Δυναμική, η οποία μπορεί να την οδηγήσει να διαγράψει και νέα ρεκόρ φέτος και στα επόμενα χρόνια, αναπτύσσει πλέον η ελληνική οικονομία. Οι δυσκολίες και τα στοιχήματα της επόμενης μέρας των εκλογών είναι πολλά, αλλά ακόμα και στις παλιές «καλές» εποχές σπάνια είχαν τόσο θετική κατεύθυνση όλοι οι βασικοί οικονομικοί δείκτες στη χώρα.
Ειδικά όταν ο διεθνής περίγυρος είναι τόσο ρευστός και παντού κυριαρχεί αβεβαιότητα, μετά από απανωτές κρίσεις και πρωτοφανή ύφεση.
Στην Ελλάδα, όμως, μια σειρά οικονομικοί δείκτες μιλούν από μόνοι τους και δείχνουν ότι:
■ Η βιομηχανική παραγωγή της χώρας αυξάνεται με ρυθμό 5,2% ετησίως. Σε όρους όγκου (και όχι φουσκωμένου τζίρου λόγω πληθωρισμού) τον Φεβρουάριο η μεταποίηση στη χώρα «πέταξε» σε προ κρίσεως επίπεδα: στις 127,51 μονάδες (+7% σε ετήσια βάση) ανακτώντας τα επίπεδα του 2008! Μεγαλύτερη εκτίναξη εν συγκρίσει με το 2022 σημείωσαν η κατασκευή υπολογιστών (+64,8%), τα φαρμακευτικά σκευάσματα (+36%), η κατασκευή οχημάτων (+46,8%), η βιομηχανία δέρματος και ξύλου (+12% και +14,7% αντίστοιχα).
■ Στο λιανικό εμπόριο ο κύκλος εργασιών (σε σταθερές τιμές) αυξάνεται σταθερά και τον Φεβρουάριο του 2023, κατά 2,4% σε ετήσια βάση.
■ Ειδικά στη μεταποίηση, ο «πρόδρομος» οικονομικός δείκτης PMI παραμένει τον Μάρτιο και τον Απρίλιο σταθερά πάνω από τις 52 μονάδες (έναντι 51,8% πέρυσι). Σύμφωνα με την έρευνα της S&P Global, που εξάγει τον κρίσιμο αυτό δείκτη, η τάση είναι αυξητική και σε αυτό συνέβαλαν η μεγάλη αύξηση στις νέες παραγγελίες που έλαβαν οι Ελληνες κατασκευαστές τον Απρίλιο και η αντίστοιχη στις πωλήσεις. Ο ρυθμός ήταν σε γενικές γραμμές ο ισχυρότερος που έχει καταγραφεί από τις αρχές του 2022. Και μάλιστα, όταν στην Ευρωζώνη ο ίδιος δείκτης παραμένει επί 10 μήνες κάτω από το όριο του 50 (εξέλιξη που δείχνει πως ο κλάδος αναμένει ύφεση) – μάλιστα υποχώρησε στο 45,8 τον Απρίλιο από 47,3 τον Μάρτιο.
■ Το επενδυτικό κλίμα βελτιώνεται συνεχώς και τον Απρίλιο ο δείκτης οικονομικού κλίματος έφτασε στο υψηλότερο σημείο του 12μήνου, στις 108,8 μονάδες από 107,0 μονάδες τον Μάρτιο. Και συνολικά κινείται καλύτερα από πέρυσι, εξέλιξη που κυρίως αντανακλά βελτίωση των προσδοκιών στο λιανικό εμπόριο και τις υπηρεσίες.
■ Οι δανειακές ανάγκες της χώρας έχουν ήδη καλυφθεί κατά 90%. Σε αντίθεση με το παρελθόν, όπου η χώρα ζούσε με «δόσεις», η νέα κυβέρνηση δεν θα χρειαστεί να αναζητήσει ούτε 1 ευρώ από δανεικά. Πριν καν από τα μέσα της χρονιάς θα έχουν αντληθεί και τα υπόλοιπα 700 εκατ. ευρώ -με δύο επανεκδόσεις υφιστάμενων τίτλων στις 17 Μαΐου και 21 Ιουνίου- ώστε να ολοκληρωθεί από νωρίς ο φετινός εκδοτικός στόχος που έχει τεθεί στα 7 δισ. ευρώ.
■ Η εκτέλεση Προϋπολογισμού από το ξεκίνημα της χρονιάς εμφανίζει πρωτογενές υπερ-πλεόνασμα, ύψους 3,1 δισ. ευρώ, για Ιανουάριο – Μάρτιο. Τα έσοδα σημείωναν υπέρβαση 15% ή άνω των 2 δισ. ευρώ έναντι των στόχων. Κι αυτό κυρίως διότι η ανάπτυξη αυξάνεται περισσότερο από τις προβλέψεις στον Προϋπολογισμό, ενώ ο τιμάριθμος λιγότερο απ’ όσο είχε προβλεφθεί.
■ Ο τουρισμός κινείται ήδη καλύτερα από το 2022 και, όπως λένε όλοι οι τουριστικοί παράγοντες, θα κινηθεί φέτος πολύ πάνω από το ρεκόρ των 18 δισ. ευρώ από το 2019.
■ Οι Αμεσες Ξένες Επενδύσεις (ΑΞΕ) αυξάνονται, καθώς το 2022 κατέγραψαν ρεκόρ 30ετίας, ξεπερνώντας τα 7 δισ. ευρώ, εκ των οποίων τουλάχιστον 2 δισ. στράφηκαν στην αγορά νέων μετοχών και δημιουργία νέων παραγωγικών επενδύσεων.
■ Οι ελληνικές εξαγωγές αυξήθηκαν 21% το 2022, εκτινάχθηκαν στα 57,5 δισ. ευρώ και βάζουν στόχο για νέο ρεκόρ στα 70 δισ. ευρώ το 2023, καθώς ήδη στο δίμηνο Ιανουαρίου – Φεβρουαρίου καταγράφουν νέο άλμα κατά 25% (!) φτάνοντας στα 8,9 δισ. (έναντι 7,1 δισ. στο α’ δίμηνο του 2022).
■ Τα δάνεια από το Ταμείο Ανάκαμψης ενισχύουν ακόμα περισσότερο τις επενδύσεις και προσελκύουν ιδιωτικά κεφάλαια πολλών δισεκατομμυρίων που τα έχει ανάγκη άμεσα -αλλά δύσκολα θα έβλεπε ίσως- η χώρα. Μέχρι τώρα, 400 νέα επενδυτικά σχέδια κινούν επενδύσεις 12 δισ. ευρώ. Και εξ αυτών τα 7 δισ. αποτελούν κεφάλαια τα οποία βάζουν οι ίδιοι οι επενδυτές! Την ίδια στιγμή, με τα προγράμματα επιχειρηματικότητας του Ταμείου (για τα οποία έχει ολοκληρωθεί η υποβολή αιτήσεων) θα ενισχυθούν περισσότερες από 91.000 πολύ μικρές, μικρές και μεσαίες επιχειρήσεις, με συνολική δημόσια δαπάνη που φτάνει στα 650 εκατ. ευρώ.
Στοιχήματα για την επόμενη μέρα
Ολα τα παραπάνω δείχνουν ότι η οικονομία είναι το ισχυρό χαρτί της χώρας απέναντι στις εξωγενείς κρίσεις. Και τα πράγματα μπορούν να εξελιχθούν ακόμα καλύτερα αν μέχρι τις 20 Οκτωβρίου η χώρα ανακτήσει και την επενδυτική βαθμίδα, εξέλιξη που θα αλλάξει την πορεία των επενδύσεων και τους όρους δανεισμού κράτους και επιχειρήσεων. Σε κάθε περίπτωση, ήδη οι αναλύσεις από τους διεθνείς οίκους αξιολόγησης και τις τράπεζες είναι θετικές και περιγράφουν το ελληνικό success story στην οικονομία.
Ωστόσο δεν μπορούν να επισκιαστούν από μια έκθεση του ΟΟΣΑ που, χωρίς να λάβει υπόψη όλα τα δεδομένα, δείχνει ότι το 2022 η Ελλάδα συγκαταλέγεται στην πρώτη τετράδα των χωρών με τη μεγαλύτερη απώλεια εισοδήματος, λόγω ακρίβειας και υψηλής φορολογίας (tax wedge).
Η σύγκριση παραλείπει, όμως, ότι την προηγούμενη χρονιά, το 2021, η Ελλάδα είχε τη δεύτερη μεγαλύτερη μείωση της φορολογικής επιβάρυνσης των μισθωτών (-3,7%) κατά την περίοδο 2019-2021. Και μάλιστα στα 2/3 των χωρών του ΟΟΣΑ η φορολόγηση της μισθωτής εργασίας το 2021 αυξήθηκε ενώ στην Ελλάδα ακόμα μειωνόταν.
Παρά τη διαφορά βάσης που γίνεται σύγκριση, η ακρίβεια τρέχει και παραμένει πράγματι μεγάλη «πληγή». Δεδομένου ότι είναι κυρίως εισαγόμενη, αντανακλά πόσο εξαρτημένη παραμένει ενεργειακά -και όχι μόνο- από τις εισαγωγές η χώρα. Ωστόσο, μετά και τις παρεμβάσεις στις οποίες έχει προβεί η κυβέρνηση, η Ελλάδα δεν βρίσκεται στις χειρότερες θέσεις στην ακρίβεια για τον καταναλωτή, αλλά μέσα στις 4-5 καλύτερες με τον χαμηλότερο πληθωρισμό από τις 27 χώρες της Ε.Ε., σύμφωνα με τη Eurostat για το 2023 ως τον Απρίλιο.
Η επόμενη κυβέρνηση, πάντως, θα βρεθεί αντιμέτωπη με το πρόβλημα των απανωτών αυξήσεων των τραπεζικών επιτοκίων, γεγονός που θα τη φέρει αντιμέτωπη με μέτρα και αποφάσεις προκειμένου να βρεθεί η χρυσή τομή και η ισορροπία στην οικονομία.
Ανησυχία προκαλεί και η άλλη μεγάλη πρόκληση, με τη μεγάλη αύξηση στο έλλειμμα του ισοζυγίου πληρωμών. Παρά την αύξηση των εξαγωγών, η αύξηση των εισαγωγών ήταν ακόμα μεγαλύτερη και σε σημαντικό βαθμό οφειλόταν στις υπέρογκες τιμές εισαγόμενου αερίου και καυσίμων από το εξωτερικό, καθώς και στις υψηλές τιμές άλλων εισαγόμενων πρώτων υλών προς μεταποίηση και εξαγωγή. Στους επόμενους 2-3 μήνες θα φανεί αν το έλλειμμα ξεφουσκώνει επειδή υποχωρούν οι τιμές ενέργειας.
Ζητούμενο είναι να γίνουν πιο ανταγωνιστικά τα ελληνικά προϊόντα και υπηρεσίες προκειμένου να καλύψουν και να μειώσουν τις ανάγκες για εισαγωγές, αλλά και να κερδίσουν μερίδα αγορών και εξαγωγές σε άλλες χώρες. Οι αριθμοί αποπνέουν μια αισιοδοξία για τα επιτεύγματα της χώρας, τα οποία -παρά την αρνητική κριτική της αντιπολίτευσης- έχουν στηριχθεί σε μειώσεις φόρων και αυξήσεις μισθών και συντάξεων, που θα ήταν και μεγαλύτερες αν η ενεργειακή κρίση δεν επηρέαζε τόσο έντονα την εφοδιαστική αλυσίδα, τις τιμές και τα εισοδήματα.
Από την άλλη, όχι μόνο δεν απαιτήθηκαν θυσίες αλλά, αντιθέτως, οι τραπεζικές καταθέσεις ιδιωτών σημείωσαν έκρηξη καθώς αυξήθηκαν κατά 2,3 δισ. ευρώ τον Μάρτιο του 2023 – και κατά 730 εκατ. οι αποταμιεύσεις των νοικοκυριών! Και αυτό παρότι η Εφορία πληρώνει αμέσως τις επιστροφές φόρων κάθε εβδομάδα, δίνοντας ανάσες αντί να «στεγνώνει» την αγορά από ρευστότητα όπως παλιά. Και αυτό χωρίς καν να βάλει χέρι στο περιβόητο «μαξιλαράκι» των 37 δισ. που παρέλαβε το 2019 από τον ΣΥΡΙΖΑ.
