Η Εύα ∆εστούνη, όταν ο καρκίνος την «επισκέφθηκε», εγκατέλειψε την Αθήνα και εγκαταστάθηκε στο Ευηνοχώρι Αιτωλοακαρνανίας. Η ασθένεια έγινε πολλαπλασιαστής της αγάπης: για τον εαυτό της, για τους ανθρώπους, για τη φύση. Στο κτήμα της έχει προσφέρει μια δεύτερη ευκαιρία σε δεκατρία ζώα, σκύλους και ιπποειδή, κακοποιημένα τα πιο πολλά. Ανάμεσά τους ο Ράμπο, ένας σκύλος. Οι άνθρωποί του έχασαν τη ζωή τους στο Μάτι. Εκείνος σώθηκε με εγκαύματα, έδωσε μάχη για να επιβιώσει. Σήμερα ζει ευτυχισμένος σ’ αυτή την «κιβωτό».
Ο Αντώνης Αρβανιτάκης υπέστη ακρωτηριασμό του ποδιού του έπειτα από τροχαίο. Μεταβόλισε τον πόνο του σε δύναμη. Ζει στην Καστοριά, ασχολείται με την καλλισθενική γυμναστική, γράφει βιβλία για το πώς θα βελτιώσει κανείς την ποιότητα ζωής του με άσκηση και σωστή διατροφή και έχει δημιουργήσει μια διαδικτυακή κοινότητα –οικογένεια τη χαρακτηρίζει– ανθρώπων που μοιράζονται την ίδια φιλοσοφία.
Ο Πατρινός Νίκος Παπαγγελής νόσησε από οστεοσάρκωμα σε ηλικία 14 ετών. Δύο χρόνια μετά υπέστη ακρωτηριασμό του ποδιού του από το ύψος του ισχύου· ήταν ο μοναδικός τρόπος να αντιμετωπιστεί ο καρκίνος. Δεν λύγισε. Στράφηκε στον αθλητισμό και έγινε πρωταθλητής. Πριν από λίγες μέρες πήρε τα δύο πρώτα του χάλκινα μετάλλια στο Παγκόσμιο Πρωτάθλημα Ποδηλασίας ΑμεΑ, στο Μανιάνο της Ιταλίας. Ονειρεύεται να συμμετάσχει στους Παραολυμπιακούς Αγώνες του 2024 και να δημιουργήσει τη δική του οικογένεια.
«Ο,τι δεν σε σκοτώνει σε κάνει πιο δυνατό»: στην περίπτωση της Εύας, του Αντώνη και του Νίκου, η ρήση του Νίτσε επιβεβαιώνεται με τον πιο ουσιαστικό, με τον πιο συγκινητικό τρόπο.
Αντώνης Αρβανιτάκης Γυμναστής, συγγραφέας
Εμαθα να περπατάω από την αρχή
Ηταν ένα ανοιξιάτικο βράδυ του 2008 στη Θεσσαλονίκη. Ηµουν 23 ετών, φοιτούσα στο τελευταίο έτος του τµήµατος Επιστήµης Φυσικής Αγωγής και Αθλητισµού του ΑΠΘ, εργαζόµουν ως βοηθός προπονητή κανόε καγιάκ στον Ομιλο Καλαμαριάς και, παράλληλα, έκανα μεροκάματα ως ντελιβεράς για επιπλέον εισόδημα. Σ’ ένα σκοτεινό δρομάκι έγινε το κακό. Το μηχανάκι μου συγκρούστηκε με αυτοκίνητο, πετάχτηκα είκοσι και πλέον μέτρα μακριά, βρέθηκα στο νοσοκομείο με το πόδι μου σε πολύ άσχημη κατάσταση. Εξι οι εβδομάδες νοσηλείας, πέντε τα χειρουργεία για να σωθεί το άκρο. «Σε ένα χρόνο το πόδι σου θα είναι όπως πριν», μου έλεγαν οι γιατροί. Πέντε χρόνια και δεκατρείς επεμβάσεις μετά –κάποιες στην Ολλανδία, πατρίδα της μητέρας μου–, η κατάσταση παρέμενε ίδια. Προσδοκίες από τη μια, απογοητεύσεις και συνεχείς ματαιώσεις από την άλλη: αυτά βίωνα. Η προοπτική της αποκατάστασης απομακρυνόταν ολοένα και περισσότερο και το να ακρωτηριαστεί το τραυματισμένο πόδι έφτασε κάποια στιγμή να αποτελεί τη μοναδική λύση.
Η τελευταία χειρουργική επέμβαση, του ακρωτηριασμού, ήταν για μένα η πιο εύκολη, σχεδόν ευχάριστη θα έλεγα – πραγματικά λυτρωτική. Δεν θα αισθανόμουν πια μετέωρος, θα είχα κάποια συγκεκριμένα δεδομένα και βάσει αυτών θα προχωρούσα. Επέστρεψα στην Καστοριά, τη γενέτειρά μου, με προσθετικό μέλος και με την προοπτική μιας καθημερινότητας που θα γινόταν ξανά λειτουργική. Δεν ήταν καθόλου εύκολο. Χρειάστηκα έναν χρόνο για να μάθω να περπατάω από την αρχή, με το καινούργιο μου πόδι· τρία χρόνια για να μπορέσω να τρέξω. Στο μεταξύ, έβλεπα τη ζωή να περνάει δίπλα μου. Οι φίλοι μου τελείωναν τις σπουδές τους, έφευγαν για μεταπτυχιακά ή έπιαναν δουλειά, κάποιοι είχαν δημιουργήσει οικογένεια. Κι εγώ στο μηδέν, στην ακινησία.
Από μικρός αγαπούσα τη γυμναστική, σ’ αυτήν βρήκα, λοιπόν, διέξοδο. Ξεκίνησα κάποιες ασκήσεις στο σπίτι μόνος μου, χρησιμοποιώντας μόνο το βάρος του σώματός μου – βασική αρχή της καλλισθενικής γυμναστικής. Οι μύες μου σταδιακά άρχισαν να δυναμώνουν, η διάθεσή μου να βελτιώνεται. Τα αποτελέσματα ήταν εντυπωσιακά. Σκέφτηκα να ανεβάσω ένα βίντεο στο YouTube. H ανταπόκριση ήταν τόσο μεγάλη, που σύντομα δημιούργησα το δικό μου κανάλι. Eτσι προέκυψε το bodyweightmuscle.com. Στη συνέχεια έγραψα βιβλία που διατίθενται σε ηλεκτρονική μορφή· σε λίγες εβδομάδες θα κυκλοφορήσει ένα ακόμη, το «The 7 AM Workout Edge» για τα οφέλη της πρωινής γυμναστικής, την οποία θεωρώ εμπειρία σχεδόν πνευματική. Τους τελευταίους μήνες έχω δημιουργήσει μια διεθνή διαδικτυακή κοινότητα ανδρών, που έχουν την ίδια φιλοσοφία άσκησης και ζωής. Μετράει ήδη 600 μέλη. Μόνο που όλα αυτά δεν είναι απλώς επιχειρηματικά πρότζεκτ και τρόπος βιοπορισμού· είναι η ανάγκη μου να μοιραστώ με άλλους όσα έμαθα. Εχω αλλάξει πολύ μέσα από την περιπέτειά μου. Εγινα πιο δυναμικός, απέκτησα μεγαλύτερους στόχους –παλαιότερα δεν με ενδιέφερε να κάνω τίποτα πέραν του μετρίου–, βρήκα μέσα μου σθένος που δεν ήξερα ότι διαθέτω. Οι περισσότεροι άνθρωποι ζούμε στο 30% των δυνατοτήτων μας κι αν δεν έρθουμε αντιμέτωποι με κάτι τόσο επώδυνο σπάνια αξιοποιούμε το υπόλοιπο. Αλλά, τελικά, οι σφαλιάρες της ζωής μερικές φορές είναι πολύ… δυναμωτικές.
Εύα Δεστούνη Ιδιωτική υπάλληλος
Ο καρκίνος επέστρεφε για να με ξυπνήσει
Την ημέρα που βγήκε θετικό το τεστ της δεύτερης εγκυμοσύνης μου (είχα ήδη μια οκτάχρονη κόρη εκτός γάμου) και τηλεφώνησα χαρούμενη στη γυναικολόγο μου για να κλείσω ραντεβού, εκείνη είχε μπροστά της τα αποτελέσματα του τεστ Παπανικολάου το οποίο είχα κάνει λίγες μέρες νωρίτερα. Εδειχνε κακοήθεια. Ηταν 2001, ήμουν 29 ετών, νιόπαντρη, οπότε μόλις μου συνέστησε να κάνω έκτρωση και να χειρουργηθώ, αρνήθηκα. «Το θέλω αυτό το παιδί», της είπα. «Μη σκέφτεσαι το παιδί που θα χάσεις, αλλά αυτό που έχεις. Θα το αφήσεις ορφανό;», μου απάντησε. Με πολλή πίεση –και νομική κατοχύρωση της ίδιας και του νοσοκομείου ότι η απόφαση ήταν δική μου και δεν θα έφεραν καμία ευθύνη– χειρουργήθηκα σε τρεις μήνες· περιμετρικά, ώστε να μην υπάρξει επίπτωση στο έμβρυο. Σε έξι μήνες κρατούσα στην αγκαλιά μου τον Αγγελο, τον γιο μου. Με τις κατάλληλες θεραπείες το πρόβλημα ξεπεράστηκε. Το 2013 ο καρκίνος εμφανίστηκε πάλι. Αυτή τη φορά στο συκώτι. Ξανά χειρουργεία, ξανά χημειοθεραπείες. «Ευτυχώς, το προλάβαμε», μου είπαν οι γιατροί.
Το 2019 νέα εστία. Με βρήκε να τρέχω με… χίλια. Είχα εξαιρετική δουλειά και ικανοποιητικό εισόδημα (είμαι υπεύθυνη μάρκετινγκ και επικοινωνίας σε αθηναϊκό όμιλο εταιρειών), είχα δημιουργήσει δύο καταστήματα εστίασης, δεν θυμόμουν από πότε είχα να κάνω Πάσχα και Χριστούγεννα με τα παιδιά μου. Τότε συνειδητοποίησα ότι ο καρκίνος δεν ήταν εχθρός μου, αλλά φίλος μου. Ερχόταν στη ζωή μου για να χτυπήσει ένα καμπανάκι. Ακούγεται άσχημο, όταν υπάρχουν άνθρωποι που έχουν πεθάνει από αυτή την αρρώστια, όμως αυτό συνέβη σε μένα. Με «επισκέφθηκε» σε μια περίοδο που δεν με πρόσεχα καθόλου, δεν με νοιαζόμουν, σκεφτόμουν οτιδήποτε άλλο εκτός από τις δικές μου ανάγκες. Αποφάσισα, επιτέλους, να τον ακούσω. Ζήτησα από την εταιρεία μου να μπω σε καθεστώς τηλεργασίας –αν όχι θα υπέβαλα την παραίτησή μου–, πούλησα τα μαγαζιά μου και ήρθα στο Ευηνοχώρι Αιτωλοακαρνανίας, σε ένα κτήμα γεμάτο εσπεριδοειδή που είχε αγοράσει ο πατέρας μου όταν ήμουν έφηβη. Σε λίγους μήνες με ακολούθησε ο σημερινός σύζυγός μου, ο Κυριάκος. Τα παιδιά μου (είχα αποκτήσει στο μεταξύ άλλον έναν γιο) είχαν, άλλωστε, μεγαλώσει και είχαν τραβήξει τον δρόμο τους.
Χτίσαμε μια νέα καθημερινότητα εδώ. Θα φανεί κοινότoπο, όμως κάθε πρωί ανοίγω το παράθυρο, βλέπω τα δέντρα και λέω «η σημερινή μέρα θα είναι τέλεια». Το πιστεύω! Ακόμη κι αν δεν είναι, δεν θα την αφήσω να κλείσει με σκοτεινές σκέψεις και κακή διάθεση, γιατί ξέρω πως έπειτα από λίγο καιρό, όταν κοιτάμε πίσω στον χρόνο, ακόμη και τα πιο μεγάλα ζόρια φαντάζουν αμελητέα. Ξεπερνάμε βουνά χωρίς να το συνειδητοποιούμε. Κουράζομαι, δουλεύω από τα χαράματα μέχρι αργά το βράδυ, είναι και τα ζώα που χρειάζονται φροντίδα. Εχω περισσότερες υποχρεώσεις από ποτέ, όμως νιώθω πιο ελεύθερη από ποτέ. Η αρρώστια έγινε πολλαπλασιαστής της αγάπης που είχα μέσα μου: για τους ανθρώπους, γι’ αυτά τα ζώα που τόσο έχουν υποφέρει και με χρειάζονται, για τον ίδιο μου τον εαυτό. Δεν είχα αυτοπεποίθηση. Ημουν παχουλό παιδί, από πιτσιρίκα έκανα εξαντλητικές δίαιτες για να γίνω «όμορφη». Τώρα με αγαπώ. Νιώθω υπέροχη κι ας είναι το σώμα μου χαραγμένο από πάνω μέχρι κάτω λόγω των χειρουργείων. Αυτές οι ουλές είναι η ιστορία μου.
Υπάρχουν και στιγμές που λυγίζω, που λέω «γιατί σε μένα;». Το μετανιώνω αμέσως. Σκέφτομαι πόσοι νέοι άνθρωποι, πόσα παιδιά έχουν νικηθεί από αυτή την αρρώστια. Εγώ είμαι χορτάτη. Επιστρατεύω και το χιούμορ μου. Ο καρκίνος είναι η πιο σταθερή μου σχέση, ο σύντροφος που δεν με εγκατέλειψε ποτέ. Μέσα από τις δυσκολίες έρχεται η δημιουργία. Αν δεν ζοριστείς, επαναπαύεσαι, βαλτώνεις. Και δεν φοβάμαι τον θάνατο. Αν φοβάσαι μήπως πεθάνεις, ουσιαστικά φοβάσαι και να ζήσεις.
Νίκος Παπαγγελής Παγκόσμιος πρωταθλητής ποδηλασίας
Πήρα δύναμη από την αναπηρία των άλλων
Διαγνώστηκα µε οστεοσάρκωµα στον µηρό, σε ηλικία δώδεκα ετών. Ο όγκος αφαιρέθηκε, έκανα χηµειοθεραπείες και ξεκίνησα τη διαδικασία αποκατάστασης. Οµως ο καρκίνος επανεµφανίστηκε έπειτα από περίπου δύο χρόνια: πιο επιθετικός, σε πιο δύσκολο σηµείο, απροσπέλαστο χειρουργικά. ∆εν υπήρχε άλλη λύση από τον ακρωτηριασµό ολόκληρου του άκρου και µάλιστα από το ύψος του ισχίου. Μόνο έτσι θα αντιµετωπιζόταν το πρόβλημα στη ρίζα του και θα αποφεύγονταν νέες μεταστάσεις. Δεν είναι εύκολο για ένα δεκατετράχρονο παιδί να ακούσει ότι θα χάσει το πόδι του. Σκεφτόμουν ότι η ζωή μου θα τελείωνε. Θα ξαναπερπατούσα; Θα μπορούσα να πηγαίνω στο σχολείο; Πώς θα ήταν η καθημερινότητά μου; Φταίει και το γεγονός ότι στην Ελλάδα η αναπηρία είναι συνυφασμένη με την ανημπόρια, με την αδυναμία να κάνει κανείς οτιδήποτε. Δεν είναι έτσι. Το διαπίστωσα στη συνέχεια.
Επέστρεψα στο σπίτι μετά τον ακρωτηριασμό προσπαθώντας να συνέλθω. Ευτυχώς είχα ένα πολύ ισχυρό υποστηρικτικό πλέγμα από τους γονείς, τους συγγενείς και τους φίλους μου. Η μητέρα μου μάλιστα, εκείνη την περίοδο, μου έκανε ένα πολύτιμο δώρο: καλούσε κάθε τόσο στο σπίτι ανθρώπους ακρωτηριασμένους που ασχολούνταν με τον αθλητισμό και μου μιλούσαν για τη ζωή τους, για όσα απολάμβαναν παρά την αναπηρία τους. Τότε πήρα δύναμη, είπα «θα πορευτώ μ’ αυτό» και αποφάσισα να στραφώ στην ποδηλασία. Και να πού έφτασα: στις πιο ψηλές θέσεις της παγκόσμιας κατάταξης. Μακάρι να καταφέρω να αγωνιστώ και στην Παραολυμπιάδα του Παρισιού το 2024. Στο Τόκιο ήμουν έκτος, τώρα στοχεύω πιο ψηλά. Θέλω ένα μετάλλιο για εκείνον τον… Νίκο, τον έφηβο εαυτό μου, που σαστισμένος άκουγε ότι θα μείνει με ένα πόδι.
Η αναπηρία είναι κομμάτι της ζωής, μπορεί να συμβεί σε οποιονδήποτε, δεν μας καθορίζει όμως, ούτε μας στερεί τα όνειρά μας. Αυτό λέω στα παιδιά, στα σχολεία που επισκέπτομαι συχνά. Μόνο ένα παράπονο: από το κράτος δεν υπάρχει καμιά ουσιαστική υποστήριξη, ό,τι κάνει κάθε οικογένεια μόνη της. Γι’ αυτό θα πραγματοποιήσω και φέτος τη δράση «Wheels of will». Στις 14 Μαΐου θα διανύσω με το ποδήλατό μου την απόσταση Αθήνα – Πάτρα για να συγκεντρωθούν χρήματα για τον Σύλλογο Γονιών Παιδιών με Νεοπλασματική Ασθένεια «Η Φλόγα». Μόνο εκείνοι με βοήθησαν τότε, τους οφείλω να τους βοηθήσω με τη σειρά μου τώρα.
