Εν μέσω απανωτών διεθνών κρίσεων, οι δείκτες και οι αριθμοί στην Ελλάδα ευημερούν σε σύγκριση με την υπόλοιπη Ευρώπη, όπως δείχνουν και οι συνεχείς αναβαθμίσεις των ξένων οίκων. Η προειδοποίηση όμως από τον επικεφαλής του Γραφείου Προϋπολογισμού του Κράτους στη Βουλή, καθηγητή Ιω. Τσουκαλά, ήταν ξεκάθαρη: «τα προβλήματα θα έρθουν και σε εμάς», θυμίζοντας πως πρέπει να είμαστε όλοι καλύτερα προετοιμασμένοι για να τα αντιμετωπίσουμε.
Το λάθος που πλήρωσε η χώρα και το 2009, πριν μπει στα Μνημόνια, ήταν ότι ενώ όλοι μιλούσαν για μια διεθνή κρίση και ύφεση, η Ελλάδα πορευόταν σαν μην πρόκειται αυτή να την αγγίξει. Αντίστοιχα και τώρα, με τις τιμές του χρυσού να έχουν εκτοξευθεί πάνω από τα 3000 δολάρια η ουγκιά, ενώ το διεθνές κεφάλαιο ψάχνει καταφύγιο ασφαλείας να κρυφτεί, η Ελλάδα μοιάζει να ζει εγκλωβισμένη στα δικά της προβλήματα, με κίνδυνο να χάσει ξανά την οικονομική σταθερότητα που με θυσίες έχει επιτύχει.
Μάλιστα η Ελλάδα ήδη επηρεάζεται, εμμέσως ή και αμέσως, από την νέα περίοδο αβεβαιότητας και ανακατατάξεων που βιώνει η Ευρώπη και ο πλανήτης ολόκληρος. Όχι μόνο σε εισαγόμενο πληθωρισμό -που θα ενταθεί λόγω επιβολής εμπορικών δασμών στα εισαγόμενα προϊόντα και τις πρώτες ύλες- αλλά και στην ανάπτυξη.
Με άλλα λόγια, η αβεβαιότητα και η δυσπραγία που βιώνει η υπόλοιπη Ευρώπη, «κοστίζει» ήδη στην χώρα μας 1% σε ανάπτυξη. Και ίσως είναι ακόμα η αρχή…
Θέσεις άμυνας
Με τη σκιά της κλιμάκωσης των εμπορικών δασμών να συνεχίζει να απειλεί τις επιχειρήσεις και τις εμπορικές σχέσεις, οι προβλέψεις για την πορεία των σχέσεων ΗΠΑ – ΕΕ παραμένουν σκοτεινές και τα πολιτικά μηνύματα από την κυβέρνηση Τραμπ ενισχύουν τον φόβο για έναν επικείμενο εμπορικό πόλεμο.
Μόλις την Πέμπτη (27/3) η επίσκεψη του αντιπροέδρου της Κομισιόν Στεφάν Σεζουρνέ στο εργοστάσιο αλουμίνας στα Άσπρα Σπίτια Βοιωτίας ήρθε να αποκαλύψει την αποφασιστικότητα της ΕΕ να αντισταθεί σε κάθε επιθετική δασμολογική πολιτική, αναζητώντας εσωτερικά ερίσματα και πηγές πρώτων υλών. Όπως δήλωσε ο Σεζουρνέ, «η Ε.Ε. είναι έτοιμη να απαντήσει σε νέες δασμολογικές επιθέσεις».
Αντίστοιχες ανησυχίες καταγράφει και η τελευταία έκθεση του Γραφείου Προϋπολογισμού του Κράτους, η οποία αναλύει τις συνέπειες της νέας αμερικανικής δασμολογικής πολιτικής, εστιάζοντας στα προϊόντα όπως ο χάλυβας και το αλουμίνιο.
Οι κλάδοι χάλυβα και αλουμινίου αποτελούν κρίσιμους πυλώνες της βαριάς βιομηχανίας και της απασχόλησης στην Ελλάδα. Η ανάλυση επικεντρώνεται στις συνέπειες των δασμών που επιβλήθηκαν το 2018 και καταλήγει στο συμπέρασμα ότι οι ελληνικές εξαγωγές χάλυβα και αλουμινίου θα μπορούσαν να επηρεαστούν αρνητικά από τις νέες πολιτικές.
Δύσκολες αποφάσεις
Όπως όλα δείχνουν, οι ευρωπαϊκές οικονομίες βρίσκονται σε ένα εύθραυστο σημείο, και η αβεβαιότητα γύρω από τη νέα αμερικανική πολιτική, μαζί με την κλιμάκωση του προστατευτισμού και των δασμών, εντείνει τις ανησυχίες για το μέλλον των εξαγωγών και της οικονομικής ανάπτυξης στην Ευρώπη. Η έκθεση του ΓΠΚΒ δείχνει πως η συνέχιση των πολιτικών αυτών μπορεί να επιφέρουν σοβαρές επιπτώσεις για τις ελληνικές και ευρωπαϊκές επιχειρήσεις, ενώ η ανασφάλεια καθιστά τη λήψη στρατηγικών αποφάσεων ακόμη πιο δύσκολη.
Η έκθεση του ΓΠΚΒ καταγράφει τις προκλήσεις που θα αντιμετωπίσει η χώρα και γενικότερα, καθώς φαίνεται να τερματίζεται η εμπορική σχέση που είχαν μεταπολεμικά οι ΗΠΑ με τη Ευρώπη.
Το πρόβλημα επιτείνεται με την αβέβαιη εξέλιξη που θα έχουν οι εστίες πολέμου στα ανατολικά όρια της Ευρώπης, αλλά και η ανάγκη μεγαλύτερης υπερχρέωσης των ευρωπαϊκών κρατών προκειμένου να ενισχύσουν το πολεμικό τους οπλοστάσιο, μετά τις τελευταίες εξελίξεις στο μέτωπο της Ουκρανίας.
Και γενικότερα όμως, όπως δείχνει η ανάλυση της Alpha Bank, η διάχυτη αβεβαιότητα μεταφέρει ανησυχία και στις χρηματοπιστωτικές αγορές της Ευρώπης και διεθνώς. Πηγή ανησυχίας αποτελεί και η πορεία της οικονομίας των ίδιων των ΗΠΑ, καθώς ο ΟΟΣΑ προβλέπει επιβράδυνση, ενώ και η πτώση του δολαρίου έναντι του ευρώ αντικατοπτρίζει τη ευρύτερη αβεβαιότητα.
