Έχουν αλλάξει οι Ταλιμπάν, που ανέκτησαν με συνοπτικές διαδικασίες την κυριαρχία στο Αφγανιστάν ύστερα από 20 χρόνια; Σχεδόν 24 ώρες μετά την κατάκτηση της Καμπούλ, οι ίδιοι δεν έχουν δώσει «δείγμα γραφής» για το πως θα κυβερνήσουν. Αλλά ίσως ο φόβος του κόσμου και οι περιπολίες με όπλα στους άδειους δρόμους, να δείχνουν που οδεύει η πολύπαθη χώρα.
Η μεγαλύτερη, η πιο συγκλονιστική, εικόνα της απόγνωσης και της απελπισίας που επικρατεί στο Αφγανιστάν την επόμενη της επικράτησης των Ταλιμπάν είναι αυτή στο διεθνές αεροδρόμιο της Καμπούλ: εκεί όπου χιλιάδες κόσμου, χωρίς διαβατήρια ακόμα, σκαρφαλώνουν στις σκάλες, στις φυσούνες ακόμη και στους τροχούς αεροπλάνων για να προλάβουν να φύγουν. Γιατί φοβούνται τι θα ακολουθήσει.
Οι εικόνες έκαναν το γύρο του κόσμου μέσα από τα social media και προκάλεσαν σοκ. Πρώτα αυτές με κόσμο να κρέμεται σε φυσούνα αεροπλάνου. Υπήρξαν πυροβολισμοί, άνθρωποι ποδοπατήθηκαν. Πέντε σκοτώθηκαν σύμφωνα με αυτόπτες μάρτυρες. Η Wall Street Journal ανέφερε ότι Αμερικανοί στρατιώτες, που έχουν αναπτυχθεί στο αεροδρόμιο, πυροβόλησαν και σκότωσαν δυο ένοπλους.
Και μετά ήρθαν αυτά τα βίντεο που σύμφωνα με όσα αναφέρθηκαν απ’ όσους τα μοιράστηκαν στο twitter, έδειχναν τη στιγμή που άνθρωποι που είχαν γαντζωθεί στους τροχούς αεροπλάνου, έπεσαν στο κενό!
Υπάρχουν πληροφορίες για τουλάχιστον τέσσερις τέτοιες περιπτώσεις, αν και δεν κατέστη δυνατό να επιβεβαιωθούν.
Και δεν είναι μόνο αυτό: η πίστα του αεροδρομίου της Καμπούλ είναι γεμάτη κόσμο, ανθρώπους που θέλουν να φύγουν. Φτάνουν στο «Χαμίντ Καρζάι» με κάθε τρόπο, επιζητούν να μπουν σε οποιαδήποτε πτήση. Πηδούν ακόμη και πάνω από τα εμπόδια στις πύλες για να το καταφέρουν. Δεν τους νοιάζει που (κάποιοι) δεν έχουν καν διαβατήριο.
Νωρίτερα, είχαν κυκλοφόρησαν φήμες ότι όποιος έφθανε στο αεροδρόμιο θα μπορούσε να επιβιβαστεί σε κάποιο από τα αεροπλάνα που θα αναχωρούσαν, αν και δεν υπήρξε επιβεβαίωση για κάτι τέτοιο. Η γερμανική πρεσβεία προειδοποίησε μέσω του Twitter πως η άφιξη πολιτών στο αεροδρόμιο χωρίς να έχουν προσκληθεί, θα οδηγούσε σε επικίνδυνες καταστάσεις.
Τοπικά μέσα ενημέρωσης μετέδωσαν πως το αεροδρόμιο ανακοίνωσε πως δεν προσγειώνονται ούτε απογειώνονται άλλες εμπορικές πτήσεις και κάλεσε τον κόσμο να μην πηγαίνει στο «Χαμίντ Καρζάι».
«Μαύρο» στην τηλεόραση
Την πρώτη μέρα της επιστροφής των Ταλιμπάν στην εξουσία, πολλοί αναρωτιούνται πως θα συμπεριφερθούν. Πέρα από το ότι θα γίνουν εκτελέσεις δημόσια, οι ίδιοι δεν αποκαλύπτουν τίποτα.
Αλλά σήμερα, πολλά αφγανικά μέσα ενημέρωσης έχουν ρίξει ένα… ιδιότυπο «μαύρο» στα προγράμματά τους και παρέχουν μόνο περιορισμένες υπηρεσίες. Πολλά μεταδίδουν μόνο επαναλήψεις, αντί για ζωντανό πρόγραμμα. Τα μουσικά κανάλια σταμάτησαν τις μεταδόσεις και γενικά τα τηλεοπτικά δίκτυα επιλέγουν να μην προβάλουν εκπομπές με γυναίκες και οτιδήποτε άλλο έχει δεχθεί στο παρελθόν επικρίσεις από τους υπερσυντηρητικούς κύκλους.
Βέβαια, οι Ταλιμπάν κάνουν… δική τους τηλεόραση. Εκτός από τις “βόλτες” στην Καμπούλ, οι μαχητές των Ταλιμπάν έκαναν… συνεντεύξεις από πολίτες, προφανώς για να τους πουν πόσο… χαρούμενοι είναι που γύρισαν στην εξουσία 20 χρόνια μετά!
Οργή
Η οργή στο Αφγανιστάν στρέφεται εναντίον του Άσραφ Γάνι, του προέδρου που διέφυγε με ελικόπτερο από την Καμπούλ την Κυριακή λίγο πριν την εισβολή των Ταλιμπάν.
Χρήστες στα μέσα κοινωνικής δικτύωσης τον χαρακτήρισαν «βρωμερό κτήνος» για τον ρόλο του στη συνθηκολόγηση, ενώ άλλοι είπαν ότι η κακή ηγεσία του ευθύνεται για το γεγονός ότι τώρα καίνε βιβλία και όργανα μουσικής για να μην τα βρουν οι Ταλιμπάν.
Ρώσος αξιωματούχος αποκάλυψε ότι ο Γάνι φόρτωσε τέσσερα αυτοκίνητα κι ένα ελικόπτερο με λεφτά πριν διαφύγει. Ήταν τόσα τα λεφτά που πήρε μαζί του, σύμφωνα με τους Ρώσους, που αναγκάστηκε να αφήσει κάποια στην πίστα του αεροδρόμιου γιατί δεν χωρούσαν στο ελικόπτερο! Και αυτά, λέγεται, ότι ήταν 5 εκατ. δολάρια!
Στις ΗΠΑ η κυβέρνηση και ο πρόεδρος Τζο Μπάιντεν δέχονται σφοδρότατη κριτική για την αποχώρηση, που άνοιξε διάπλαστα το δρόμο στους Ταλιμπάν. Μια αποχώρηση που είχε ξεκινήσει επί Ντόναλντ Τραμπ.
Ο πρώην υπουργός Εξωτερικών των ΗΠΑ Μάικ Πομπέο, που διαπραγματεύτηκε με τους Ταλιμπάν την αρχική συμφωνία για την αποχώρηση των αμερικανικών δυνάμεων, δήλωσε στο Fox News ότι η κυβέρνηση Μπάιντεν φαίνεται ότι απέτυχε στα σχέδιά της και ζήτησε να σταλεί αμερικανική αεροπορική δύναμη για να συντρίψει τις δυνάμεις των Ταλιμπάν που περικυκλώνουν την Καμπούλ.
Η σημερινή ηγεσία του Λευκού Οίκου συγκρούεται εδώ και μήνες με τον Πομπέο για το θέμα αυτό, υποστηρίζοντας πως η αρχική συμφωνία της κυβέρνησης του Ντόναλντ Τραμπ με τους Ταλιμπάν δεν άφησε πολλές καλές επιλογές στις ΗΠΑ, κάτι που ο Πομπέο αρνείται.
Συνεδριάζει εκτάκτως η Ε.Ε.
Με το Αφγανιστάν αντιμέτωπο με μια άγνωστη «επόμενη μέρα», ο επικεφαλής της ευρωπαϊκής διπλωματίας Ζοζέπ Μπορέλ συγκάλεσε έκτακτη τηλεδιάσκεψη των υπουργών Εξωτερικών της Ε.Ε. για αύριο Τρίτη 17 Αυγούστου.
«Σε συνέχεια των τελευταίων εξελίξεων στο Αφγανιστάν και έπειτα από εντατικές επαφές με τους εταίρους μας τις τελευταίες ημέρες και ώρες, αποφάσισα να συγκαλέσω έκτακτη τηλεδιάσκεψη των Υπουργών Εξωτερικών της ΕΕ αύριο το απόγευμα για μια πρώτη αξιολόγηση», ανέφερε σε ανάρτησή του ο Μπορέλ.
Ο Ύπατος εκπρόσωπος της ΕΕ για θέματα εξωτερικής πολιτικής επισημαίνει επίσης ότι «το Αφγανιστάν βρίσκεται σε σταυροδρόμι. Η ασφάλεια και η ευημερία των πολιτών του, καθώς και η διεθνής ασφάλεια διακυβεύονται».
Πολλά κράτη μέλη και η Ευρωπαϊκή Επιτροπή προσπαθούν να απομακρύνουν γρήγορα τους διπλωμάτες και τους πολίτες τους από την Καμπούλ, μετά την κατάληψή της από τους Ταλιμπάν έπειτα από μια επίθεση αστραπή που σάρωσε τις αφγανικές ένοπλες δυνάμεις.
Εξάλλου εκπρόσωπος της ΕΕ δήλωσε νωρίτερα στο Reuters ότι οι Βρυξέλλες συνεργάζονται με τις χώρες μέλη της για να βρουν γρήγορες λύσεις για την μετεγκατάσταση σε ασφαλές μέρος των Αφγανών που ανήκουν στο προσωπικό της και των οικογενειών τους.
“Το ζητούμενο είναι η εφαρμογή γρήγορων λύσεων γι’ αυτούς και η εγγύηση της ασφάλειάς τους”, δήλωσε ο εκπρόσωπος της Ευρωπαϊκής Επιτροπής στο Reuters.
Η Κομισιόν δεν αποκαλύπτει στοιχεία σχετικά με τον αριθμό των Αφγανών που ανήκουν στο προσωπικό της για λόγους ασφαλείας.
Παράλληλα η υπουργός Εξωτερικών της Σουηδίας Αν Λίντε ανακοίνωσε ότι η Σουηδία ολοκλήρωσε την απομάκρυνση όλου του σουηδικού προσωπικού της πρεσβείας της στην Καμπούλ και ότι επεξεργάζεται τώρα σχέδια για να απομακρύνει τους ντόπιους εργαζομένους σε αυτήν και αυτούς που υποστήριξαν τις δραστηριότητές της στη χώρα.
“Όλο το προσωπικό που είχε αναπτυχθεί απομακρύνθηκε από το Αφγανιστάν χθες το βράδυ με ελικόπτερο και αεροπλάνο προς μια αμερικανική στρατιωτική βάση στη Ντόχα”, διευκρίνισε η Λίντε σε συνέντευξη Τύπου που παραχώρησε.
Εξάλλου και τα Ηνωμένα Αραβικά Εμιράτα ανακοίνωσαν ότι απομάκρυναν τους διπλωμάτες τους από το Αφγανιστάν.
