H εξαγγελία για επέκταση της διάρκειας του ολοήμερου σχολείου μέχρι τις απογευματινές ώρες είναι το θέμα επικαιρότητας στην εκπαιδευτική κοινότητα. Αυτή η προοπτική έστρεψε τη σκέψη μας στην έκτακτη Γενική Συνέλευση του Κλάδου των εκπαιδευτικών, που συγκλήθηκε το 1985 για να συζητήσει το Ν.1566/85, εφόσον τότε για πρώτη φορά γίνεται αναφορά στο ολοήμερο σχολείο ως διεκδίκηση, δύο δεκαετίες νωρίτερα από τότε που η πολιτεία προχώρησε στη θεσμοθέτησή του.
Στα πρακτικά της Συνέλευσης, αναφέρεται: «…εκτίμηση της Γ.Σ. είναι ότι το Ν/Σ κάτω από τις παρούσες κοινωνικο-οικονομικές συνθήκες, αποτελεί τη μόνη ρεαλιστική πρόταση, που στοχεύει και μπορεί να ανοίξει προοπτική για τη δημιουργία ενός σχολείου δημοκρατικού, ανοιχτού στην κοινωνία και τη ζωή, να αμβλύνει το καθεστώς των ανισοτήτων και των διακρίσεων στην εκπαίδευση και να οδηγήσει στην ωρίμανση των συνθηκών για τη μετάβαση σ’ ένα «ολοήμερο» λαϊκό εννιάχρονο βασικό σχολείο στο οποίο θα εξασφαλίζονται ίσες ευκαιρίες μόρφωσης σ’ όλα τα παιδιά του λαού, ανεξάρτητα από την κοινωνικο-οικονομική κατάσταση της οικογένειάς τους. Σ’ ένα τέτοιο «ολοήμερο σχολείο» που σε πρώτη φάση πρέπει να εφαρμοστεί πειραματικά, οι εργασιακές σχέσεις και οι κατακτήσεις των εκπαιδευτικών δε θα θιγούν. Αντίθετα, με την πρόβλεψη της εσωσχολικής βοήθειας, την άθληση, τις αθλητικές, καλλιτεχνικές κ.λπ. εκδηλώσεις και νέες θέσεις εργασίας θα δημιουργηθούν για τις ειδικότητες (εκπαιδευτικό και άλλο προσωπικό) και – το κυριότερο – το σχολείο θα μετατραπεί σε ζωντανή αγορά του δήμου, σε ζωντανό πολιτιστικό και κοινωνικό κύτταρο της γειτονιάς και του χωριού…».
Το ολοήμερο σχολείο θεσμοθετήθηκε τελικά με το Ν. 2525/1997 ως απαίτηση του κοινωνικού συνόλου. Στα χρόνια λειτουργίας του μέχρι σήμερα αγκαλιάστηκε από την ελληνική κοινωνία, η οποία πάντα επιζητά βελτιώσεις, τροποποιήσεις, καλύτερες υποδομές και επέκτασή του, ώστε να γίνει πιο αποτελεσματικό.
Σύμφωνα με τον ιδρυτικό νόμο, σκοπός του ολοήμερου νηπιαγωγείου είναι «η αναβάθμιση της προσχολικής αγωγής και η ολοκληρωμένη προετοιμασία των νηπίων για το δημοτικό σχολείο, η ενίσχυση του ρόλου της κρατικής μέριμνας με στόχο τη μείωση των μορφωτικών και κοινωνικών διακρίσεων και η εξυπηρέτηση των εργαζόμενων γονέων».
Σκοπός, αντίστοιχα, του ολοήμερου δημοτικού σχολείου είναι, εκτός των άλλων, «η προαιρετική εφαρμογή προγραμμάτων μελέτης των μαθημάτων της επομένης ημέρας και προγραμμάτων δημιουργικής απασχόλησης και η προαιρετική εφαρμογή προγραμμάτων ενισχυτικής διδασκαλίας σε μαθητές που παρουσιάζουν μαθησιακές δυσκολίες».
Το ολοήμερο σχολείο έχει επιφέρει ριζικές αλλαγές στον τρόπο οργάνωσης και λειτουργίας της σχολικής μονάδας. Είναι το σχολείο με ποιοτικά χαρακτηριστικά, με προοπτική στη γνώση, τη δράση και τη δημιουργία. Μπορεί να προσφέρει γνώσεις, δεξιότητες και αξίες. Έχει τη δυνατότητα παροχής μιας σύγχρονης, ποιοτικής και αποδοτικής εκπαίδευσης. Μέσα στο πρόγραμμα λειτουργίας του εμπλέκει δασκάλους, εκπαιδευτικούς ειδικοτήτων, το Διευθυντή, άλλα στελέχη της εκπαίδευσης, τους γονείς, την τοπική κοινωνία, την Τοπική Αυτοδιοίκηση και άλλους φορείς. Η επέκτασή του μπορεί να διευρύνει τους στόχους, τα κοινωνικά και παιδαγωγικά οφέλη που προκύπτουν με την έως σήμερα εφαρμογή του, αλλά και να τονώσει τη φαρέτρα των αντίδοτων στην αυξανόμενη υπογεννητικότητα.
Τάσος Σταυρογιαννόπουλος
Διευθυντής Πρωτοβάθμιας Εκπαίδευσης Αχαΐας
