Αμπράμοβιτς στην Εθνική Λυρική Σκηνή: Sold out και πολλή συζήτηση

    Ημερομηνία:

    Mavropoulis

    Σε εκείνο που θα ονομάζαμε δεύτερο μέρος της παράστασης, και διαδραματίζεται στο κομψό υπνοδωμάτιο του παρισινού σπιτιού όπου πέθανε η Κάλλας, η Μαρίνα/Μαρία άρπαξε ένα κρυστάλλινο βάζο γεμάτο λουλούδια και το πέταξε στο πάτωμα. Ηξερα πόσος ήταν ο ψυχικός πόνος της Κάλλας εκείνες τις ύστατες μέρες της ζωής της. Ηξερα και το αιματηρό καλλιτεχνικό παρελθόν της Αμπράμοβιτς. Για μια στιγμή λοιπόν σκέφτηκα πως η σκηνή θα βαφόταν με αίμα, καθώς τα λευκά πόδια της Μαρίνας/Μαρίας θα πατούσαν τα σπασμένα κρύσταλλα διαταράσσοντας τη μεγαλοαστική καλαισθησία του χώρου και κάνοντάς μας να στριφογυρίσουμε μέσα στις αναπαυτικές πολυθρόνες μας.Δεν συνέβη ποτέ. Και αυτή η στιγμή στην οποία η Μαρία με τη Μαρίνα θα αποκτούσαν όντως μια συγγένεια, δεμένες μαζί για πάντα μέσα στον μυθοπλαστικό και πραγματικό τους πόνο, χάθηκε. Η Αμπράμοβιτς, η περφόρμερ που επί δύο δεκαετίες –ξεκινώντας το μακρινό 1970– εξερευνούσε τα σωματικά και ψυχικά της όρια θέτοντας σε δοκιμασία τις αντοχές του φιλότεχνου κοινού, δεν είναι πια εδώ. Εχει παραμείνει ωστόσο στη σκηνή η σταρ, αυτή η γόησσα που ασκούσε στους θεατές ένα είδος υπνωτισμού καθώς άφηνε τον εαυτό της να βυθίζεται στην ηδονή της αυτοκαταστροφής. Στη συγκεκριμένη παράσταση θέλησε να τη δούμε να πεθαίνει 7 φορές, αλλά το οργάνωσε από πιο «ασφαλή» θέση, ως σεναριογράφος, σκηνοθέτις και ηθοποιός. Οταν πέντε ευρωπαϊκές Οπερες (του Μονάχου, του Βερολίνου, του Παρισιού, της Νάπολης και της Αθήνας) της ανέθεσαν το 2020 να δημιουργήσει ένα καινούργιο έργο, είχαν προφανώς στον νου τους μια οπερατική δημιουργία. Στους «7 θανάτους της Μαρίας Κάλλας», η όπερα ήταν εκεί χάρη στους δεύτερους ρόλους, τις 7 σοπράνο της ΕΛΣ που ερμήνευσαν ισάριθμες άριες σε σκηνές από όπερες των Βέρντι, Πουτσίνι, Μπιζέ, Ντονιτσέτι και Μπελίνι. Διακρίθηκαν και χειροκροτήθηκαν θερμά, μολονότι δεν ακούστηκαν ποτέ τα ονόματά τους, κάτι απολύτως συνεπές με τη στολή της καμαριέρας που φορούσαν.

    Το μελόδραμα όμως ως πάθος και υπερβολή εξυπηρετήθηκε από την πρωταγωνίστρια. Η ντίβα Μαρίνα θέλησε να συναντήσει την ντίβα Μαρία· δύο καλλιτέχνιδες στη δύση τους. Η αλήθεια αυτής της σχέσης βρίσκεται, νομίζω, στο φινάλε: η Αμπράμοβιτς, ντυμένη με ένα υπέροχο βραδινό φόρεμα υψηλής ραπτικής, μεταμορφώθηκε στο ολόγραμμα της Κάλλας, ενώ η Μαρία απουσίαζε, ταξιδεύοντας ελαφριά πάνω από τα κύματα του Αιγαίου για πάντα.

    «Παρασκευή είναι, ανάπνεε…»

    Της Μαρίας Κατσουνάκη

    Αν πούμε ότι η Αμπράμοβιτς είναι πολυσχιδής καλλιτέχνις, είναι αμήχανο και δημοσιογραφικό στερεότυπο. Αν πούμε ότι είναι περφόρμερ και «conceptual artist» (εννοιακή καλλιτέχνις) είμαστε πιο κοντά στο αμφιλεγόμενο και εκκεντρικό της τέχνης της. Αλλά και πάλι… διαφεύγει τους χαρακτηρισμούς. Είναι σταρ, το όνομά της είναι brand, η τέχνη της αποφέρει κέρδη. Η Αμπράμοβιτς έχει κάνει πολλά «εναντίον της», υπερβαίνοντας πόνο ψυχικό και σωματικό. Τη θυμάμαι να διασχίζει πεζή το Σινικό Τείχος με τον σύντροφο της ζωής της, Ουλάι (στη «Μεγάλη Πορεία» το 1988) ξεκινώντας ο καθένας από αντίθετη κατεύθυνση. Κάλυψαν 2.500 χιλιόμετρα για να χωρίσουν οριστικά. Την παρακολούθησα από κοντά στο ΜΟΜΑ, το 2010, καθισμένη επί ώρες ακίνητη, με ένα μακρύ κόκκινο φόρεμα, να κοιτάει στα μάτια όποιον θεατή/επισκέπτη έπαιρνε θέση απέναντί της. Στην 50χρονη καριέρα της έχει καθαρίσει οστά με μια βούρτσα, κράτησε άγρια σκυλιά, χρησιμοποίησε μαχαίρια, πύθωνες… το ρεπερτόριο ευρύ, αναπάντεχο. Στην Εθνική Λυρική Σκηνή, στους «7 θανάτους της Μαρίας Κάλλας» παρέμεινε επί μιάμιση ώρα σε ένα (νεκρικό) κρεβάτι. Δεν ήταν η Κάλλας. Ηταν η Αμπράμοβιτς. Υποβλητικά κινηματογραφημένες σκηνές αποτύπωναν μια διαφορετική εκδοχή θανάτου (συμπρωταγωνιστής ο Γουίλεμ Νταφόε). Μια λυρική καλλιτέχνις κάθε φορά εμφανιζόταν επί σκηνής για να αποδώσει την άρια από επτά εμβληματικούς θανάτους που έχει υποδυθεί η Κάλλας, της Βιολέτας (φθίση), της Τόσκας (πτώση), της Δυσδαιμόνας (στραγγαλισμό), της Μπάτερφλαϊ (χαρακίρι), της Κάρμεν (μαχαίρωμα), της Λουτσίας (τρέλα) και της Νόρμας (πυρά). Μεγάλωσε η Αμπράμοβιτς, μετακινήθηκε από το ακραίο και επίπονο στο mainstream. Η παράσταση προκάλεσε αναταράξεις και αρνητικές κριτικές. Και όμως έχει κάτι ήσυχο και συμφιλιωτικό με τον θάνατο. Λείπουν η ένταση και η αγωνία, η αντίστιξη ανάμεσα στις άριες και στην εικόνα είναι σαφής. Ο έρωτας, οι δονήσεις του και ο σπαραγμός εκφράζονται στις άριες· οι κινηματογραφημένες εικόνες είναι σαν αναδρομή: εφιάλτες, πτήσεις, πτώσεις· και η ίδια στο κρεβάτι, νεκρή. Πρόβα θανάτου. Οι επτά θάνατοι της Αμπράμοβιτς, όχι της Κάλλας. Η καλλιτέχνις ξέρει να μοιράζεται με το κοινό εμπειρίες πόνου, απόρριψης, την άσκηση βίας και αντοχής. Τώρα μοιράστηκε το ξόρκι του θανάτου.

    Στην τελευταία πράξη, την πιο καθηλωτική, αναπαριστά επί σκηνής το δωμάτιο της Κάλλας στο Παρίσι. Πεθαίνει. Καλεί διαρκώς την Μπρούνα την οικονόμο, ανάμεσα σε άλλα ονόματα εραστών, συντρόφων, φίλων. «Παρασκευή είναι, ανάπνεε… κοίταξε το κενό», ακούγεται η φωνή της. Σηκώνεται, ντυμένη στα λευκά, σαν υπνωτισμένη, ανοίγει το παράθυρο, το δωμάτιο λούζεται στο φως. Είναι το Παρίσι που εισβάλλει. Αποχωρεί αργά τελετουργικά, ενώ οι επτά τραγουδίστριες, ως καθαρίστριες, καλύπτουν με μαύρα υφάσματα τα έπιπλα. Στο φινάλε εμφανίζεται και πάλι αργά με χρυσό, απαστράπτον, φόρεμα, εκθαμβωτική, ως ζωντανός μύθος. Οπως είχε γράψει η ίδια αποχαιρετώντας τη φίλη της Σούζαν Σόνταγκ: «Ο Σούφι έλεγε: Η ζωή είναι ένα όνειρο και με τον θάνατο ξυπνάς».

    GYMALL

    Κοινοποίηση:

    Τελευταία Νέα

    Κοινοποίηση:

    Περισσότερα Άρθρα
    Σχετικα

    Δημήτρης Αλεξάνδρου: Κατέθεσε μήνυση για τα σχόλια που δέχτηκε για την υπόθεση της Ιωάννας Τούνη

    Ο Δημήτρης Αλεξάνδρου κατέθεσε μήνυση σε βάρος συγκεκριμένου προσώπου για σχόλια...

    Στέφανος Κασσελάκης: Αποχώρησε από το στρατόπεδο μετά την ορκωμοσία – Το γεύμα σε ψαροταβέρνα της Θήβας

    Βγήκε από το στρατόπεδο στην Θήβα ο Στέφανος Κασσελάκης καθώς έλαβε...

    Στην Πάτρα η Αγάθη Ρόζα-Βρεττού

    Η υποψήφια Ευρωβουλευτής του ΠΑ.ΣΟ.Κ.  Αγάθη Ρόζα-Βρεττού, καρδιολόγος, θα...

    ΑΠΟΣΤΟΛΟΣ ΚΑΤΣΙΦΑΡΑΣ: Το σημείο καμπής για την Κυβέρνηση ήλθε! Το ρολόι μετρά αντίστροφα

    Το σημείο καμπής για την Κυβέρνηση ήλθε! Το ρολόι...