Αυξάνονται διαρκώς τα στοιχεία που προοιωνίζονται κρίση στην αγορά ακινήτων των αναπτυγμένων οικονομιών, με τις πωλήσεις κατοικιών να μειώνονται στις ΗΠΑ για δέκατο συναπτό μήνα και τις τιμές των κατοικιών να υποχωρούν στο Λονδίνο. Κύρια αιτία είναι η αύξηση των επιτοκίων, που αναπόφευκτα διογκώνει τις δόσεις των στεγαστικών δανείων οδηγώντας τα επιτόκιά τους στα ύψη.
Σύμφωνα με στοιχεία της αμερικανικής Εθνικής Ενωσης Εταιρειών Ακινήτων (NAR), οι πωλήσεις κατοικιών, μικρών διαμερισμάτων και διπλοκατοικιών εμφανίζονται τον Νοέμβριο μειωμένες κατά 35,4% σε σύγκριση με την αντίστοιχη περίοδο του περασμένου έτους, αλλά και κατά 7,7% σε σύγκριση με τον Οκτώβριο. Το ίδιο μοτίβο επικράτησε σε όλες τις πολιτείες των ΗΠΑ με μειώσεις πωλήσεων τόσο σε ετήσια όσο και μηνιαία βάση. Οπως σχολιάζει σχετικό ρεπορτάζ του CNN, συνεχίζεται η τάση που άρχισε τον Φεβρουάριο και η οποία σηματοδοτεί την πλέον παρατεταμένη μείωση των πωλήσεων ακινήτων που έχει καταγραφεί από το 1999, οπότε άρχισε η καταγραφή των συγκεκριμένων στοιχείων. Επιπλέον τον Νοέμβριο οι πωλήσεις ακινήτων στην υπερδύναμη ήταν στα χαμηλότερα επίπεδα που έχουν καταγραφεί από τον Μάιο του 2020, όταν η αγορά ακινήτων είχε κυριολεκτικά παραλύσει εξαιτίας της πανδημίας και των lockdowns. Αν εξαιρεθεί εκείνος ο φοβερός μήνας, προκύπτει πως οι πωλήσεις ακινήτων τον Νοέμβριο ήταν οι λιγότερες που έχουν καταγραφεί στις ΗΠΑ από τον Νοέμβριο του 2010.
Οι πωλήσεις κατοικιών, μικρών διαμερισμάτων και διπλοκατοικιών εμφανίζονται τον Νοέμβριο μειωμένες τόσο σε ετήσια όσο και σε μηνιαία βάση.
Μιλώντας στο αμερικανικό δίκτυο ο Λόρενς Γιουν, κορυφαίος οικονομολόγος της NAR, υπογράμμισε πως «καθοριστικός παράγοντας είναι η ραγδαία αύξηση των επιτοκίων των στεγαστικών δανείων, που καθιστά απρόσιτη την αγορά κατοικίας». Με την αύξηση του κόστους δανεισμού στις ΗΠΑ, όχι μόνον γίνεται απρόσιτη η αγορά κατοικίας για μεγάλο μέρος του πληθυσμού, αλλά πολλοί Αμερικανοί δεν πληρούν πλέον τις προϋποθέσεις για την έγκριση στεγαστικού δανείου. Παραδόξως, παρά την πτώση των πωλήσεων, οι τιμές των κατοικιών συνεχίζουν την ανοδική τους πορεία με μια μέση τιμή τον Νοέμβριο να φθάνει τα 370.000 δολ., καταγράφοντας αύξηση 3,5% σε σύγκριση με την αντίστοιχη περίοδο του περασμένου έτους.
Στο Λονδίνο, αντιθέτως, οι τιμές των κατοικιών βρίσκονται σε πτωτική πορεία. Πρόσφατη έρευνα καταγράφει μάλιστα πτώση των πραγματικών τιμών έως και 24% μέσα στην τελευταία πενταετία, ενώ στις ακριβές περιοχές της βρετανικής πρωτεύουσας οι τιμές παραμένουν απρόσιτες ακόμη και έπειτα από μια ελαφρά υποχώρησή τους κατά 2%. Ο σχετικός δείκτης τιμών για τον Δεκέμβριο φέρει τις τιμές των ακινήτων στο Λονδίνο να έχουν υποχωρήσει κατά 7% από το 2017 και μετά και σύμφωνα με παράγοντες της αγοράς ακινήτων και τις αναλύσεις σε σχετικές ιστοσελίδες η πτωτική τάση θα συνεχιστεί και το επόμενο έτος. Οι τιμές στη βρετανική πρωτεύουσα εκτιμά πως θα υποχωρήσουν από 5% ώς 8%, ενώ στο σύνολο της χώρας προβλέπεται υποχώρηση 5%. Και στην περίπτωση της Βρετανίας, πάντως, καθοριστικός παράγοντας δεν είναι άλλος από την αύξηση του κόστους δανεισμού, που καθιστά απρόσιτο το κόστος εξυπηρέτησης ενός στεγαστικού δανείου. Σύμφωνα, άλλωστε, με σχετικό ρεπορτάζ των Financial Times, την αγορά ακινήτων της Βρετανίας πρόκειται να επιβαρύνουν άμεσα οι τεχνολογικοί κολοσσοί που εξαιτίας της ραγδαίας επιβράδυνσης της οικονομίας αφήνουν τα γραφεία τους στο Λονδίνο και το Δουβλίνο. Η Alphabet, μητρική της Google, καθώς και η Meta, μητρική του Facebook, όπως και η εταιρεία λογισμικού Salesforce και άλλες αμερικανικές εταιρείες αφήνουν ελεύθερα τα γραφεία που είχαν νοικιάσει στη βρετανική και την ιρλανδική πρωτεύουσα. Οπως επισημαίνει η βρετανική εφημερίδα, η επιλογή τους αυτή επιδεινώνει περαιτέρω την κατάσταση για τις μεγάλες εταιρείες ακινήτων που αντιμετωπίζουν τη μεγαλύτερη πρόκληση για τον κλάδο τους μετά την παγκόσμια χρηματοπιστωτική κρίση του 2008. Οι τιμές των γραφείων υποχωρούν στις δύο πλευρές του Ατλαντικού, αφενός εξαιτίας της αύξησης των επιτοκίων και της αυξανόμενης αβεβαιότητας για την κατάσταση της οικονομίας και αφετέρου επειδή επεκτείνεται διαρκώς το σύστημα της τηλεργασίας, καθιστώντας περιττούς τους εργασιακούς χώρους.
Η βρετανική εφημερίδα επισημαίνει επίσης πως η τηλεργασία έχει μετατρέψει μερικές από τις εταιρείες υψηλής τεχνολογίας σε κατά λάθος μεσιτικές, που προσπαθούν τώρα να επινοικιάσουν τα γραφεία που έχουν νοικιάσει αλλά δεν τους χρειάζονται. Η Google, για παράδειγμα, βρίσκεται σε αυτή τη θέση, καθώς ένας στους 10 υπαλλήλους της επέλεξε την τηλεργασία σε μόνιμη βάση και η εταιρεία εγκαταλείπει τα γραφεία που είχε νοικιάσει στο Λονδίνο. Σε ό,τι αφορά τη Meta, είχε νοικιάσει κτιριακές εγκαταστάσεις έκτασης 29.000 τ.μ. στο κεντρικό Λονδίνο και τώρα προσπαθεί να επινοικιάσει το κτίριο στο οποίο δεν πρόλαβε, άλλωστε, να εγκατασταθεί.
