Η Ευρωπαϊκή Κεντρική Τράπεζα (ΕΚΤ) ξεκινά την πιο ριζική αισθητική ανανέωση των χαρτονομισμάτων του ευρώ από την καθιέρωσή του. Από τις 15 Ιουλίου έως τις 18 Αυγούστου 2025, η ΕΚΤ καλεί επαγγελματίες γραφίστες από όλα τα κράτη-μέλη της Ε.Ε. να συμμετάσχουν σε δημόσιο διαγωνισμό σχεδίασης, με στόχο την πλήρη ανανέωση της εικαστικής ταυτότητας του ευρωπαϊκού νομίσματος. Πρόκειται για την πρώτη τέτοια αλλαγή από το 2002, όταν και κυκλοφόρησαν τα πρώτα χαρτονομίσματα με το θέμα «Εποχές και Στυλ», εμπνευσμένα από την αρχιτεκτονική της Ευρώπης μέσω παραθύρων, γεφυρών και πορτών.
Η ΕΚΤ θεωρεί πλέον ότι έχει έρθει η στιγμή για έναν εικαστικό επαναπροσδιορισμό του ευρώ, ο οποίος να αντικατοπτρίζει καλύτερα τη σύγχρονη Ευρώπη και την πολιτισμική της ποικιλομορφία. Όπως δήλωσε η πρόεδρος της ΕΚΤ, Κριστίν Λαγκάρντ, «το ευρώ είναι κάτι περισσότερο από ένα νόμισμα· είναι σύμβολο της ενότητας και της πολυμορφίας της Ευρώπης».
Μετά από διαδικασία διαβούλευσης με ειδικούς αλλά και πολίτες –που ξεκίνησε ήδη από το 2021– επιλέχθηκαν δύο θεματικές που θα αποτελέσουν τη βάση για τον επανασχεδιασμό των νέων χαρτονομισμάτων: «Ευρωπαϊκός Πολιτισμός» και «Ποτάμια και Πουλιά».
Η θεματική αυτή στοχεύει να αναδείξει τα τοπόσημα, τις ιστορικές προσωπικότητες, τις πολιτιστικές πρακτικές και τη συλλογική ταυτότητα που έχουν διαμορφώσει την ευρωπαϊκή κουλτούρα μέσα στους αιώνες. Σύμφωνα με την ΕΚΤ, το προτεινόμενο περιεχόμενο για κάθε χαρτονόμισμα είναι:
5 ευρώ: Η τέχνη του θεάματος – Μαρία Κάλλας, καλλιτέχνες του δρόμου παρουσιάζουν θέατρο, χορό και μουσική στους περαστικούς.
10 ευρώ: Μουσική – Λούντβιχ βαν Μπετόβεν, παιδική χορωδία τραγουδά σε μουσικό φεστιβάλ.
20 ευρώ: Παιδεία – Μαρί Κιουρί, σκηνή διδασκαλίας σε σχολείο ή πανεπιστήμιο με μαθητές και βιβλία.
50 ευρώ: Βιβλιοθήκες – Μιγκέλ ντε Θερβάντες, ενήλικες και παιδιά διαβάζουν σε φυσική ή ψηφιακή μορφή σε δημόσια βιβλιοθήκη.
100 ευρώ: Μουσεία & Εκθέσεις – Λεονάρντο ντα Βίντσι, ενήλικες και παιδιά θαυμάζουν έργα τέχνης σε σύγχρονες ή υπαίθριες εκθέσεις.
200 ευρώ: Δημόσιοι χώροι – Μπέρτα φον Ζουτνέρ (ειρηνίστρια), πολίτες συνομιλούν και αλληλεπιδρούν σε πλατείες με δέντρα και παιδικές δραστηριότητες.
Θέμα 2: Ποτάμια και Πουλιά
Η δεύτερη θεματική επικεντρώνεται στο φυσικό οικοσύστημα της Ευρώπης και αποσκοπεί στην ανάδειξη της βιοποικιλότητας και της οικολογικής ανθεκτικότητας των ποταμών και των πτηνών της ηπείρου. Προωθεί παράλληλα το μήνυμα της προστασίας του περιβάλλοντος. Ο προτεινόμενος σχεδιασμός περιλαμβάνει:
10 ευρώ: Καταρράκτης – Μπλε αλκυόνη δίπλα σε ρεύμα νερού, με το κτίριο της Ευρωπαϊκής Επιτροπής.
20 ευρώ: Ποτάμι με αμμώδη όχθη – Αποικία μελισσοφάγων, και η έδρα της ΕΚΤ.
50 ευρώ: Ποτάμι με μαιάνδρους – Πελαργός σε πτήση, με αναφορά στο Δικαστήριο της Ευρωπαϊκής Ένωσης.
100 ευρώ: Εκβολές και υγρότοποι – Αβοκέτα πάνω από υγροβιότοπο, δίπλα στο Συμβούλιο της Ε.Ε.
200 ευρώ: Θαλάσσιο τοπίο – Σμήνος άγριων χηνών πετούν πάνω από ωκεανό, με το κτίριο του Ευρωπαϊκού Ελεγκτικού Συνεδρίου.
Από ειδικούς σε λαϊκή ψήφο
Η επιλογή των τελικών σχεδίων θα γίνει σε δύο στάδια. Αρχικά, οι ενδιαφερόμενοι σχεδιαστές πρέπει να υποβάλουν αίτηση και φάκελο επαγγελματικών προσόντων. Όσοι επιλεγούν, θα προχωρήσουν στη δεύτερη φάση όπου θα κληθούν να καταθέσουν ολοκληρωμένες γραφιστικές προτάσεις. Τα έργα θα αξιολογηθούν από διεθνή επιτροπή ειδικών στον σχεδιασμό, η οποία θα επιλέξει έως και πέντε σχέδια ανά θεματική.
Στη συνέχεια, η τελική φάση θα περιλαμβάνει δημόσια ψηφοφορία από τους πολίτες της Ε.Ε., ώστε να καθοριστεί το επικρατέστερο θέμα και σχέδιο για την επίσημη κυκλοφορία των νέων χαρτονομισμάτων, τα οποία αναμένεται να τεθούν σε κυκλοφορία το 2026.
