Το ετήσιο ποσοστό αύξησης των ενοικίων κύριας κατοικίας διαμορφώθηκε στο 7,5% μέσα στο 2024. Είναι το υψηλότερο ποσοστό από το 2021. Οι ανανεώσεις των παλαιών μισθωτηρίων συμβολαίων γίνονται σε ολοένα και υψηλότερες τιμές. Ετσι, ο σχετικός δείκτης κινείται σε ολοένα και υψηλότερα επίπεδα, κάτι που αναμένεται να συνεχιστεί και το 2025.
Η πορεία των ενοικίων είναι άμεσα συνδεδεμένη με την τιμή πώλησης των ακινήτων. Τα τελευταία διαθέσιμα στοιχεία της Τράπεζας της Ελλάδος δείχνουν ότι ο μέσος δείκτης απέχει πλέον μια ανάσα από τα ιστορικά υψηλά επίπεδα τιμών. Το γ΄ τρίμηνο του 2024 διαμορφώθηκε στις 100,9 μονάδες, τιμή υψηλότερη κατά 49% σε σχέση με τα επίπεδα του 2020 και χαμηλότερη μόλις κατά 1,27% σε σχέση με τα ιστορικά υψηλά του δείκτη που καταγράφηκαν την περίοδο 2007-2008.
Ποιος δείκτης δεν έχει ακολουθήσει; Αυτός των επενδύσεων στις κατοικίες. Η πολυετής πτώση κατά την περίοδο της κρίσης έφερε την επενδυτική δραστηριότητα της κτηματαγοράς από τα 20-25 δισ. ευρώ του 2006-2007 (σ.σ. 24,84 δισ. ευρώ είναι το ιστορικό υψηλό και καταγράφηκε από την ΕΛΣΤΑΤ το 2007) στο μόλις 1 δισ. ευρώ το 2017. Τα τελευταία χρόνια καταγράφεται άνοδος, ωστόσο και πάλι η ετήσια επίδοση ανέρχεται στα 5-5,5 δισ. ευρώ.
Οι επενδύσεις –είτε μιλάμε για ανέγερση νέων κτιρίων είτε για ανακαίνιση υφισταμένων– αποτελούν αναγκαία συνθήκη για να αυξηθεί η προσφορά ακινήτων και να συγκρατηθούν οι τιμές. Για το 2025 η κυβέρνηση επιχειρεί να παρέμβει προς αυτή την κατεύθυνση με μια σειρά από μέτρα τα οποία μένει να φανεί στην πράξη αν θα αποδώσουν:
1. Γίνεται προσκλητήριο αξιοποίησης κενών και ανεκμετάλλευτων ακινήτων. Στη διαδικασία θα καταγραφούν και τα πραγματικά προβλήματα της αγοράς. Παίζει ρόλο η γραφειοκρατική περιπέτεια και το κόστος που πρέπει να επωμιστεί ο ενδιαφερόμενος για να τακτοποιήσει αυθαιρεσίες του ακινήτου; Πόσα είναι τα ακίνητα που παραμένουν και θα παραμείνουν μπλοκαρισμένα εξαιτίας του μπλεγμένου ιδιοκτησιακού καθεστώτος στο οποίο συχνά αναμειγνύεται και το ίδιο το Δημόσιο ύστερα από χιλιάδες αποποιήσεις κληρονομιών;
2. Ενεργοποιούνται απαγορεύσεις και αντικίνητρα για τις βραχυχρόνιες μισθώσεις. Θα δοκιμαστεί το κατά πόσο αυτές μπορούν να καταστήσουν τη βραχυχρόνια μίσθωση επένδυση με μικρότερη απόδοση συγκριτικά με τη μακροχρόνια.
3. Γίνονται τα πρώτα βήματα στην κατεύθυνση ανάπτυξης του θεσμού της «κοινωνικής κατοικίας». Πόσος χρόνος θα χρειαστεί για να πέσουν τα πρώτα ακίνητα στην αγορά;
4. Διατίθενται εκατοντάδες εκατομμύρια ευρώ ως επιδοτήσεις για να ενισχυθούν οικογένειες και να αποκτήσουν τη δυνατότητα κάλυψης των στεγαστικών τους αναγκών. Ποιος θα είναι τελικώς ο αριθμός αυτών που θα αξιοποιήσουν αυτά τα κίνητρα;
