Η αντίστροφη μέτρηση έχει ήδη αρχίσει για τους πάνω από 100.000 φετινούς υποψήφιους (όλων των κατηγοριών) στην πορεία για τις πανελλαδικές εξετάσεις, οι οποίες, σύμφωνα με όσα έχει εξαγγείλει η υπουργός Παιδείας, θα αρχίσουν το δεύτερο 10ήμερο του Ιουνίου του τρέχοντος έτους
Τα νέα χαρακτηριστικά των φετινών πανελλαδικών εξετάσεων
1. Από φέτος καθιερώνεται η Ελάχιστη Βάση Εισαγωγής (ΕΒΕ). Αφού γίνουν οι πανελλαδικές εξετάσεις και ανακοινωθούν οι βαθμολογικές επιδόσεις των υποψηφίων, θα υπολογίζεται ο μέσος όρος της βαθμολογίας των υποψηφίων όλης της Ελλάδας σε κάθε ένα από τα 4 μαθήματα του κάθε Επιστημονικού Πεδίου, χωρίς την εφαρμογή κανενός συντελεστή.
Το εύρος των συντελεστών με τους οποίους θα πολλαπλασιαστεί ο μέσος όρος των επιδόσεων των υποψηφίων, ώστε να προκύψει η Ελάχιστη Βάση Εισαγωγής (ΕΒΕ) είναι μεταξύ 0,8 και 1,2.
Στα Ειδικά Μαθήματα το εύρος είναι μεταξύ του 0,7 και του 1,1. Για να ανακοινωθεί η ελάχιστη βάση, θα πρέπει να έχουν ολοκληρωθεί οι βαθμολογίες όχι μόνο στα τέσσερα πανελλαδικώς εξεταζόμενα μαθήματα, αλλά και στα ειδικά μαθήματα καθώς και στις πρακτικές δοκιμασίες αφού έχει τεθεί και σε αυτά ελάχιστη βάση εισαγωγής.
Στη συνέχεια το υπουργείο Παιδείας θα ανακοινώσει την ελάχιστη βάση για κάθε τμήμα και θα ανοίξει η πλατφόρμα του μηχανογραφικού δελτίου, προκειμένου να συμπληρώσουν τις επιλογές τους οι υποψήφιοι.
2. Από τις φετινές πανελλαδικές εξετάσεις επιστρέφουν οι συντελεστές βαρύτητας στη βαθμολόγηση των δύο από τα τέσσερα πανελλαδικώς εξεταζόμενα μαθήματα, όπως ίσχυε ώς το 2019. Ο βαθμός των δύο μαθημάτων βαρύτητας θα πολλαπλασιάζεται με 1,3 και με 0,7 αντίστοιχα, δηλαδή Αρχαία (1,3), Ιστορία (0,7), Μαθηματικά (1,3), Φυσική (0,7), Βιολογία (1,3), Χημεία (0,7), Μαθηματικά (1,3) και Οικονομία (0,7), ανάλογα με το επιστημονικό πεδίο του υποψηφίου.
3. Φέτος θα υπάρξει ένα δεύτερο Μηχανογραφικό για την εισαγωγή στα ΙΕΚ, σε συγκεκριμένες ειδικότητες, το οποίο θα συμπληρώσουν όσοι υποψήφιοι επιθυμούν να εγγραφούν σε αυτά. Ο κάθε υποψήφιος μπορεί να συμπληρώσει και τα δύο ή ένα από τα δύο. Το κριτήριο εισαγωγής στα ΙΕΚ θα είναι ο βαθμός απολυτηρίου. Ωστόσο εάν κάποιος υποψήφιος όταν ανακοινωθούν τα αποτελέσματα εισαχθεί και σε Πανεπιστήμιο και σε ΙΕΚ, τότε θα πρέπει να επιλέξει πού θέλει να φοιτήσει.
4. Το υπουργείο Παιδείας θα προχωρήσει, σύμφωνα με πληροφορίες, σε ανακατανομή του αριθμού των θέσεων υπέρ των περιφερειακών ΑΕΙ σε σχέση με τα κεντρικά Πανεπιστήμια.
5. Η ανακοίνωση των συντελεστών που όρισαν τα Πανεπιστήμια με βάση τον πρόσφατο νόμο του υπουργείου Παιδείας φανερώνουν ότι, με τους πιο μετριοπαθείς υπολογισμούς, ο αριθμός των φετινών εισακτέων θα είναι μικρότερος κατά τουλάχιστον 16.000 σε σχέση με την περσινή χρονιά.
Φυσικά και μετά τον ορισμό των συντελεστών δεν θα γνωρίζουμε την Ελάχιστη Βάση Εισαγωγής, αφού δεν θα γνωρίζουμε τον μέσο όρο των επιδόσεων των υποψηφίων. Αυτόν θα τον μάθουμε όταν θα ανακοινωθούν οι βαθμολογίες των υποψηφίων.
Οι τέσσερις παράγοντες που θα καθορίσουν τις φετινές βάσεις
H ανίχνευση του «πώς θα κινηθούν φέτος οι βάσεις» στηρίζεται ουσιαστικά στην εξέταση τεσσάρων βασικών παραγόντων που λειτουργούν ως «πύργος ελέγχου» του σκαμπανεβάσματος των βάσεων και πριμοδοτούν τις «καταδύσεις» ή τις «αναρριχήσεις» τους. Αναφερόμαστε βεβαίως στις συντεταγμένες της διαμόρφωσης των βάσεων, που είναι:
● Η διαμόρφωση της Ελάχιστης Βάσης Εισαγωγής.
● Ο «βαθμός δυσκολίας-ευκολίας» των θεμάτων και οι επιδόσεις των υποψηφίων σε σχέση με τις προηγούμενες χρονιές και ιδιαίτερα σε σχέση με την τελευταία χρονιά με την οποία γίνονται οι βασικές συγκρίσεις.
● Ο αριθμός των υποψηφίων σε σχέση με τον αριθμό των εισακτέων, που κάθε χρόνο παίζει τον ρόλο του «πασπαρτού» για τις βάσεις των πέντε Επιστημονικών Πεδίων.
● Η σχέση ζήτησης-προσφοράς θέσεων, δηλαδή, ο αριθμός των υποψηφίων που εστιάζουν το ενδιαφέρον τους στις «σχολές κύρους» ή στις «σχολές περιορισμένης ζήτησης» και οι προσφερόμενες θέσεις στις παραπάνω σχολές.
Η Ελάχιστη Βάση Εισαγωγής
Ακόμη κι αν οι τρεις από τους τέσσερις παράγοντες που καθορίζουν την κίνηση των βάσεων εισαγωγής (βαθμός δυσκολίας/ευκολίας των θεμάτων, αντιστοιχία αριθμού υποψηφίων και αριθμού εισακτέων, ένταση ζήτησης τμημάτων) ήταν ίδιοι με πέρσι, θα είχαμε δεκάδες τμήματα με άνοδο των βάσεων εισαγωγής τους φέτος λόγω της καθιέρωσης Ελάχιστης Βάσης Εισαγωγής.
Στο πλαίσιο αυτό αναμένουμε πάνω από το 30% των τμημάτων να γίνουν πιο απαιτητικά στις βάσεις εισαγωγής τους. Κοντολογίς, η πλειονότητα των χαμηλόβαθμων τμημάτων (περισσότερο από το 2ο, το 4ο και λιγότερο το 1ο Επιστημονικό Πεδίο) θα έχουν άνοδο των βάσεων αυξάνοντας δραματικά τον αριθμό των υποψηφίων που δεν θα πετύχουν την είσοδό τους σε αυτά.
Ζήτηση για τμήματα
Οσον αφορά τη ζήτηση των τμημάτων από τη μεριά των υποψηφίων, δεν αναμένεται διαφοροποίηση σε σχέση με πέρσι.
Η επιμονή μεγάλου τμήματος των υποψηφίων σε σχολές της περιοχής όπου κατοικοεδρεύουν (λόγω της πρωτοφανούς οικονομικής κρίσης που -εκτός των άλλων- έχει μειώσει και τις προσδοκίες για αντιστοίχιση κάποιων σχολών με επαγγελματική αποκατάσταση) θα συνεχιστεί και φέτος, ενώ από την άλλη όλα τα στοιχεία που έχουμε στη διάθεσή μας φανερώνουν ότι δεν έχει αναδειχτεί καμιά σχολή ή ομάδα σχολών στις οποίες να επικεντρώνεται το ενδιαφέρον των υποψηφίων με διαφορετικούς όρους σε σχέση με πέρσι.
Μεγάλος θα είναι και φέτος ο ανταγωνισμός των υποψηφίων για τις λεγόμενες περιζήτητες σχολές. Ιατρικές, Πολυτεχνικές, Νομικές και Στρατιωτικές Σχολές, μαζί με συγκεκριμένα οικονομικά τμήματα, τμήματα Ψυχολογίας και το τμήμα Επιστήμης Φυσικής Αγωγής και Αθλητισμού της Αθήνας θα τρυγήσουν και φέτος την αφρόκρεμα των πρώτων προτιμήσεων των υποψηφίων και από αυτή την άποψη ο παράγοντας ζήτηση δεν μπορεί να γίνει ο τροχονόμος της κίνησης των βάσεων εισαγωγής όπως παλιότερα.
Αριθμός εισακτέων και αριθμός υποψηφίων
Ο γενικός αριθμός εισακτέων και ο αριθμός υποψηφίων δεν αναμένεται να έχει σημαντικές διαφοροποιήσεις από πέρσι. Ωστόσο φέτος αναμένονται μεγάλες διαφοροποιήσεις στην κατανομή του αριθμού εισακτέων στα τμήματα και στις σχολές καθώς, σύμφωνα με όσα έχει ανακοινώσει η υπουργός Παιδείας, θα αυξηθούν οι θέσεις των περιφερειακών Πανεπιστημίων και θα μειωθούν αντίστοιχα οι θέσεις ιδιαίτερα των Πανεπιστημίων Αθήνας και Θεσσαλονίκης.
Αν αυτό επαληθευτεί, τότε θα έχουμε πίεση των βάσεων εισαγωγής των Πανεπιστημίων του λεκανοπεδίου και της συμπρωτεύουσας προς τα πάνω, καθώς η αυξημένη ζήτηση θα ικανοποιείται ακόμη λιγότερο από πέρσι.
Ο «άγνωστος Χ»: ο βαθμός δυσκολίας/ευκολίας των θεμάτων
Προφανώς αυτή τη στιγμή δεν μπορεί κανείς να εκτιμήσει τον φετινό βαθμό δυσκολίας/ευκολίας των θεμάτων. Η γενική εκτίμηση είναι ότι ο βαθμός δυσκολίας/ευκολίας των θεμάτων δεν μπορεί να διαφέρει σημαντικά από πέρσι και αυτό κυρίως διότι τα τελευταία χρόνια με τα λεγόμενα διαβαθμισμένα θέματα (απλά, εύκολα, δύσκολα, δυσκολότερα), έχει βρεθεί ένας τρόπος βαθμολογικής διασποράς και κατανομής των υποψηφίων, κοντολογίς μια «στρατηγική διαχείρισης» του πληθυσμού των υποψηφίων.
Κι αν ένα μάθημα έχει πιο αυξημένο βαθμό δυσκολίας από πέρσι, ένα άλλο θα έχει σίγουρα μικρότερο, με αποτέλεσμα να έχουμε ένα στατιστικό ισοδύναμο.
Ωστόσο η «λειτουργία» της Ελάχιστης Βάσης Εισαγωγής φέτος δίνει μια διαφορετική διάσταση σ’ αυτόν τον βαθμό. Κάτι να ξεφύγει προς το ευκολότερο ή προς το δυσκολότερο από πέρσι μπορεί να δημιουργήσει, ανάλογα, εκατόμβες αποκλεισμένων ή στρατιές υψηλόβαθμων που δεν θα χωράνε στις απογειωμένες βάσεις, π.χ. των Ιατρικών Σχολών, των Νομικών ή των Πολυτεχνικών.
Τελικές εκτιμήσεις
Η κυρίαρχη εκτίμηση είναι ότι τα δεδομένα που έχουν διαμορφωθεί προϊδεάζουν για ανοδικές τάσεις στην κίνηση των βάσεων. Αυτές αναμένεται να παρουσιαστούν κυρίως σε χαμηλόβαθμα τμήματα ιδιαίτερα του 2ου και 4ου Επιστημονικού Πεδίου και λιγότερο του 1ου, αλλά και στα τμήματα των Πανεπιστημίων των δύο μεγάλων αστικών κέντρων της χώρας για τελείως διαφορετικούς λόγους.
Ωστόσο μια αθέατη εξέλιξη μάλλον θα προκαλέσει και νέα χαρακιά στο ταλαιπωρημένο, ιδιαίτερα φέτος, σώμα των υποψηφίων. Η αύξηση των θέσεων των περιφερειακών τμημάτων μπορεί να εξελιχτεί σε πρόσκληση σε ανεπιθύμητους καλεσμένους, όταν είναι γνωστό ότι η οικονομική δυσπραγία θα τους αποτρέπει από το να τη δεχτούν.
Γιατί πόσα νοικοκυριά πλέον μπορούν, σε αυτές τις συνθήκες φτώχειας και ανεργίας, να σπουδάσουν τα παιδιά τους σε Πανεπιστήμιο εκτός τόπου μόνιμης κατοικίας;
