“Η περιπέτεια είναι απλά ένας κακός σχεδιασμός” είχε γράψει ο Roald Amundsen, o θρυλικός Noρβηγός εξερευνητής που κατέκτησε πρώτος τον Νότιο Πόλο στις 14 Δεκεμβρίου 1911, μαζί με τέσσερις άντρες και 16 χάσκι Γροιλανδίας, μετά από ένα ταξίδι 99 ημερών και 1.860 μιλίων.
Σήμερα, το ταξίδι στη δυσπρόσιτη ήπειρο είναι μια ξένοιαστη κρουαζιέρα – αν εξαιρέσετε τα πελώρια, απρόβλεπτα κύματα στο Πέρασμα Ντρέικ, το θαλάσσιο πέρασμα ανάμεσα στη «μύτη» της Νοτίου Αμερικής και της χερσονήσου της Ανταρκτικής. Σε γενικές γραμμές, οι ταξιδιώτες δεν έχουν να ανησυχούν για τίποτα και διαβάζουν ξαπλωμένοι στις ζεστές καμπίνες των παγοθραυστικών το “Τhe South Pole” του Amundsen και το “Τhe Worst Journey in the World” του Βρετανού εξερευνητή Apsley Cherry-Garrard, το memoir από τη φοβερή αντίπαλη αποστολή Terra Nova στην Ανταρκτική με επικεφαλής τον καπετάνιο Robert Falcon Scott που έγινε το 1910-1913.
Αν και ο αριθμός των τουριστών που επισκέπτονται την ήπειρο έχει αυξηθεί, από μερικές εκατοντάδες που ήταν τη δεκαετία του ’50, σε 74.000 τη σεζόν 2019-2020, το ταξίδι στην άκρη του κόσμου παραμένει ένα προνόμιο για λίγους, ένα δαπανηρό “ταξίδι ζωής”. Η Ανταρκτική έχει έκταση 14 εκατομμύρια τετραγωνικά χιλιόμετρα – από αυτά μόνο το 0,32% δεν είναι καλυμμένο με πάγο. Απομακρυσμένη και μοναχική, είναι μια ήπειρος των άκρων. Μια τεράστια αποθήκη γλυκού νερού με ελάχιστη βλάστηση, περιτριγυρισμένη από τον Νότιο Ωκεανό. Ενα μέρος όπου υπάρχουν μόνο δύο εποχές -ένας μακρύς, σκληρός χειμώνας που κορυφώνεται τον Ιούλιο και ένα σύντομο αλλά φωτεινό καλοκαίρι όπου ο ήλιος είναι ορατός όλη τη διάρκεια της ημέρας. Με θυελλώδεις ανέμους και αδιανόητα χαμηλές θερμοκρασίες, στις 21 Ιουλίου του 1983, στον ρωσικό σταθμό Βοστόκ το θερμόμετρο καταδύθηκε στους -89,2 βαθμούς Kελσίου. Με ένα κλίμα πιο ξηρό και από τη Σαχάρα και γιγάντια παγόβουνα όπως το Α-76a μήκους 135 χιλιομέτρων. Με ηφαίστεια, οροσειρές και ιλιγγιώδεις κορυφές όπως το Ορος Βίνσεν που αγγίζει τα 4.892 μέτρα. Χωρίς κυβέρνηση, μία ήπειρος που ορίζεται από τη Συνθήκη της Ανταρκτικής του 1959, σύμφωνα με την οποία για το συμφέρον όλης της ανθρωπότητας η Ανταρκτική θα πρέπει να χρησιμοποιείται για ειρηνικούς σκοπούς. Γεμάτη ερευνητικούς σταθμούς, χωρίς ούτε έναν άνθρωπο να τη θεωρεί πατρίδα του…
Για ποιον λόγο να θέλει κάποιος να ταξιδέψει σε ένα τόσο παγωμένο και αφιλόξενο μέρος; Γιατί νιώθεις ότι φτάνεις στην άκρη της Γης, σε ένα βασίλειο της σιωπής –”η ησυχία είναι τόσο απόλυτη που μπορείς να ακούσεις το αίμα να κυλά στις αρτηρίες σου” γράφει η Aγγλίδα συγγραφέας Sara Wheeler, που έμεινε στην Ανταρκτική για επτά μήνες. Σε μία φυσική γλυπτοθήκη από πάγο, σε ένα παρθένο μέρος όπου ζώα και πουλιά ζουν ανενόχλητα, μακριά από τον άνθρωπο.
Δεκάδες κρουαζιερόπλοια και παγοθραυστικά μεταφέρουν τουρίστες κατά τη διάρκεια τoυ καλοκαιριού, με τον Δεκέμβριο, τον Ιανουάριο και τον Φεβρουάριο να θεωρούνται οι καλύτεροι μήνες, καθώς η θερμοκρασία είναι στο ψηλότερο επίπεδο και οι ακτές ξεχειλίζουν από ζωή – είναι η καλύτερη εποχή για να δείτε φάλαινες, φώκιες, πιγκουίνους, θαλασσοπούλια. Οι περισσότερες κρουαζιέρες ξεκινούν από την πόλη Ουσουάια της Αργεντινής, την πρωτεύουσα της επαρχίας της “Γης του Πυρός” ή το Puerto Williams της Χιλής. Τα κρουαζιερόπλοια διαπλέουν μέσα από τα στενά του Ντρέικ, το σημείο όπου συναντιέται ο Ατλαντικός με τον Ειρηνικό Ωκεανό και στη συνέχεια φτάνουν στη Χερσόνησο της Ανταρκτικής. Οι κρουαζιέρες διαρκούν από 7 έως 10 μέρες και τους ταξιδιώτες συνοδεύουν επιστήμονες, ορνιθολόγοι, θαλάσσιοι βιολόγοι, γεωλόγοι, κάτι που ενισχύει την αίσθηση ότι συμμετέχεις σε αποστολή. Eκδρομές με zodiac ξεδιπλώνουν τη μαγεία της άγριας ζωής στις ακτές. Στα νησιά της Ανταρκτικής, πριν ακόμα φτάσεις στους πάγους, μπορείς να γίνεις μάρτυρας ενός μοναδικού θεάματος με πρωταγωνιστές τα πουλιά, τις φώκιες και τους πιγκουίνους. Nησιά όπως το Snares ή το Εnderby Island κάνουν το Τόκιο να μοιάζει αραιοκατοικημένο. Ο Aμερικανός συγγραφέας και δημοσιογράφος Andrew Solomon σε άρθρο του, περιγράφει την εικόνα 200.000 πιγκουΐνων, στην άκρη ενός νησιού. “Υπάρχει κάτι εντυπωσιακά ανθρώπινο επάνω τους. Γυρνούν γύρω γύρω στα δύο τους πόδια, χρησιμοποιούν τα φτερά τους για να κάνουν χειρονομίες και θυμίζουν επιβάτες στον σταθμό Γκραντ Σέντραλ που περιμένουν την ανακοίνωση της αναχώρησης του τρένου τους”.
Στην Ανταρκτική τα αξιοθέατα είναι από πάγο, προσωρινά μνημεία σε όλα τα απίθανα σχήματα και μεγέθη, με πύργους και αψίδες. Οι πλάκες που επιπλέουν σπασμένες σε χιλιάδες κομμάτια μοιάζουν με παζλ και τα παγόβουνα θα μπορούσαν να είναι δημιούργημα ενός αρχιτέκτονα ή καλλιτέχνη – ορισμένα είναι συμπαγή και αυστηρά, κάποια θυμίζουν έργα του Κυβισμού, άλλα καταρρίπτουν τον μύθο ότι ο πάγος είναι λευκός, αφού είναι μπλε ή γαλάζια, ή έχουν πράσινους και κίτρινους ιριδισμούς. Τα παγόβουνα που είχε φωτογραφήσει ο Νορβηγός ναυτικός Oyvind Tangen σε μια ερευνητική αποστολή το 2009, για παράδειγμα, έμοιαζαν με πολύχρωμες ριγέ καραμέλες ή με βράχους στα φαράγγια της Γιούτα.
Πώς θα πάτε
Η Ushuaia, η νοτιότερη πόλη στον κόσμο, έχει μια πραγματική αίσθηση συνόρων, καθώς όλοι είναι εκεί είτε για να κάνουν πεζοπορία και αναρρίχηση είτε γιατί περιμένουν να κάνουν το ταξίδι τους στην Ανταρκτική. Δεν είναι χώρα, αλλά μια ήπειρος που προστατεύεται από τη Συνθήκη της Ανταρκτικής ως επιστημονικό καταφύγιο που επιτρέπει την επιστημονική έρευνα. Παρόλα αυτά, πολλές χώρες διεκδικούν τμήματά της ως δικά τους, συμπεριλαμβανομένου του Ηνωμένου Βασιλείου, της Γαλλίας και της Αργεντινής. Ως εκ τούτου, καμία χώρα δεν έχει κυβερνητικά γραφεία στην Ανταρκτική. Ωστόσο, οι ταξιδιώτες μπορούν να πάνε εκεί ελεύθερα και δεν χρειάζονται βίζα για να επισκεφτούν το μέρος.
Στην πραγματικότητα, οι ταξιδιώτες δεν χρειάζεται να κάνουν κάτι ιδιαίτερο για να πάνε στον προορισμό εκτός από το να έχουν ένα έγκυρο διαβατήριο για να μπορούν να περάσουν από άλλες χώρες μέχρι να φτάσουν στον προορισμό τους.
Στο πρακτικό μέρος, ένα ταξίδι στην Ανταρκτική μπορεί να είναι ακριβό, με κόστος που κυμαίνεται από 500 έως 1.500 δολάρια την ημέρα, συν επιπλέον κόστος για πτήσεις, καταλύματα και γεύματα. Όλα εξαρτώνται από τη διάρκεια της διαμονής και τις δραστηριότητες που θα επιλέξει κανείς να κάνει. Η καλύτερη εποχή για να επισκεφθεί κανείς την Ανταρκτική είναι κατά τη θερινή περίοδο από τον Νοέμβριο έως τον Μάρτιο.
Ορισμένα ελληνικά ταξιδιωτικά γραφεία προσφέρουν ταξίδια στην Ανταρκτική σε συνεργασία με μεγάλες εταιρείες κρουαζιέρας. Πρόκειται, συνήθως, για 15ήμερα ταξίδια που περιλαμβάνουν διαμονή στο Μπουένος Αιρες και στην Ουσουάια, και στη συνέχεια επιβίβαση σε εξερευνητικό παγοθραυστικό πλοίο για μια κρουαζιέρα διάρκειας 7 ημερών, σε μικρά κρουαζιερόπλοια χωρητικότητας 100 – 250 ατόμων. Οι καλύτερες εταιρίες κρουαζιέρας του εξωτερικού για ταξίδια στην Ανταρκτική είναι η Silversea Cruises του Royal Carribean Group, η αμερικάνικη Quark Expeditions, η νορβηγική Ηurtigruten, και η νεοϋορκέζικη Lindblad Expeditions – National Geographic.
