Με τον Κώστα Σημίτη
Βιέννη, 4:30 το πρωί. Με ξυπνά ο επίμονος ήχος του τηλεφώνου. Ακούω τη φωνή του Υπουργού Εξωτερικών της Αυστρίας, του Wolfgang Schussel. «Έλα αμέσως στην Καγκελαρία, υπάρχει κρίση”. Στην πόρτα του ξενοδοχείου με περίμενε υπηρεσιακό αυτοκίνητο. Φτάνοντας βρίσκω τον Καγκελάριο Victor Klima και τον Wolfgang. Χωρίς λόγια ανοίγουν την τηλεόραση στο CNN και με κοιτάζουν με απορία. Στην οθόνη βλέπω με πηχυαία γράμματα την είδηση: «Ο Οτσαλάν πιάστηκε βρισκόμενος στην Κένυα, όπου είχε φυγαδευθεί από την Ελλάδα και μεταφέρθηκε στην Τουρκία». Με ρωτούν επίμονα τι ξέρω. Η απορία έκδηλη και στο δικό μου πρόσωπο.
Στην οθόνη πια δείχνουν εικόνες από τις ελληνικές πρεσβείες. Δεκάδες υπό κατάληψη από διαμαρτυρόμενους Κούρδους, ενώ αρκετοί πρέσβεις μας όμηροι Κούρδων.
Έκδηλη η αμηχανία και στην Αυστριακή κυβέρνηση, αφού βρισκόμασταν εκεί με τον Πρόεδρο Κωστή Στεφανόπουλο για επίσημη επίσκεψη, ενώ και η Ελληνική πρεσβεία στη Βιέννη βρέθηκε υπό κατάληψη.
Αναπληρωτής τότε Υπουργός Εξωτερικών, με Υπουργό τον Θόδωρο Πάγκαλο, τηλεφωνώ στον Πρωθυπουργό Κώστα Σημίτη. Αποφάσισε να βγάλει μια σκληρή δήλωση για τις καταλήψεις των Πρεσβειών. Πολλά δεν μπορούσε να μου πει στο τηλέφωνο, αλλά ζήτησε να συνεχίσω στον επόμενο σταθμό του ταξιδιού για να επισκεφθώ τον πρώην Καγκελάριο της Γερμανίας, Χέλμουτ Κολ.
Ο Καγκελάριος Κολ είχε ιδιαίτερη εκτίμηση στον Κώστα Σημίτη. Όταν συναντιόταν μαζί του ζητούσε να τον συνοδέψω, καθώς ο Θόδωρος Πάγκαλος, με τη γνωστή του ιδιοσυγκρασία είχε αποκαλέσει τη Γερμανία «οικονομικό γίγαντα αλλά πολιτικό νάνο… γίγαντα με πήλινα πόδια και μυαλό μικρού παιδιού».
Φτάνοντας στο γραφείο του Χέλμουτ Κολ με υποδέχτηκε αμέσως και ξεκινήσαμε μια συζήτηση για το μέλλον της Ευρώπης και το μεγάλο στοίχημα της διεύρυνσης και του κοινού νομίσματος, του Ευρώ. Ήταν απο τους μεγάλους Γερμανούς ηγέτες που πίστευαν βαθιά στην ενωμένη Ευρώπη και μιλούσε για μια ευρωπαϊκή Γερμανία και όχι γερμανική Ευρώπη. Η συζήτηση διακόπηκε όταν η γραμματέας του μπήκε στο γραφείο για να μας πει ότι με αναζητά ο Πρωθυπουργός Κώστας Σημίτης. «Πήγαινε και δώσε τους θερμούς μου χαιρετισμούς στον Herr Professor», μου λέει. Έτσι τον αποκαλούσε, δείχνοντας την εκτίμησή του στην ακαδημαϊκή του δεινότητα και τη γερμανική του παιδεία.
Γυρίζοντας από το τηλεφώνημα ενημερώνω τον πρώην Καγκελάριο ότι μόλις μου ζήτησε να αναλάβω Υπουργός Εξωτερικών της Ελλάδας. Με συνεχάρη και μου ευχήθηκε καλή επιτυχία.
Από εκεί ξεκινά η πιο στενή συνεργασία μου με τον Κώστα Σημίτη. Τα πέντε επόμενα χρόνια που ήμουν υπουργός Εξωτερικών, δουλέψαμε συστηματικά για μια νέα εικόνα και θέση της Ελλάδας, με διεθνή απήχηση, με ευρωπαϊκή δύναμη, με παρουσία έντονη στην ευρύτερη περιοχή των Βαλκανίων και της Μεσογείου.
Η σχέση μας δεν ήταν τυπική και σίγουρα όχι ανταγωνιστική, όπως δυστυχώς έχει συμβεί σε πολλές περιπτώσεις στη χώρα μας μεταξύ πρωθυπουργού και υπουργού Εξωτερικών. Ανταγωνισμός αυτού του τύπου, υπήρξε ακόμη και καταστροφικός για την ελληνική εξωτερική πολιτική.
Ο Κώστας Σημίτης είχε την εικόνα του τεχνοκράτη. Αλλά αυτή η εικόνα τον αδικεί. Ίσως η γερμανική του ψυχραιμία και συστηματικότητα, μαζί με το μπλοκάκι στο οποίο σημείωνε τα πάντα, να τον διαφοροποιούσαν από μια κλασική ελληνική πολιτική μορφή. Αλλά στο βάθος, είχε το δικό του πολιτικό όραμα και στόχευση.
Έτσι και η δικιά μας σχέση ήταν επαγγελματική, αλλά στη βάση ενός κοινού οράματος. Πιστεύω ότι έχοντας ζήσει και οι δύο στη διασπορά είχαμε συνείδηση των δυνατοτήτων της χώρας. Δεν δεχόμασταν την εικόνα της«ψωροκώσταινας» για την πατρίδα. Ούτε μπορούσαν οι μικροπολιτικές σκοπιμότητες να επισκιάσουν τους μεγάλους στόχους της εξωτερικής πολιτικής.
Και οι δυο μας γνωρίζαμε το διεθνές περιβάλλον, τις προκλήσεις, τις αντιλήψεις που κυριαρχούσαν, τις ευκαιρίες και τους περιορισμούς.
Δεν θα μέναμε στα μικρά. Θα χτυπούσαμε ό,τι ψηλότερο μπορούσαμε.
Κοντά του ο Κώστας Σημίτης είχε μια εξαιρετική ομάδα συνεργατών με τους οποίους συνεργάστηκα για την εξωτερική πολιτική. Ο Νίκος Θέμελης, ο Γιώργος Παπαδημήτριου, ο Χρήστος Ροζάκης. Μαζί και με τους δικούς μου συνεργάτες προετοιμάζαμε κάθε επίσκεψη, συνάντηση αλλά και τη στρατηγική της χώρας.
Στην εξωτερική πολιτική με άφηνε να κάνω κινήσεις με πολιτικό ρίσκο, αλλά παράλληλα είχα τη στήριξή του.
Οι στόχοι μεγάλοι: Οι Ολυμπιακοί Αγώνες, η ένταξη στο Ευρώ, οι διαπραγματεύσεις για τις νέες συνθήκες και το Σύνταγμα της Ευρώπης, για τον ευρωπαϊκό προϋπολογισμό και τα προγράμματα που αφορούσαν την Ελλάδα και τα μεγάλα της έργα. Αλλά και οι χαίνουσες πληγές και προκλήσεις για την Ελλάδα, ο πόλεμος στο Κόσοβο, το πρόβλημα με τα Σκόπια, το Κυπριακό και οι Ελληνοτουρκικές σχέσεις που βρέθηκαν στο ναδίρ μετά την υπόθεση Οτσαλάν.
Σε κάθε Συμβούλιο Κορυφής βρισκόμουν δίπλα στον Πρωθυπουργό, Κώστα Σημίτη. Τότε, με 15 μέλη η ΕΕ, σε αντίθεση με το σήμερα των 27, καθόταν δίπλα στον κάθε Πρωθυπουργό ο Υπουργός Εξωτερικών.
Η προετοιμασία μας ήταν συστηματική. Πηγαίνοντας στις Βρυξέλλες ή στην πρωτεύουσα της χώρας που προήδρευε στην ΕΕ, αναλύαμε τα κείμενα και τις τελικές μας στοχεύσεις κατά τη διάρκεια του ταξιδιού μας στο κυβερνητικό αεροσκάφος. Από το Συμβούλιο Κορυφής θα έβγαιναν τα περιβόητα «συμπεράσματα». Οδηγός για την πορεία της ΕΕ και τις πολιτικές της Ευρωπαϊκής Επιτροπής.
Το πρωί, πριν από το Συμβούλιο, κάτω από την πόρτα των δωματίων μας στο ξενοδοχείο τοποθετούσαν το γραπτό κείμενο της πρότασης για τα συμπεράσματα. Ξυπνούσαμε νωρίς να το διαβάσουμε και προσεκτικά να κάνουμε παρατηρήσεις για τις αλλαγές που επιδιώκαμε και θα διαπραγματευόμασταν. Στο πρωινό μαζί με τον Πρωθυπουργό Κώστα Σημίτη, αποφασίζαμε τη διαπραγματευτική μας τακτική λεπτομερέστερα.
Η πρώτη μεγάλη σύγκρουση στο Συμβούλιο Κορυφής ήταν επί Γερμανικής προεδρίας, το πρώτο εξάμηνο του 1999. Ζητούσαν επίμονα να δώσουμε υποψηφιότητα στην Τουρκία. Βάλαμε βέτο. Είχαμε ήδη όμως συμφωνήσει με τον Κώστα Σημίτη ότι χρειαζόταν μια άλλη προσέγγιση. Δεν είμασταν ενάντια σε μια Ευρωπαϊκή Τουρκία. Αντιθέτως, μια Τουρκία που υιοθετούσε τις αξίες της δημοκρατίας, της προστασίας των ανθρωπίνων δικαιωμάτων και των θρησκευτικών μειονοτήτων, μια Τουρκία που θα σεβόταν το διεθνές δίκαιο, την καλή γειτονία και τη μη χρήση απειλής στις διπλωματικές σχέσεις, θα ήταν μια άλλη Τουρκία. Και θα επέτρεπε μια ριζοσπαστικά διαφορετική σχέση με την Ελλάδα. Θα άνοιγε και την πόρτα επίλυσης του Κυπριακού και οριοθέτησης της υφαλοκρηπίδας μέσα στο πλαίσιο του διεθνούς δικαίου.
Ξεκινήσαμε συστηματικές επαφές με Ευρωπαίους ηγέτες και υπουργούς εξωτερικών. Ξάφνιασε η θέση μας. Ήταν βολικό το βέτο της Ελλάδας για να καλύπτει την έλλειψη βούλησης μερικών μελών της Ευρώπης να καλοδεχτούν την Τουρκία. Ήθελαν μια εικονική υποψηφιότητα, «καραμέλα» την έλεγα, για να καταπραΰνουν την Τουρκία. Εμείς θέλαμε μια πραγματική ευρωπαϊκή προοπτική για την Τουρκία, που θα σήμαινε συνάμα και πραγματικές υποχρεώσεις για καθοριστικές αλλαγές.
Η μεγάλη ενοποίηση της Ευρώπης πλησίαζε. Με αυτό το δεδομένο, διαμορφώσαμε μια συστηματική και οργανωμένη στρατηγική με στόχο την ένταξη της Κύπρου στην Ευρωπαϊκή Ένωση. Για το ΠΑΣΟΚ, η Κύπρος είχε πάντα έναν ξεχωριστό, συμβολικό και ουσιαστικό ρόλο – θυμίζω την Ιδρυτική Διακήρυξη της 3ης Σεπτέμβρη 1974, που ξεκινά με τη φράση: “Η τραγωδία της Κύπρου…”.
Η μεγαλύτερη πρόκληση στις διαπραγματεύσεις ήταν να αποτρέψουμε τη σύνδεση της ένταξης της Κύπρου με την επίλυση του Κυπριακού, ώστε να μη μετατραπεί αυτό σε έμμεσο βέτο της Τουρκίας.
Η στρατηγική μας βασίστηκε στην πεποίθηση ότι η ένταξη της Κύπρου στην ΕΕ μπορούσε να λειτουργήσει και ως καταλύτης για την επίλυση του Κυπριακού προβλήματος.
Αυτό το όραμα δεν ήταν μόνο ζήτημα πολιτικής, αλλά και πράξη ιστορικής ευθύνης. Η ένταξη της Κύπρου στην ΕΕ αναδείχθηκε σε σημείο καμπής, όχι μόνο για την Κυπριακή Δημοκρατία αλλά και για την Ελλάδα, καθώς ενίσχυσε τη θέση μας ως υπεύθυνου, πρωταγωνιστικού παίκτη στην ευρωπαϊκή σκακιέρα.
Πηγαίνοντας στο Ελσίνκι, όπου θα διαπραγματευόμασταν το κείμενο για την υποψηφιότητα της Τουρκίας, είχαμε προετοιμάσει το έδαφος. Ακόμα και με την Τουρκία. Μεταξύ Ελλάδας και Τουρκίας, είχαμε πετύχει, παρά την κρίση «Οτσαλάν», μια ριζική αλλαγή στο ψυχολογικό και πολιτικό κλίμα, όχι μόνο μέσω της «διπλωματίας των σεισμών», αλλά και της «διπλωματίας των πολιτών», οικοδομώντας γέφυρες επικοινωνίας μεταξύ των δύο λαών.
Στις διαπραγματεύσεις στο Συμβούλιο Κορυφής, ο Κώστας Σημίτης αντιστάθηκε σε κάθε προσπάθεια να αποδυναμωθεί το κείμενο, ώστε να μπορεί να αμφισβητηθεί η βούληση της Ένωσης να ενταχθεί η Κύπρος και να παραμεριστούν οι υποχρεώσεις της Τουρκίας με βάση το διεθνές δίκαιο σε ό,τι αφορούσε την επίλυση του ζητήματος της υφαλοκρηπίδας.
Και πετύχαμε αυτό που κανένας τότε δεν πίστευε δυνατό.
Αλλά ήταν η πρώτη μάχη.
Η δεύτερη μεγάλη μάχη ήταν επί Δανικής προεδρίας, τρία χρόνια μετά, όπου η τελική μάχη θα δινόταν για την ένταξη της Κύπρου.
Μαραθώνιες οι διπλωματικές μας επαφές, μάχες και διαπραγματεύσεις τα χρόνια αυτά. Στο βάθος, ήξεραν ότι εάν δεν έμπαινε η Κύπρος, η Ελλάδα θα σταματούσε και τις 10 υποψηφιότητες. Δεν το διαλαλούσαμε αλλά το επικοινωνούσαμε όταν χρειαζόταν. Και σε αυτό είμασταν σύμφωνοι με τον Κώστα Σημίτη.
Παράλληλα, οι σχέσεις μας με την ηγεσία της Κυπριακής Δημοκρατίας πύκνωσαν, ώστε να συμβάλουμε καθοριστικά στις παράλληλες διαπραγματεύσεις για την επίλυση του Κυπριακού, που κατέληξαν στην πρόταση – Σχέδιο Ανάν.
Θεωρώ ως δύο κορυφαίες στιγμές της ελληνικής εξωτερικής πολιτικής, τις αποφάσεις του Ελσίνκι και την Προεδρία της ΕΕ το 2003. Αυτές οι επιτυχίες δεν ήταν αποτέλεσμα τύχης, ούτε έμπνευσης δύο ανθρώπων, όσο κι αν συνεργαστήκαμε άοκνα με τον Πρωθυπουργό, Κώστα Σημίτη, για την επίτευξή τους.
Θέλω να είναι ξεκάθαρο: αυτά τα ορόσημα ήταν το αποτέλεσμα μιας μακροχρόνιας στρατηγικής, σχεδιασμένης και εφαρμοσμένης με προσήλωση και ακρίβεια για περισσότερα από δέκα χρόνια. Η διπλωματία μας λειτούργησε με χειρουργική λεπτομέρεια, υπηρετώντας με συνέπεια έναν εθνικό στόχο.
Δεν περιοριστήκαμε στους ικανούς διπλωμάτες μας. Κινητοποιήσαμε κάθε διαθέσιμη δύναμη: την Κυβέρνηση στο σύνολό της, τον Ελληνισμό της Διασποράς, την κοινωνία των πολιτών, τους επιχειρηματίες και τους κοινωνικούς φορείς. Όλοι μαζί δουλέψαμε για να διαμορφώσουμε τις συνθήκες που θα ενίσχυαν τη θέση της Ελλάδας στην Ευρώπη και τον κόσμο.
Το πιο σημαντικό όμως ήταν η φιλοσοφία που μας καθοδήγησε. Η πολιτική μας δεν περιορίστηκε στην παρακολούθηση των εξελίξεων. Δεν πιστέψαμε ποτέ σε μια Ελλάδα ασθενική και μίζερη. Επιλέξαμε ρόλο πρωταγωνιστικό στη διαμόρφωση μιας νέας πραγματικότητας στην Ευρώπη, που μας χάρισε κύρος, αξιοπιστία και διπλωματική ισχύ.
Με την Τουρκία, με καθαρότητα και απόλυτη ειλικρίνεια για το πού συμφωνούμε και πού διαφωνούμε, ξεκινήσαμε τις διερευνητικές συνομιλίες.
Τα αποτελέσματα αυτής της προσέγγισης ήταν σημαντικά:
Οι σχέσεις μας κινήθηκαν σε ήρεμα νερά για πολλά χρόνια.
Το διμερές εμπόριο αυξήθηκε από 3 εκατομμύρια ευρώ σε 3 δισεκατομμύρια ευρώ.
Ο τουρισμός μεταξύ Ελλάδας και Τουρκίας άνθισε, ενισχύοντας ιδιαίτερα τα νησιά του ανατολικού Αιγαίου.
Συνδυάσαμε μια στρατηγική με τρεις άξονες: της εξωστρέφειας και ενεργού συμμετοχής που μας έδωσε ευρωπαϊκό και διεθνές κύρος, την ισχυρή άμυνα που κάλυπτε τις πλάτες μας, και υπερασπιζόμενοι τα συμφέροντα μας επενδύαμε, χωρίς φοβικότητα και με ειλικρινή διάλογο, στην προοπτική μιας νέας σχέσης ειρήνης, συνεργασίας, ανάπτυξης και αλληλεγγύης μεταξύ μας.
Η ενεργός παρουσία της Ελλάδας στη συνδιαμόρφωση μιας νέας, ενωμένης Ευρώπης, συνέβαλε καθοριστικά στη διπλωματική μας ισχύ.
Εστιάσαμε με συνέπεια στις διαχρονικές αξίες για μια Ευρώπη πιο αυτόνομη, πιο δημοκρατική και ικανή να προάγει την ειρήνη και την κοινωνική συνοχή.
Ιστορική υπήρξε η Διακήρυξη της Θεσσαλονίκης το 2003, που άνοιξε τον δρόμο για τη διεύρυνση της ΕΕ προς τα Δυτικά Βαλκάνια. Παρότι μόνο η Κροατία έχει ενταχθεί, η δέσμευση αυτή παραμένει σημείο αναφοράς για την περιοχή.
Ιδιαίτερης σημασίας για τότε, αλλά και το αύριο της Ευρώπης, ήταν η συνεισφορά μας για την κοινή άμυνα, με το άρθρο που διαπραγματευτήκαμε για το Ευρωπαϊκό Σύνταγμα, αμοιβαίας συνδρομής, αλλά και την υποχρέωση η Ευρώπη να διαμορφώνει Κοινό Αμυντικό Δόγμα, πρόταση που υιοθέτησε ο Χαβιέ Σολάνα στο Gymnych που έγινε στο Καστελόριζο.
Εμπλουτίσαμε και τη θεματολογία της Εξωτερικής Πολιτικής, όντας πρωτοπόροι στην ανάδειξη περιβαλλοντικών ζητημάτων στη διεθνή ατζέντα, ενισχύσαμε την ανθρωπιστική παρουσία με εντατική βοήθεια σε περιοχές συγκρούσεων, όπως στο Κόσοβο, στα Βαλκάνια και στη Μέση Ανατολή, ενώ εντάξαμε στο πλαίσιο της πολιτιστικής διπλωματίας που αναπτύξαμε, και την ανάληψη και επιτυχή διεξαγωγή των Ολυμπιακών Αγώνων του 2004.
Σε όλες αυτές τις προσπάθειες, υπήρχε η υποστήριξη του τότε Πρωθυπουργού, Κώστα Σημίτη. Πολλοί θεωρούσαν ότι ο Κώστας Σημίτης δεν ήταν συναισθηματικός. Η αλήθεια είναι ότι ήλεγχε, ίσως και υπερβολικά, τα συναισθήματά του. Όμως υπήρξαν στιγμές που είδα τον συναισθηματισμό του. Πρωτίστως όταν βρισκόταν με την αγαπημένη του Δάφνη. Δύσκολα έκρυβε τα συναισθήματά του.
Σε ό,τι με αφορούσε, αισθάνθηκα πολλές φορές μια πατρική αγωνία, ακόμα και στοργή για την επιτυχία μου. Όταν πήγαινα σε δύσκολες διαπραγματεύσεις ή το 2004, όταν συναντιόμασταν για να με συμβουλέψει ενόψει των εκλογών απέναντι στη ΝΔ.
Οι σχέσεις μας πέρασαν από διάφορες φάσεις. Χωρίς να έχω κάποια προσωπική σχέση μαζί του, είχα βγει στο συνέδριο του ΠΑΣΟΚ, μετά τον θάνατο του πατέρα μου, υποστηρίζοντάς τον δημόσια, για μέλλοντα αρχηγό του Κινήματος.
Όταν το 2004 αποφάσισε να μην είναι υποψήφιος πρωθυπουργός στις εκλογές, με ενημέρωσε. Με ρώτησε αν θα ήθελα να είμαι υποψήφιος για την αρχηγία. Έβαλα έναν όρο. Ότι θα άλλαζε το καταστατικό του Κινήματος και θα εκλεγόταν ο εκάστοτε πρόεδρος από την ευρεία βάση του Κινήματος. Δεν ζήτησα, ούτε μου έδωσε, όπως κάποιοι έλεγαν, το δακτυλίδι της αρχηγίας. Άλλαξε το καταστατικό, πράγματι και εκλέχτηκα, χωρίς να θελήσει άλλος να βάλει υποψηφιότητα, από ένα εκατομμύριο εκλογείς.
Στη συνέχεια, όταν είμασταν στην αντιπολίτευση, υπήρξε μια δύσκολη σύγκρουση. Όταν ήρθε στο Ελληνικό Κοινοβούλιο για ψήφιση η νέα συνθήκη της ΕΕ ζήτησα να γίνει δημοψήφισμα. Πίστευα, ότι το μέλλον της πορείας μας στην ΕΕ χρειαζόταν λαϊκή νομιμοποίηση. Διαφωνήσαμε.
Προνοητικός το 2008, επί ΝΔ, προειδοποίησε για την πιθανότητα να προσφύγει η Ελλάδα στο ΔΝΤ. Κατηγόρησε και τη ΝΔ ότι «κοροϊδεύει» την Ευρώπη, αλλά δικαίως, και την Ευρωπαϊκή Επιτροπή, για τη «συμπαράσταση και φροντίδα» προς την τότε Ελληνική Κυβέρνηση της ΝΔ, αντί της σοβαρής παρακολούθησης και της επιδίωξης συνετισμού.
Αξίζει ιστορικά να αναφέρω, προς δικαίωση του Κώστα Σημίτη, το τι έγινε το 2004, όταν βγήκε Κυβέρνηση η ΝΔ.
Ο τότε Υπουργός Οικονομικών, κ. Αλογοσκούφης, αποφάσισε την αναθεώρηση των δημοσιονομικών στοιχείων. Έκανε την λεγόμενη «δημοσιονομική απογραφή». Ήταν μια δημοσιονομική αλχημεία με τεράστιες επιπτώσεις για την Ελλάδα. Άλλαξε απλά τον τρόπο υπολογισμού των αμυντικών δαπανών.
Συνηθίζεται να καταγράφονται στον προϋπολογισμό της χώρας οι αμυντικές δαπάνες όταν παραληφθούν τελικά από τη χώρα. Ήδη η Ελλάδα είχε κάνει σοβαρές αγορές οπλικών συστημάτων, όπως τεθωρακισμένων οχημάτων, τις οποίες όμως δεν είχε υποχρέωση να καταγράψει στον προϋπολογισμό παρά μόνο με την παραλαβή τους μερικά χρόνια αργότερα. Ο Αλογοσκούφης άλλαξε τον κανόνα αυτόν. Και αναθεωρώντας τους προϋπολογισμούς επί Κώστα Σημίτη, μετέφερε τις δαπάνες αυτές στην χρονική περίοδο που παραγγέλθηκαν, επί ΠΑΣΟΚ, αντί στους μελλοντικούς προϋπολογισμούς με την παραλαβή. Με τον τρόπο αυτό, ανέβασε το έλλειμα στο 6%, αντί του 3% που ήταν και η προϋπόθεση ένταξής μας στο Ευρώ.
Με αυτήν του την πράξη τι κατάφερε; Να θέσει σε αμφισβήτηση την ένταξη της Ελλάδας στο Ευρώ και να υπονομεύσει την εικόνα της χώρας. Ο στόχος του, προφανώς, ήταν μικροπολιτικός και αντιπολιτευτικός στην Κυβέρνηση Σημίτη, αλλά με τεράστια ζημιά για τη χώρα.
Κάνοντας μια επίσκεψη ο τότε επίτροπος της ΕΕ Χοακίν Αλμούνια, με συνάντησε. Διαμαρτυρήθηκα εντόνως για την πράξη του κ. Αλογοσκούφη και ζήτησα να μην τη αποδεχτεί η ΕΕ. Μου έδωσε δίκιο, είπε ότι τα επεσήμαναν στην κυβέρνηση, αλλά δεν πήραν απάντηση. Και απλά το δέχτηκαν.
Προφανώς, ο ομοϊδεάτης της ΝΔ, τότε επικεφαλής της Ευρωπαϊκής Επιτροπής, Ζοζέ Μπαρόζο, αποφάσισε να το συγκαλύψει.
Όταν το 2009 παρέλαβα την οικονομία της χώρας σε καθοδική πορεία – προς την χρεοκοπία, το μεγαλύτερο πρόβλημα που αντιμετώπισα ήταν το ζήτημα της αξιοπιστίας της Ελλάδας. Είχε και πάλι η Ευρωπαϊκή Επιτροπή υπό τον Μπαρόζο, συγκαλύψει τις αλχημείες της ΝΔ για τα δημοσιονομικά στοιχεία και τα ελλείμματα. Όμως, η εντύπωση που, λαθεμένα, υπήρχε, ήταν ότι καμία κυβέρνηση, ούτε της ΝΔ αλλά ούτε και του ΠΑΣΟΚ, ήταν αξιόπιστη στις στατιστικές της και στη διαφάνεια.
Αυτό αποτέλεσε και το μεγαλύτερο εμπόδιο για την ανάκτηση της εμπιστοσύνης της χώρας μας στην ΕΕ και στις διεθνείς αγορές από τις οποίες δανειζόμασταν.
Η χώρα, επί Κώστα Σημίτη, είχε αναδειχθεί ως μια ευρωπαϊκή δύναμη σοβαρή, αξιόπιστη και καινοτόμα. Χώρα σταθερότητας αλλά και ειρήνης, που πάσχισε να εκσυγχρονιστεί και να διαπρέψει.
Αυτήν την εικόνα δυστυχώς προσπάθησε να διαλύσει η ΝΔ, η οποία ενώ καυχιέται για τις ευρωπαϊκές τις αξίες, ουδέποτε τις υπηρέτησε αλλά τις υπονόμευσε, υπονομεύοντας και τη διεθνή θέση και το κύρος της χώρας.
Αν σήμερα υπάρχει κάτι που με στεναχωρεί, είναι ότι δεν αφιέρωσα χρόνο, μετά την πρωθυπουργία μου, να βρεθώ με τον Κώστα Σημίτη, παρότι πάντα λέγαμε να βρεθούμε μακριά από την καθημερινότητα της πολιτικής, για να αναστοχαστούμε, ενθυμούμενοι το παρελθόν αλλά διερευνώντας το μέλλον της πατρίδας.
