλεμο’».
Ο διοικητής του εκστρατευτικού σώματος των ΗΠΑ στο Αφγανιστάν, στρατηγός Kenneth McKenzie, ανακοίνωσε το τέλος του πολέμου σε μια συνέντευξη τύπου τα ξημερώματα της Τρίτης, καθώς εξέπνεε η διορία που είχε αποφασιστεί από τον Τζο Μπάιντεν. Ο McKenzie είπε ότι «δεν υπάρχει πλέον ούτε ένας Αμερικανός στρατιώτης στο Αφγανιστάν. Το τελευταίο αεροσκάφος των ΗΠΑ απογειώθηκε από την Καμπούλ με τον Αμερικανό πρεσβευτή μεταξύ των επιβατών του.
» Επικρατεί βαθιά θλίψη σε σχέση με αυτή την αποχώρηση, διότι, παρόλο που απομακρύναμε 123.000 ανθρώπους στη διάρκεια μιας επιχείρησης αερομεταφοράς 18 ημερών, δεν καταφέραμε να πάρουμε από το Αφγανιστάν όλους όσους θα θέλαμε. Προσωπικά, έχω ανάμικτα συναισθήματα, καθώς βλέπω τους Ταλιμπάν να ελέγχουν πλήρως τη χώρα». Και απευθύνοντας προειδοποίηση για το τι θα επακολουθήσει, ο στρατηγός McKenzie δήλωσε επίσης ότι «αυτή τη στιγμή στο Αφγανιστάν πιθανότατα υπάρχουν τουλάχιστον 2.000 σκληροπυρηνικοί Τζιχαντιστές. Ο αριθμός αυτός είναι αυξημένος, μάλλον περισσότερο από κάθε άλλη φορά το τελευταίο διάστημα».
Σε νυχτερινή φωτογραφία καθώς επιβιβάζεται στο μεταγωγικό αεροσκάφος C-17 απεικονίζεται ο τελευταίος Αμερικανός στρατιωτικός που αποχώρησε από το Αφγανιστάν. Πρόκειται για τον στρατηγό Christopher Donahue, διοικητή της 82ης αερομεταφερόμενης μεραρχίας του Αμερικανικού στρατού. Με την κατήφεια έκδηλη στο πρόσωπό του, ο Donahue αποτυπώνει το γενικότερο αίσθημα των Αμερικανών για την εμπλοκή τους σε έναν 20ετη πόλεμο, στον οποίον κλήθηκαν να υπηρετήσουν συνολικά 775.000 στρατιώτες, με 2.400 εξ αυτών να μην επιστρέφουν ποτέ στην πατρίδα τους.
Η επικρατούσα άποψη είναι ότι οι ΗΠΑ έφυγαν ηττημένες, επί της ουσίας, από το Αφγανιστάν και με το γόητρο τους, τόσο ως στρατιωτική όσο και ως στρατιωτική ηγεσία, σοβαρά τραυματισμένο. Η αποτυχία να εξολοθρεύσουν τους τρομοκρατικούς -τουλάχιστον κατά την αμερικανική εκδοχή- θύλακες των Ταλιμπάν, ύστερα από 20 ολόκληρα χρόνια πολεμικών επιχειρήσεων στο Αφγανιστάν, αποτελεί ένα κόστος που οι προκάτοχοι του Μπάιντεν απέφυγαν να αναλάβουν. Ωστόσο, η «ανάσταση» των Ταλιμπάν κατάφερε ένα συντριπτικό χτύπημα στο κύρος του Αμερικανού Προέδρου, ο οποίος κάθε άλλο παρά καρπώνεται το, ούτως ή άλλως επιθυμητό, τέλος της μεγαλύτερης σε διάρκεια στρατιωτικής επέμβασης σε ξένη χώρα εκ μέρους των ΗΠΑ, τουλάχιστον από τον Β’ Παγκόσμιο Πόλεμο και εξής.
Ο Μπάιντεν έχει δηλώσει ότι αρνήθηκε να παρατείνει το διάστημα αποχώρησης των Αμερικανών από το Αφγανιστάν, παρά την ασφυκτική πίεση που δέχτηκε από τους Ευρωπαίους, κυρίως, συμμάχους των ΗΠΑ. «Η εισήγηση των στρατιωτικών συμβούλων μου ήταν ομόφωνη, να μην δώσουμε επιπλέον χρόνο» είπε σχετικώς ο Αμερικανός πρόεδρος.
Ο υπουργός Εξωτερικών των ΗΠΑ, Antony Blinken, παραδέχτηκε ότι ούτε καν ο αριθμός των εναπομεινάντων Αμερικανών στο Αφγανιστάν δεν είναι δυνατόν να προσδιοριστεί με ακρίβεια, λόγω της διπλής υπηκοότητας πολλών εξ αυτών. Ο Blinken είπε πάντως ότι «πρόκειται για ανθρώπους με μακροχρόνια παραμονή στο Αφγανιστάν, οι οποίοι, δυστυχώς, αντιμετωπίζουν πλέον επώδυνα διλήμματα».
Επιπλέον, ο Antony Blinken δεσμεύτηκε ότι η αμερικανική κυβέρνηση θα συνεργαστεί στενά με κάποιες συμμαχικές χώρες σε γεωγραφική γειτνίαση με το Αφγανιστάν, όπως το Κατάρ και η Τουρκία, με στόχο να ανοίξει ξανά το διεθνές αεροδρόμιο της Καμπούλ και προκειμένου να επιτραπούν ειδικά ναυλωμένες πτήσεις τσάρτερ με επιβάτες Αμερικανούς και Αφγανούς πολίτες που επιθυμούν να εγκαταλείψουν τη χώρα.
Ταυτόχρονα, η αποχώρηση της αμερικανικής στρατιωτικής δύναμης, αυτομάτως μετατρέπει το αεροδρόμιο της Καμπούλ σε έναν από τους κατεξοχήν ευάλωτους στόχους για ένοπλες επιθέσεις εκ μέρους των Τζιχαντιστών του Ισλαμικού Κράτους. Τις προηγούμενες ημέρες υπήρξαν πολύνεκρα επεισόδια, τόσο εξαιτίας τζιχαντιστικών ενεργειών, όσο και των τελευταίων αντεπιθέσεων από τους Αμερικανούς. Σύμφωνα με τελευταίες πληροφορίες, αναφέρεται η άγρια δολοφονία ενός Αμερικανού διερμηνέα και κάποιων από τα παιδιά του.
