Αυξήσεις αποδοχών που σταδιακά ενσωματώνουν ή και υπερκαλύπτουν το αίτημα για την επαναφορά των δώρων στο Δημόσιο δρομολογεί η κυβέρνηση. Ακολουθώντας την τακτική για βήμα-βήμα αυξήσεις αντί για απευθείας παροχή 13ου και 14ου μισθού προς όλους, η κυβέρνηση θα έχει δώσει σωρευτικά στην τριετία 2023-2025 4,6 δισ. ευρώ ως αυξήσεις στους δημοσίους υπαλλήλους. Ενώ με κριτήριο ότι η καταβολή των δώρων δεν θα τους απέφερε παραπάνω από 2,1-2,3 δισ. τον χρόνο, το όφελος θα ήταν λιγότερο έστω και αν η καταβολή τους ξεκινούσε από φέτος (ή και από πέρυσι ακόμα).
Από το 2023, οπότε ξεπάγωσαν οι μισθοί στο Δημόσιο (για πρώτη φορά μετά από 14 χρόνια), το οικονομικό επιτελείο έχει ενεργοποιήσει ήδη 15 αυξήσεις αποδοχών και δρομολογεί άλλες 6 από φέτος ως το 2027, λαμβάνοντας υπόψη και την οικογενειακή ή υπηρεσιακή κατάσταση του κάθε εργαζόμενου, καθώς και τις δημοσιονομικές και παραγωγικές ανάγκες του κράτους. Σε γενικές γραμμές, όμως, με τις αυξήσεις αυτές μέσα σε μια τριετία όλοι οι δημόσιοι υπάλληλοι έχουν δει ως τώρα τουλάχιστον μισό ή έναν μισθό επιπλέον σε ετήσια βάση σε σχέση με το 2022. Σωρευτικά ως το 2027, μάλιστα, οι αυξήσεις αυτές θα τους έχουν αποφέρει στην τσέπη 10,3 δισ. ευρώ επιπλέον, ενώ η καταβολή δώρων στο ίδιο διάστημα δεν θα τους απέφερε παραπάνω από 7-8,5 δισ. συνολικά, ακόμα και αν είχε ξεκινήσει να γίνεται από το 2024.
Αυξήσεις με μέτρο
Πριν τις αυξήσεις που ήδη δόθηκαν στους δημοσίους υπαλλήλους, το κόστος για την επαναχορήγηση 13ου και 14ου μισθού «μετριόταν» ακόμα χαμηλότερα από τα 2,3 δισ. που εκτιμάται σήμερα, περίπου στα 2,1 δισ. ευρώ. Με βάση τους δημοσιονομικούς κανόνες, όμως, οι οποίοι τέθηκαν σε ισχύ πανευρωπαϊκά το 2024 (ετήσιο όριο αύξησης κρατικών δαπανών), το Δημόσιο δεν θα είχε περιθώριο να δώσει μια και έξω ετήσια αύξηση 2,1 δισ. ευρώ μόνο και μόνο για αυξήσεις στο Δημόσιο. Αντ’ αυτών, η κυβέρνηση προέβη σε ετήσιες αλλά μόνιμες (και άρα επαναλαμβανόμενες κάθε επόμενο χρόνο) αυξήσεις αποδοχών ύψους 400 εκατ. ευρώ το 2023 και επιπλέον 1,4 εκατ. το 2024.
Και στη συνέχεια, όμως, αθροιζόμενες όλες μαζί οι 15 αυξήσεις με τις 6 νέες που αρχίζουν από φέτος, σωρευτικά στην τριετία 2023-2025 οι αυξήσεις φτάνουν συνολικά στα 4,6 δισ. ευρώ σε σύγκριση με τις αποδοχές του 2022. Ως δαπάνη υπερβαίνει δύο καταβολές δώρων κόστους 2,1-2,3 δισ. ευρώ.
Για να γίνει πιο κατανοητό, σωρευτικά η αύξηση κλιμακώνεται ως εξής:
■ 2023: Αρχική αύξηση 400 εκατ. ευρώ.
■ 2024: 2,2 δισ. ευρώ (ετήσια αύξηση 1,4 δισ. και 400 εκατ. που δόθηκαν όπως το 2023 και επιπλέον 400 εκατ. που είχαν δοθεί το 2023).
■ 2025: 4,6 δισ. ευρώ (ετήσια αύξηση 600 εκατ. και 1,8 δισ. που θα δοθούν όπως δόθηκαν το 2024 και 2,2 που δόθηκαν στη διετία 2023-2024).
Και μόνο η ετήσια αύξηση αποδοχών του 2025 (κατά 2,4 δισ. ευρώ) σε σχέση με το 2022 υπερκαλύπτει τα 2,1 ή 2,3 δισ. που θα λάμβαναν ετησίως και κάθε χρόνο μετά οι εργαζόμενοι αν γινόταν άμεση επαναφορά των δώρων αντί να γίνουν οι αυξήσεις που δόθηκαν μετά το 2022.
■ Το 2022 ένας μέσος μισθός στο Δημόσιο δεν ξεπερνούσε τα 1.850 ευρώ (διατέθηκαν 18,831 δισ. ευρώ για 848.707 μισθοδοτούμενους).
■ Το 2023 ανέβηκε σε 1.895 ευρώ (19,422 δισ. για 854.676 μισθοδοτούμενους).
■ Το 2024 ανήλθε στα 2.033 ευρώ (20,734 δισ. για 849.763 μισθοδοτούμενους).
Προφανώς τα ποσά δεν δόθηκαν αναλογικά σε όλους, καθώς σε αυτά περιλαμβάνονται στοχευμένες αυξήσεις για θέσεις ευθύνης, υπερωρίες ή άλλες αποζημιώσεις κ.λπ., τις οποίες λαμβάνουν κάθε χρόνο εργαζόμενοι στο Δημόσιο. Σε γενικές γραμμές, όμως, απηχούν τη γενική άνοδο αποδοχών που είχαν οι περίπου 600.000 μόνιμοι (τακτικό προσωπικό), αλλά και οι συμβασιούχοι ή έκτακτοι (εποχικό προσωπικό).
Μεγαλύτερες αυξήσεις αντί για «δώρα»
Στα επόμενα χρόνια το όφελος μεγαλώνει ακόμα περισσότερο, καθώς οι ετήσιες αυξήσεις από το 2025 και μετά καλύπτουν όλο και περισσότερους υπαλλήλους.
Τι δόθηκε ήδη
■ 2023: Δόθηκαν 4 αυξήσεις.
Το ύψος τους ανήλθε σε 405 εκατ. ευρώ, εκ των οποίων τα 280 εκατ. κατευθύνθηκαν προς όλους τους υπαλλήλους, ενώ τα υπόλοιπα δόθηκαν στοχευμένα, σε γιατρούς και ενστόλους. Συγκεκριμένα:
1/ Κατάργηση της εισφοράς 1% υπέρ Ταμείου Πρόνοιας Δημοσίων Υπαλλήλων από το 2023 με κόστος 80 εκατ. ευρώ.
2/ Κατάργηση της Ειδικής Εισφοράς Αλληλεγγύης εισοδήματος και στον δημόσιο τομέα από το 2023 με ετήσιο κόστος 202 εκατ. ευρώ.
3/ Αναμόρφωση του μισθολογίου των ιατρών του ΕΣΥ το 2023 με μεσοσταθμική αύξηση 10% και ετήσιο κόστος 65 εκατ. ευρώ.
4/ Διευθέτηση από το 2023 μισθολογικών θεμάτων των Ενόπλων Δυνάμεων με συνολικό κόστος 59 εκατ. ευρώ, όπως:
α/ Μισθολογική εξέλιξη Εθελοντών Μακράς Διάρκειας και Οπλιτών Βραχείας Ανακατάταξης (8,5 εκατ).
β/ Επέκταση της μάχιμης 5ετίας ενστόλων και σε λοιπές κατηγορίες προσωπικού.
γ/ Καταβολή της ειδικής αποζημίωσης για νυχτερινή απασχόληση των στελεχών των Ενόπλων Δυνάμεων (25 εκατ).
δ/ Ειδική πρόσθετη αμοιβή για πληρώματα πολεμικών πλοίων που βρίσκονται σε αποστολή (25 εκατ).
■ 2024: Δόθηκαν επιπλέον 11 νέες αυξήσεις.
Το ύψος τους ανήλθε σε 1,4 δισ. ευρώ, ανεβάζοντας το ετήσιο κόστος μισθοδοσίας στα 1,8 δισ. (μαζί με τις αυξήσεις από το 2023) έναντι του 2022.
Εξ αυτών μισό δισ. ευρώ κατευθύνθηκε προς όλους ανεξαιρέτως τους εργαζόμενους, ενώ σωρευτικά στη διετία 2023-2024 οι εργαζόμενοι έλαβαν 2,2 δισ. ευρώ (1,8 δισ. μέσα το 2024 και 400 εκατ. που πήραν το 2023).
Οι νέες αυξήσεις του 2024 ήταν οι εξής:
1/ Αύξηση από 1/1/2024 οριζοντίως των αποδοχών κατά 70 ευρώ με κόστος 558 εκατ. ευρώ.
2/ Αύξηση από 1/1/2024 κατά 20 έως 50 ευρώ του επιδόματος τέκνων στο Δημόσιο με κόστος 155 εκατ. ευρώ.
3/ Σημαντική αύξηση από 1/1/2024 των αποζημιώσεων μετακίνησης και διανυκτέρευσης με ετήσιο κόστος 43 εκατ. ευρώ.
4/Αύξηση από 1/1/2024 των επιδομάτων θέσης ευθύνης κατά 30% με κόστος 52 εκατ. ευρώ.
5/ Αύξηση από 1/1/2024 κατά 30% του επιδόματος παραμεθορίου με κόστος 8 εκατ. ευρώ.
6/ Αύξηση από 1/1/2024 κατά 15 ευρώ του επιδόματος ιδιαιτέρων συνθηκών εργασίας των ενστόλων που είναι έγγαμοι ή έχουν παιδιά, με κόστος 20 εκατ. ευρώ.
7/ Επιπλέον αύξηση από το 2024 της ειδικής αποζημίωσης για τα πληρώματα των πολεμικών πλοίων και το προσωπικό των Ενόπλων Δυνάμεων που βρίσκεται σε ειδική αποστολή με ετήσιο κόστος 15 εκατ. ευρώ.
8/ Αύξηση από 1/1/2024 της αποζημίωσης των εφημεριών του ΕΣΥ κατά 20% με ετήσιο κόστος 45 εκατ. ευρώ.
9/ Αύξηση από τον Οκτώβριο του 2024 του κινήτρου προσέλκυσης ιατρών σε προβληματικές και άγονες περιοχές με ετήσιο κόστος 16 εκατ. ευρώ.
10/ Αύξηση του αντισταθμιστικού επιδόματος και της πάγιας αντιμισθίας δικαστικών με ετήσιο κόστος 15 εκατ. ευρώ.
11/ Αναμόρφωση μισθολογίου μελών ΔΕΠ, αναδρομικά από 07/10/2022, με μεσοσταθμική αύξηση 10%, με ετήσιο κόστος 41 εκατ. ευρώ.
Νέες αυξήσεις από φέτος
■ 2025: Ξεκινούν άλλες έξι παροχές
Με βάση αυτές, 600 εκατ. ευρώ θα δοθούν μέσα στη χρονιά επιπλέον των προηγούμενων αυξήσεων (τα 300 εκατ. εξ αυτών ισόποσα προς όλους τους υπαλλήλους). Ενώ δύο από τις έξι παροχές θα δίνουν ακόμα μεγαλύτερες αυξήσεις στη διετία 2026-2027. Αυτό σημαίνει ότι για φέτος ο ετήσιος «λογαριασμός» των αυξήσεων ανεβαίνει στα 2,4 δισ. ευρώ σε σύγκριση με το 2022. Σωρευτικά δε στην τριετία 2023-2025 θα έχουν δοθεί 4,6 δισ. ευρώ ως αυξήσεις στους υπαλλήλους (2,4 δισ. μέσα στη χρονιά και 2,2 δισ. στη διετία 2023-2024).
Συγκεκριμένα, οι έξτρα παροχές 580-600 εκατ. ευρώ που ξεκινούν το 2025 αφορούν:
1/ Καθιέρωση νέας ετήσιας οριζόντιας αύξησης στους μισθούς όλων των δημοσίων υπαλλήλων, αντίστοιχη της αύξησης που θα δίνεται κάθε χρόνο στον κατώτατο του ιδιωτικού τομέα. Σταδιακά, από τον Απρίλιο του 2025 έως τον Απρίλιο του 2027 όλοι οι δημόσιοι υπάλληλοι θα λαμβάνουν επιπλέον αύξηση, που θα φτάσει τελικά στα 100 ευρώ. Αυτή η αύξηση μεταφράζεται σε 1.200 ευρώ συνολικά από το 2027 και μετά. Οταν ολοκληρωθούν οι αυξήσεις, το ετήσιο κόστος θα ανέρχεται σε 792 εκατ. ευρώ πλέον εργοδοτικών εισφορών. Για φέτος υπολογίζεται να δοθούν περί τα 300 εκατ. ευρώ, ενώ τα υπόλοιπα 500 εκατ. θα δοθούν τμηματικά στη διετία 2026-2027.
2/ Μείωση των ασφαλιστικών εισφορών κατά 1 μονάδα και στο Δημόσιο, ύψους 83 εκατ. ευρώ, για όλους τους υπαλλήλους.
3/ Κίνητρα επίτευξης στόχων στο Δημόσιο με ετήσιο κόστος 40 εκατ. ευρώ.
4/ Αύξηση της νυχτερινής αποζημίωσης των ενστόλων με ετήσιο κόστος 25 εκατ. ευρώ.
5/ Θεσμοθέτηση αυτοτελούς φορολόγησης της αποζημίωσης των εφημεριών των ιατρών του ΕΣΥ με κόστος 40 εκατ. ευρώ.
6/ Από 1ης Ιουλίου 2025 θα δοθεί νέο επίδομα ιδιαίτερων συνθηκών εργασίας και επικινδυνότητας επαυξημένο κατά 100 ευρώ μηνιαίως (600 ευρώ ανά δικαιούχο ως τον Δεκέμβριο) με συνολικό κόστος 111 εκατ. ευρώ για το 2025 (και 222 εκατ. ευρώ για ολόκληρο το 2026 και κάθε χρόνο μετά).
Τι άλλο έρχεται
Και προοπτικά, όμως, με βάση τα δεδομένα αυτά:
■ Το 2026 θα δοθούν ετήσιες αυξήσεις περίπου 350 εκατ. ευρώ (τα επιπλέον 111 εκατ. σε ενστόλους και άλλα 250 εκατ. ευρώ περίπου προς όλους τους υπαλλήλους), ανεβάζοντας τη χρονιά εκείνη τις αυξήσεις μισθών σε σχέση με τις αποδοχές το 2022 κατά επιπλέον 2,7 δισ. ευρώ. Οι αυξήσεις υπερβαίνουν και πάλι τα 2,1-2,3 δισ. που θα απέφερε η επαναφορά των δώρων, ενώ σωρευτικά στην τετραετία 2023-2026 οι αυξήσεις θα φτάνουν πλέον στα 7,3 δισ. ευρώ (μαζί με τα 4,6 δισ. από τις αυξήσεις των ετών 2023-2025).
■ Το 2027 θα απομένει πλέον να δοθεί μόνο η τελευταία (δρομολογημένη ήδη από φέτος) αύξηση, που αφορά τα υπόλοιπα 250 εκατ. ευρώ βάσει του νέου κατώτατου μισθού. Ωστόσο μαζί και με όλες τις προηγούμενες, η διαφορά αποδοχών από το 2022 θα φτάνει πλέον στα 3 δισ. ευρώ ετησίως. Και μαζί και με τα άλλα 7,3 δισ. που θα τους έχουν ήδη δοθεί ως το 2026, οι αυξήσεις στην πενταετία 2023-2027 στους δημοσίους υπαλλήλους θα έχουν φτάσει ή και ξεπεράσει τα 10,3 δισ. ευρώ σωρευτικά.
Αν αντί όλων αυτών των μόνιμων και επαναλαμβανόμενων αυξήσεων γινόταν επαναφορά 13ου και 14ου μισθού από το 2024 ήδη (2,1 δισ. ετησίως) ή το 2025 (2,3 δισ. ετησίως), το όφελος των εργαζομένων ως το 2027 δεν θα ξεπερνούσε τα 8,4 ή τα 6,9 δισ. ευρώ αντιστοίχως.
Επιπλέον «δώρα»… μόνο με μειώσεις
Η ουσιαστική διαφορά για τους εργαζόμενους σε σύγκριση με την άμεση επαναφορά των δώρων είναι πως οι αυξήσεις δίνονται στοχευμένα και όχι οριζόντια σε όλους, καθώς συνδυάζονται με τις ευθύνες, τους κινδύνους, τους στόχους και την αποδοτικότητα κάθε υπαλλήλου. Ωστόσο, η ιδέα της επαναφοράς του 13ου και 14ου μισθού (αντί για 12 πληρωμές τον χρόνο) δεν βρίσκει απήχηση στην κυβέρνηση γιατί μετά τις αυξήσεις που δόθηκαν το δημοσιονομικό κόστος για τη χώρα θα ήταν τεράστιο. Και αυτό διότι μετά τις αυξήσεις αυτές δεν απομένει άλλος δημοσιονομικός χώρος για να δοθούν επιπλέον 2,5-3 δισ. για τα δώρα, καθώς θα αφορούν στους νέους αυξημένους μισθούς και όχι εκείνους ως το 2022.
Αντιθέτως, αν το 2025 δινόταν 2,3 δισ. ετήσια αύξηση μόνο για τα δώρα (13ο και 14ο μισθό), αντί για 600 εκατ. ευρώ που δίνεται για τους δημοσίους υπαλλήλους, θα έπρεπε να περικοπούν αντίστοιχα κατά 1,7 δισ. άλλες αυξήσεις που έγιναν σε κρίσιμες δαπάνες (όπως π.χ. 1 δισ. για συντάξεις παλαιών και νέων δικαιούχων, απαλλαγή στα φάρμακα για δικαιούχους ΕΚΑΣ, 700 εκατ. για αμυντικές δαπάνες κ.λπ.).
Και με τον κανόνα αυτό, πάντως, σύμφωνα με τον σχεδιασμό που έχει κάνει το υπουργείο Οικονομικών, η Ελλάδα διατηρεί και πάλι ένα περιθώριο για αυξήσεις κρατικών δαπανών έως 500 εκατ. ευρώ στα έτη 2026 και 2027. Η κυβέρνηση το διαφυλάσσει όμως για να μπορέσει να χρηματοδοτήσει τότε, μεταξύ άλλων, τις νέες παροχές ή μειώσεις φόρων που έχει ουσιαστικά προαναγγείλει (δίνοντας έμφαση στη μεσαία τάξη) και από τις οποίες θα ωφεληθούν και πάλι χιλιάδες δημόσιοι υπάλληλοι.
