Ηεπικοινωνία με τους κρατουμένους στη σωφρονιστική αποικία IK-3 στη ρωσική Αρκτική δεν ήταν ποτέ εύκολη, λόγω του αυστηρού καθεστώτος κράτησης και του απομονωμένου των εγκαταστάσεων.
Ωστόσο, μετά την ανακοίνωση του θανάτου του Αλεξέι Ναβάλνι την Παρασκευή, η επαφή με οποιονδήποτε χωρίς τη μεσολάβηση της Ομοσπονδιακής Σωφρονιστικής Υπηρεσίας, εξελίχθηκε μοιραία σε ακόμη πιο δυσχερή – αλλά όχι ακατόρθωτη.
Ο ανεξάρτητος ιστότοπος Novaya Europe κατάφερε να έρθει σε επαφή με έναν από τους κρατουμένους ο οποίος έκανε λόγο για «μυστηριώδη αναταραχή» στη σωφρονιστική αποικία το βράδυ πριν από την ανακοίνωση του θανάτου του Ναβάλνι.
«Όλα ξεκίνησαν όταν επέσπευσαν τον απογευματινό προαυλισμό μας. Αυτό συνήθως συμβαίνει τις γιορτές, όταν οι δεσμοφύλακες βιάζονται να φύγουν για να γιορτάσουν. Όμως, χθες (σ.σ την Πέμπτη) δεν ήταν γιορτή. Τότε μας έκλεισαν μέσα, απαγόρευσαν κάθε μετακίνηση μεταξύ των στρατώνων και αυστηροποίησαν την ασφάλεια. Ακούγαμε αυτοκίνητα να μπαίνουν στο χώρο της φυλακής αργά το βράδυ, αλλά δεν μπορούσαμε να δούμε από τα παράθυρα των κελιών μας», δήλωσε ο κρατούμενος στη Novaya Europe.
Όπως είπε ο ίδιος, «το πρώτο πράγμα που έκαναν οι φύλακες το πρωί της επόμενης ημέρας ήταν ενδελεχής έρευνα στα κελιά των κρατουμένων, κατάσχοντας κινητά, τράπουλες, ακόμη και θερμάστρες, που μέχρι πρότινος έκαναν πως δεν έβλεπαν. Οι φύλακες φέρονταν σαν να επίκειτο εξωτερική επιθεώρηση».
«Συνήθως, τόσο η διοίκηση όσο και οι κρατούμενοι ενημερώνονται για τις επιθεωρήσεις αυτές περίπου ένα μήνα πριν και προετοιμάζονται σχετικώς. Διότι, ούτε οι φύλακες ούτε οι κρατούμενοι θέλουν οι επιθεωρητές να βρουν παραβάσεις. Και έτσι περιμέναμε μια επιθεώρηση από το πουθενά! Κάτι πρέπει να συνέβη» παραδέχεται.
Και τότε, περίπου στις 10 το πρωί της Παρασκευής, δηλαδή πάνω από τέσσερις ώρες από την επίσημη ώρα θανάτου που ανακοίνωσαν οι ρωσικές αρχές, άρχισαν να διακινούνται μεταξύ των κρατουμένων τα νέα για τον θάνατο του Ναβάλνι.
«Το κελί τιμωρίας όπου είχαν βάλει τον Ναβάλνι, βρίσκεται στο πλάι του στρατώνα, αλλά θα βλέπαμε ένα ασθενοφόρο να πηγαίνει εκεί. Όμως, δεν υπήρχε ασθενοφόρο στην αποικία εκείνο το πρωί – εμφανίστηκε μόνο αφού έγινε γνωστή η είδηση του θανάτου του Ναβάλνι. Γι’αυτό νομίζω ότι πέθανε πολύ νωρίτερα από ό,τι δηλώθηκε επίσημα – πιθανότατα το προηγούμενο βράδυ. Γιατί, για ποιο λόγο να μας κλειδώσουν και να μας ψάξουν τόσο εξονυχιστικά;» διερωτάται ο ανώνυμος κρατούμενος.
Ωστόσο, σύμφωνα με τον ίδιο, η διοίκηση των φυλακών έδειχνε αμήχανη μπροστά στις εξελίξεις. Όπως λέει, τόσο ο διευθυντής όσο και ο επικεφαλής των επιχειρήσεων της σωφρονιστικής αποικίας έδειχναν ταραγμένοι αμέσως μετά την ανακοίνωση της είδησης.
«Το απόγευμα έφτασαν στη μονάδα διοίκησης πολλά αυτοκίνητα. Ένα ήταν από τη φυλακή IK-18, ένα από το Σάλεχαρντ και μερικά άλλα από το Labytnangi, προφανώς. Νομίζω ότι ήθελαν να συντονίσουν το αφήγημά τους προτού καταφτάσουν οι επιθεωρητές».
Οι κρατούμενοι ενημερώθηκαν ότι επιθεωρητές από την κεντρική υπηρεσία της Ομοσπονδιακής Σωφρονιστικής Υπηρεσίας θα έρχονταν στο IK-3 περίπου την ίδια στιγμή που έμαθαν για τον θάνατο του Ναβάλνι. Σύμφωνα με την πηγή Novaya Europe, αυτό αποτελεί περαιτέρω απόδειξη ότι ο Ναβάλνι πέθανε πολύ νωρίτερα από ό,τι ανακοινώθηκε.
Παρόλα αυτά, μεταξύ των κρατουμένων υπάρχει διάχυτη η βεβαιότητα πως ούτε ο διευθυντής Βαντίμ Καλίνιν ούτε οι υφιστάμενοί του είχαν καμία σχέση με τον θάνατο του Ναβάλνι, αν και δεν αποκλείουν εντελώς το ενδεχόμενο να έλαβαν εντολή να κάνουν κάτι που δεν ήθελαν.
Πράκτορες της FSB στο Χαρπ
Όπως έγινε γνωστό νωρίτερα σήμερα από Ρώσους ακτιβιστές, πράκτορες της (πρώην KGB) επισκέφθηκαν τη φυλακή του Αλεξέι Ναβάλνι δύο ημέρες πριν από τον θάνατό του, κάτι που περιπλέκει περαιτέρω τα σενάρια για τις συνθήκες θανάτου του 47χρονου δικηγόρου και αντιπολιτευόμενου.
Όπως μετέδωσε η ιστοσελίδα Gulagu.net, που έχει ιδρύσει ο ακτιβιστής ανθρωπίνων δικαιωμάτων Βλαντίμιρ Οσέτσκιν, αρκετοί αξιωματικοί της FSB -της υπηρεσίας πληροφοριών της Ρωσίας- επισκέφτηκαν τη φυλακή Polar Wolf στο Χαρπ της Αρκτικής, ενώ κατά τη διάρκεια της επίσκεψής τους αποσύνδεσαν τις κάμερες ασφαλείας και τις συσκευές ακρόασης των εγκαταστάσεων.
Το θρίλερ της νεκροψίας
«Η πρώτη νεκροψία θα προσδιορίσει τον ακριβή χρόνο θανάτου με βάση τη θερμοκρασία του σώματος, τη νεκρική ακαμψία και την κατάσταση των εσωτερικών οργάνων», δήλωσε στη Novaya Europe η παθολόγος Ιρίνα Σίτνοβα. «Δεδομένου ότι η οικογένεια έχει αμφιβολία για την επίσημη αιτία θανάτου των αρχών, θα επιμείνει σε ανεξάρτητη νεκροψία. Εάν ο Ναβάλνι πέθανε όντως από θρομβοεμβολή, όπως ισχυρίζονται οι αρχές, η νεκροψία θα το δείξει ξεκάθαρα και μια δεύτερη νεκροψία θα το επιβεβαιώσει. Όμως, μια επόμενη αυτοψία θα είναι απίθανο να προσδιορίσει τον ακριβή χρόνο θανάτου».
Όπως σημειώνει ο ιατροδικαστής Ιγκόρ Σ., η διακρίβωση της ακριβούς ώρας θανάτου δεν είναι σημαντική μόνο για να διαπιστωθεί η αιτία θανάτου αλλά και για να στοιχειοθετηθούν τα γεγονότα που οδήγησαν σ’αυτόν. Ωστόσο, ο ίδιος διευκρινίζει πως «υπάρχει μεγάλος κίνδυνος οι τελευταίες ώρες της ζωής του Ναβάλνι να παραμείνουν για πάντα ένα μυστήριο τόσο για την οικογένειά του όσο και για την κοινή γνώμη».
Στο ενδεχόμενο της θρομβοεμβολής, εξηγεί ο Ιγκόρ Σ., ο θρόμβος είναι πιθανό να έχει αποκολληθεί από μόνος του ή μετά από εξωτερική παρέμβαση – για παράδειγμα, από χτύπημα στο σημείο όπου είχε δημιουργηθεί. Αυτό είναι ακριβώς το είδος των πληροφοριών που κανονικά θα παρείχε μια αρχική νεκροψία, σημειώνει.
«Μετά από μια πρώτη νεκροψία, η κατάσταση των εσωτερικών οργάνων του δεν θα είναι ιδιαίτερα κατατοπιστική» εξηγεί ο ίδιος. «Αν οι συγγενείς του δεν καταφέρουν να βρουν ανεξάρτητους εμπειρογνώμονες για να παρίστανται στην πρώτη νεκροψία, θα είναι δύσκολο να αμφισβητηθεί ο επίσημος χρόνος θανάτου και να καθοριστεί η αλληλουχία των γεγονότων που προηγήθηκαν του θανάτου του Ναβάλνι».
Προσώρας, πάντως, η επίσημη εκδοχή των αρχών είναι πως ο Ναβάλνι κατέληξε από «σύνδρομο αιφνίδιου θανάτου».
Την εκδοχή αυτή αμφισβητεί η οικογένειά του καθώς και οι δικηγόροι και συνεργάτες του, καταγγέλλοντας πως «οι δολοφόνοι προσπαθούν να καλύψουν τα ίχνη τους» αποκρύπτοντας τη σορό του.
