Στα πλαίσια των ΠΡΩΤΟΚΛΗΤΕΙΩΝ 2024 , υπό την Αιγίδα της Ιεράς Μητροπόλεως Πατρών, το Άγημα Ιστορικής Αναβίωσης Πατρών «Παναγιώτης Καρατζάς» διοργανώνει για τρίτη συνεχή χρονιά εκδηλώσεις που αφορούν την απελευθέρωση των Πατρών από τους Οθωμανούς που έγινε στις 7 Οκτωβρίου 1828, και σηματοδότησε τη γέννηση της νέας πόλης των Πατρών και την ελευθερία των κατοίκων της.
Το Σάββατο 2 Νοεμβρίου, στις Σκάλες Αγίου Νικολάου, και ώρα 6μμ έως περίπου 8 μμ , θα γίνει αναπαράσταση της υπογραφής της συνθήκης παράδοσης της Πόλης στο Γαλλικό Εκστρατευτικό Σώμα του Μωρέως, του Στρατάρχη Νικολάου- Ιωσήφ Μαιζών. Στην αναπαράσταση θα συμμετέχουν πλήθος αναβιωτικών συλλόγων από όλη την Ελλάδα καθώς και τοπικοί Πολιτιστικοί Σύλλογοι που ασχολούνται με την Παράδοση.
Την Κυριακή 3 Νοεμβρίου , στον Ιερό Μητροπολιτικό Ναό Ευαγγελιστρίας θα γίνει Δοξολογία για την ημέρα και κατόπιν, θα γίνει λαμπρή παρέλαση Αγημάτων αρματωμένων και Πολιτιστικών Συλλόγων στον πεζόδρομο της Ρήγα Φεραίου, με κατάληξη στον προαύλιο χώρο του Ι.Ν.Αγίου Ανδρέα, όπου θα γίνουν ομιλίες και κατάθεση στεφάνων.
Οι εκδηλώσεις αυτές έχουν σαν σκοπό, πέραν από τη διατήρηση της Τοπικής Ιστορικής Μνήμης, την θεμελίωση της πεποίθησης των πατρινών ότι η ημέρα αυτή, της Απελευθέρωσης της Πάτρας, θα πρέπει να καθιερωθεί ως ημέρα Τοπικής Αργίας καθώς αφορά την ημέρα που γεννήθηκε η νέα πόλη από τα ερείπια και τους αφανισμένους κατοίκους της. Η πόλη είχε ερημωθεί από τον Απρίλιο του 1821 έως και τον Οκτώβριο του 1828, οπότε και συνέρρευσαν σε αυτή οι εκδιωχθέντες κάτοικοι της , όσοι γλύτωσαν τη σφαγή, και έμποροι από όλα τα μέρη της Ελλάδας, κατεχόμενα και μη, για να εξυπηρετήσουν τις ανάγκες του γαλλικού στρατεύματος σε διατροφή και διασκέδαση. Επίσης ο Ιωάννης Καποδίστριας άμεσα έδωσε εντολή στον Σταμάτιο Βούλγαρη να φτιάξει σύγχρονο πολεοδομικό σχέδιο και έτσι η πόλη μας όχι μόνο ήταν σύγχρονη πλέον αλλά αναπτύχθηκε στην Κάτω Πόλη όπως είναι σήμερα. Συνεπώς πρέπει να γιορτάζουμε όχι μόνο την ελευθερία μας μόνο όπως αλλού, αλλά την ίδια μας την αναγέννηση σε κάτι καινούργιο και σύγχρονο. Επίσης , πάλι στις 4 Οκτωβρίου, την ίδια ημερομηνία, αλλά το 1944 αυτή τη φορά, η πόλη μας απελευθερώθηκε από τους Γερμανούς. Και αυτός είναι ένας ακόμα πρόσθετος λόγος να επιμένουμε στην θέσπιση τοπικής αργίας για τη πόλη μας.
Λίγα λόγια για τα Ιστορικά Γεγονότα της ημέρας:
Τον Απρίλιο του 1828, έξι μόλις μήνες από την ναυμαχία του Ναυαρίνου, ένα ισχυρό απόσπασμα Γαλλικού στρατού αποβιβάστηκε στα παράλια της Πελοποννήσου. Ήταν ο προπομπός μιας εκστρατείας που θα έμενε στην ιστορία ως «η εκστρατεία του Μωρέως». Αν και δεν οδήγησε σε εντυπωσιακές μάχες και κρίσιμες αναμετρήσεις, η παρουσία του γαλλικού στρατού ήταν καθοριστική για την εκδίωξη του Αιγυπτιακού στρατού και την σταθεροποίηση του Ελληνικού κράτους μέχρι την έλευση του Όθωνα.
Το Κύριο Εκστρατευτικό Σώμα το αποτελούσαν 14000 άνδρες , υπό την ηγεσία του Στρατάρχη Νικολάου-Ιωσήφ Μαιζών που ονομάστηκε «Εκστρατευτικό Σώμα του Μωρέως» και παράλληλα συμμετείχαν σε αυτό και σημαντική Επιστημονική Αποστολή, όπως είχε κάνει και ο Ναπολέοντας στην Εκστρατεία του στην Αίγυπτο. Το γαλλικό εκστρατευτικό σώμα αποτελούμενο από τρείς ταξιαρχίες, με 8 συντάγματα πεζικού της γραμμής, ένα σύνταγμα ελαφρού πεζικού, ένα έφιππο σύνταγμα κυνηγών, δύο συνταγματα πεδινού και τρία πολιορκητικού πυροβολικού καθώς και δύο λόχους σκαπανέων και υπονομευτών, αναχώρησε τμηματικά στα τέλη Αυγούστου του 1828 για τον Μωριά.
Στις 4 Οκτωβρίου 1828 , η 3η Γαλλική Μεραρχία του Εκστρατευτικού Σώματος του Μωρέως, με επικεφαλής τον Γάλλο Στρατηγό Σνάιντερ αποβιβάστηκε στην περιοχή της Άνθειας, περίπου στις Ιτιές, εκεί που είναι σήμερα η οδός Ελευθερίου Βενιζέλου, όπου και στρατοπέδευσε. Τον Σνάιντερ, (Σνείδερο τον αποκαλούσαν οι έλληνες), την επομένη ημέρα τον επισκέφτηκε μια αντιπροσωπεία από τον Τούρκο Φρούραρχο της Πάτρας, Χατζή Αβδούλ Αγά, και τους ζητήθηκε η παράδοση του κάστρου, παρουσία του Άγγλου Πρόξενου της Πάτρας Γκρήν και του Γάλλου Προξένου Μπερτινί. Πέρασαν δύο μέρες άπρακτες με τους Τούρκος να φαίνεται να μην σκοπεύουν να το παραδώσουν το κάστρο στους Γάλλους και αυτό είχε ως αποτέλεσμα την 7η Οκτωβρίου την προώθηση στρατιωτικών δυνάμεων ενδότερα στην πόλη ώστε να πολιορκηθεί. Δόθηκε εικοσιτετράωρη προθεσμία τους Τούρκους ώστε να συνθηκολογήσουν και προς το βράδυ γαλλικές δυνάμεις αναπτύχθηκαν στις παρυφές του κάστρου με σκοπό να κάνουν έφοδο. Μετά από λίγη ώρα τελικά οι Τούρκοι άνοιξαν τις πύλες του κάστρου και παραδόθηκαν, στις 7 Οκτωβρίου 1828 στον Ταγματάρχη Ιππότη της Λοστάνδης , τον Λοχαγό Λιεφρουά και τον υπολοχαγό Κόμη ντε Φουκώ. Σε αντίθεση με τη Πάτρα, ο Γιουσούφ Πασάς, επικεφαλής του Κάστρου του Ρίου, είπε ότι η συνθηκολόγηση των Πατρών δεν τον δεσμεύει και αυτόν , ούτε και η υπογραφή της συνθήκης από τον Φεζούλ Αγά, αρχηγό των Λαλαίων, που το μεγαλύτερο πλήθος τους διαβιούσε στο Κάστρο του Ρίου, και ότι το Ρίο είναι άλλη περίπτωση και αρνήθηκε την παράδοση. Ξεκίνησε προώθηση γαλλικών στρατιωτικών τμημάτων προς τα εκεί , δημιουργία μεγάλων χαρακωμάτων και σκληρός βομβαρδισμός του Κάστρου από Γαλλικά και Αγγλικά πλοία, αλλά και από το γαλλικό πυροβολικό ξηράς. Η πολιορκία κράτησε 25 ημέρες, οπότε και παραδόθηκαν οι Τούρκοι Λαλαίοι που το είχαν. Οι Γάλλοι είχαν 3 απώλειες και οι Λαλαίοι άνω των 40.
