Σε ασκήσεις επί χάρτου επιδίδονται οι διοικήσεις των δημόσιων νοσοκομείων για τα απογευματινά χειρουργεία. Οι επίσημες ανακοινώσεις της ηγεσίας του υπουργείου Υγείας, του υπουργού Αδωνη Γεωργιάδη και του υφυπουργού Μάριου Θεμιστοκλέους, την περασμένη εβδομάδα, σχημάτισαν ένα αδρό περίγραμμα για το πλαίσιο λειτουργίας της νέας επιλογής που δίνεται αφενός στους επαγγελματίες υγείας (χειρουργούς, αναισθησιολόγους, νοσηλευτές) του ΕΣΥ, αφετέρου στους πολίτες για τις επί πληρωμή απογευματινές χειρουργικές επεμβάσεις, με όλους τους ενδιαφερόμενους πλέον να αναμένουν την έκδοση της σχετικής υπουργικής απόφασης το αμέσως επόμενο διάστημα.
Στα μεγάλα δημόσια νοσοκομεία της Αττικής και σε κάποια πανεπιστημιακά της επικράτειας διοικήσεις, διευθυντές Ιατρικής όπως και Νοσηλευτικής Υπηρεσίας, συντονιστές διευθυντές χειρουργικών κλινικών, αναισθησιολόγοι, επιτροπές χειρουργείων βρίσκονται τις τελευταίες ημέρες σε πυρετό διεργασιών και συσκέψεων.
Η συμμετοχή στον θεσμό των απογευματινών χειρουργείων αντιμετωπίζεται από τους περισσότερους ως ένα μεγάλο στοίχημα για τον νέο τρόπο λειτουργίας του ΕΣΥ, αλλά και ως αναγνώριση του επιστημονικού δυναμικού τους. Πυροδοτεί, όμως, παράλληλα και σφοδρές αντιδράσεις από τους υγειονομικούς, που επιμένουν να υπερασπίζονται το δημόσιο σύστημα υγείας και τις δωρεάν υπηρεσίες υγείας που (πρέπει να) παρέχει. Η ηγεσία του υπουργείου Υγείας, ωστόσο, απαντά πως η συμμετοχή των κλινικών είναι προαιρετική – και με δεδομένο ότι έχει εξασφαλιστεί η επάρκεια του υγειονομικού προσωπικού και των διαθέσιμων κλινών.
Ιατροί (χειρουργοί και αναισθησιολόγοι) και νοσηλευτές αναμένουν να αποσαφηνιστεί το ύψος των αμοιβών για την απογευματινή λειτουργία των χειρουργείων για να σταθμίσουν πώς θα κινηθούν.
Ο κατάλογος των αμοιβών
Οι αμοιβές των επαγγελματιών υγείας ήταν μια δύσκολη εξίσωση για τους επικεφαλής του υπουργείου Υγείας. Σύμφωνα με στοιχεία που έχει στη διάθεσή του το «ΘΕΜΑ», οι αμοιβές της χειρουργικής ομάδας διαφοροποιούνται ανάλογα με το είδος της επέμβασης (οι επεμβάσεις έχουν ταξινομηθεί σε 6 κατηγορίες, από πολύ μικρές έως εξαιρετικά βαριές) καθώς και ανάλογα με τη βαθμίδα του χειρουργού. Τα ποσά έχουν οριστεί ανά επέμβαση και είναι μεικτά, δηλαδή προ φορολόγησης.
Αξίζει να σημειωθεί πως στη λίστα με τις 6 κατηγορίες επεμβάσεων (από πολύ μικρές έως εξαιρετικά βαριές) συμπεριλαμβάνονται από αμυγδαλεκτομές και επέμβαση καταρράκτη έως γενικές χειρουργικές, π.χ. βουβωνοκήλης, χολοκυστεκτομής, και από νευροχειρουργικές μέχρι θωρακοχειρουργικές επεμβάσεις. Ενδεικτικά, το υπουργείο Υγείας αναφέρει ως πολύ μικρή ή μικρή επέμβαση αυτή του καταρράκτη, μικρή την επέμβαση για τη βουβωνοκήλη, μικρή ή μεγάλη ανάλογα με το περιστατικό την αφαίρεση χολής, μεγάλη ή βαριά την αρθροπλαστική γόνατου ή ισχίου. Στις εξαιρετικά βαριές επεμβάσεις ταξινομούνται έως και μεταμοσχεύσεις (π.χ. ήπατος, νεφρού και παγκρέατος, μυελού των οστών κ.ά.).
Οι αναισθησιολόγοι
Η έλλειψη αναισθησιολόγων στο ΕΣΥ προκαλεί επιπλέον δυσκολία στην υλοποίηση των απογευματινών χειρουργείων. Ακόμη και αν υποτεθεί ότι σε κάποια νοσοκομεία είναι εξασφαλισμένη η επάρκεια χειρουργών, αυτό δεν ισχύει με τους αναισθησιολόγους. Το έλλειμμα σε αναισθησιολόγους στο ΕΣΥ αποτελούσε πρόβλημα διαχρονικό, ωστόσο επιδεινώθηκε δραματικά κατά την πανδημία. Σε ό,τι αφορά τα απογευματινά χειρουργεία, η Ελληνική Αναισθησιολογική Εταιρεία διενήργησε έρευνα, με το αποτέλεσμα να αποτυπώνει την αγωνία αλλά και τις προσδοκίες των αναισθησιολόγων. Συνολικά, το 55% των συμμετεχόντων είχε θετική στάση για τη συμμετοχή του στα απογευματινά χειρουργεία και το 45% αρνητική.
Στον υπολογισμό των αμοιβών βαρύνουσα σημασία δόθηκε και στους νοσηλευτές, λόγω της σημαντικής συμβολής τους στη διενέργεια ενός χειρουργείου. Βεβαίως οι ελλείψεις στο νοσηλευτικό προσωπικό καθιστούν πολύ δύσκολη τη συμμετοχή τους στα απογευματινά χειρουργεία χωρίς να διαταραχθεί η λειτουργία των πρωινών.
Ωστόσο, ο σκόπελος αυτός ελπίζεται πως θα ξεπεραστεί με την ενίσχυση του νοσηλευτικού προσωπικού το αμέσως επόμενο διάστημα, μετά την προκήρυξη που έγινε την περασμένη Πέμπτη για 2.145 θέσεις νοσηλευτών στο ΕΣΥ. Κατά πληροφορίες, η αποζημίωση του νοσηλευτικού και λοιπού προσωπικού για κάθε ώρα απογευματινής εργασίας έχει καθοριστεί στα 15 ευρώ μεικτά.
Το χρονοδιάγραμμα
Το υπουργείο Υγείας σκοπεύει να προχωρήσει με προσεκτικά βήματα για να εκκινήσει τα απογευματινά χειρουργεία χωρίς πιεστικά χρονοδιαγράμματα, έτσι ώστε για τα νοσοκομεία που θα ενταχθούν το σύστημα να αποδειχθεί απολύτως βιώσιμο. Μάλιστα, μελέτη που επικαλέστηκε ο υπουργός Υγείας δείχνει ότι η δυναμικότητα του συστήματος με τα απογευματινά χειρουργεία αναμένεται να αυξηθεί πάνω από 20%.
Κατά την πρώτη φάση, μέσα στον Μάρτιο θα καθοριστούν οι κλινικές που θα συμμετάσχουν. Επειτα θα ακολουθήσει δοκιμαστική περίοδος 6-8 μηνών, όπου θα αποτυπωθεί στην πράξη η αποδοτικότητα των απογευματινών χειρουργείων. Ηδη τα νοσηλευτικά ιδρύματα επεξεργάζονται αν έχουν το προσωπικό και τις υποδομές για τη λειτουργία απογευματινών χειρουργείων, αλλά και για την κάλυψη της μετεγχειρητικής πορείας των ασθενών. Προαπαιτούμενο που τίθεται στον σχεδιασμό είναι να υπάρχουν πάντοτε διαθέσιμες χειρουργικές κλίνες για τη γενική εφημερία του νοσοκομείου, κατά τη διάρκεια της οποίας θα διενεργούνται μόνο τα έκτακτα και επείγοντα χειρουργεία.
Παράλληλα, θα βρίσκεται στο μικροσκόπιο κάθε νοσοκομείου η πρωινή λειτουργία των χειρουργείων, καθώς προϋπόθεση της απογευματινής λειτουργίας τους είναι να μη διαταραχθεί ή μετακυλιστεί η πρωινή λίστα το απόγευμα. Αντίθετα, θα συνεχίσει ο ίδιος αριθμός χειρουργείων το πρωί και επιπλέον αυτού του αριθμού θα πραγματοποιούνται επεμβάσεις και το απόγευμα. Οπως διαμηνύεται, σε περίπτωση που παρατηρηθεί και τεκμηριωθεί μείωση της κινητικότητας στα πρωινά χειρουργεία, τότε η άδεια απογευματινών χειρουργείων θα ανακαλείται.
Ουσιαστικά, μέσω της ενιαίας ψηφιακής λίστας χειρουργείων -και εφόσον τεθούν ισχυρές δικλίδες ασφαλείας στη λειτουργία της- και της καταγραφής της χειρουργικής κίνησης στις κλινικές του ΕΣΥ μπαίνουν οι βάσεις για την αξιολόγησή τους τόσο σε πρωινό, τακτικό ωράριο όσο και πέραν αυτού, αν λειτουργήσουν το απόγευμα. Αυτό μέχρι τώρα έχει γίνει πιλοτικά μέσω του συστήματος καταγραφής νοσηλευτικής κίνησης από το Κέντρο Τεκμηρίωσης και Κοστολόγησης Νοσοκομειακών Υπηρεσιών (ΚΕΤΕΚΝΥ) στα νοσοκομεία της Κρήτης και της Μακεδονίας. Τέλος, όσα περιστατικά είναι στη λίστα περισσότερο από 4 μήνες θα χειρουργούνται χωρίς επιβάρυνση στα απογευματινά χειρουργεία, με τη χρηματοδότηση να γίνεται από το Ταμείο Ανάκαμψης.
