Την τελευταία δεκαετία, η παγκόσμια οικονομία έχει κάνει μία στροφή, από την εποχή όπου η παγκοσμιοποίηση κινούσε τις οικονομικές και χρηματοοικονομικές σχέσεις, σε μία περίοδο που διαμορφώνεται από τις γεωπολιτικές ισορροπίες. Ενώ οι κυβερνήσεις πίστευαν, προηγουμένως, ότι η στενότερη οικονομική ενοποίηση θα προωθούσε την μακροπρόθεσμη ευημερία, πλέον, η ενοποίηση αντιμετωπίζεται σαν μια πηγή ρίσκου και ανασφάλειας, διαπιστώνει μελέτη της Capital Economics.
Ξεκινώντας από την εκτίμηση ότι ο βασικός γεωπολιτικός διαχωρισμός σε παγκόσμιο επίπεδο είναι ανάμεσα στην ομάδα των δυτικών χωρών με επίκεντρο τις ΗΠΑ και μία άλλη ομάδα που έχει για επίκεντρο την Κίνα, η εταιρεία αναλύσεων σχεδίασε τον χάρτη με βάση αυτές τις ισορροπίες δυνάμεων.
Μάλιστα, έχοντας κάνει την ίδια άσκηση και πέρυσι, η Capital Economics διαπιστώνει ότι στο διάστημα αυτό, οκτώ χώρες μετατοπίστηκαν, με επτά εξ αυτών να κινούνται πιο κοντά στην Κίνα.
Η πιο αξιοσημείωτη περίπτωση ήταν, με δεδομένους τους ιστορικούς δεσμούς της με τις ΗΠΑ, εκείνη της Σαουδικής Αραβίας. Σύμφωνα με την Capital Economics, η χώρα κλίνει πλέον προς την Κίνα, καθώς οι οικονομικές τους σχέσεις ενισχύονται, ενώ αντίθετα η συμφωνία «πετρέλαιο για ασφάλεια» με τις ΗΠΑ έχει αποδυναμωθεί.
Μένοντας στη Μ. Ανατολή, οι αναλυτές εκτιμούν ότι η αυξανόμενη οικονομική επιρροή της Κίνας στον Λίβανο και η έμμεση επιρροή της μέσω της στήριξης του Ιράν, έχει μετατρέψει τον Λίβανο σε ισχυρό σύμμαχο της Κίνας.
Η Ν. Αφρική είναι μία ακόμα χώρα που έχει μετατοπιστεί προς την Κίνα, με δεδομένο και ότι η στήριξή της προς την Ρωσία έχει ψυχράνει τις σχέσεις της με τις ΗΠΑ.
Στροφή προς την Κίνα πραγματοποιεί τα τελευταία χρόνια και η Τυνησία, ενώ η Ονδούρα διέκοψε πρόσφατα τις διπλωματικές της σχέσεις με την Ταϊβάν και απέκτησε σχέσεις με την Κίνα, ακολουθώντας την αντίστοιχη κίνηση της Νικαράγουας στα τέλη του 2021.
Στην Ευρώπη, η Ουγγαρία δεν είναι πλέον ο ισχυρός σύμμαχος των ΗΠΑ που ήταν πριν από μερικά χρόνια.
Όσο για την μοναδική χώρα που έχει απομακρυνθεί από την Κίνα και έχει κινηθεί προς τις ΗΠΑ τα τελευταία χρόνια, αυτή είναι η Ουκρανία, που πλέον θεωρείται από την Capital Economics ένας ισχυρός σύμμαχος των Αμερικανών.
Πώς συγκρίνονται τα δύο στρατόπεδα
Με βάση τον διαχωρισμό που έχουν κάνει, οι αναλυτές της Capital Economics υπολογίζουν ότι το κινεζικό μπλοκ καλύπτει το 54% των εδαφών του κόσμου (εξαιρουμένης της Ανταρκτικής) έναντι του 35% που καλύπτει το αμερικανικό μπλοκ.
Το κινεζικό στρατόπεδο υπερέχει και σε πληθυσμό, με το 46% έναντι του 43% του αμερικανικού στρατοπέδου.
Αλλά το κινεζικό μπλοκ παράγει μόνο το 27% του ΑΕΠ του κόσμου, έναντι του 67% που παράγει το αμερικανικό μπλοκ.
Κοιτάζοντας άλλους δείκτες, ο οίκος διαπιστώνει ότι το κινεζικό μπλοκ κατέχει μερίδιο 37% στις παγκόσμιες δαπάνες κεφαλαίου (έναντι 58% του αμερικανικού μπλοκ) και 38% (έναντι 55%) στην βιομηχανική παραγωγή. Στη γεωργία, το κινεζικό μπλοκ αποτελεί το 49% της παραγωγής (έναντι 38% του μπλοκ των ΗΠΑ).
Πώς αλλάζει το παγκόσμιο εμπόριο
Η Capital Economics μέτρησε 144 χώρες οι οποίες είχαν το 2022 μεγαλύτερες εμπορικές σχέσεις με την Κίνα από ό,τι με τις ΗΠΑ. Οι χώρες που είχαν τις ΗΠΑ σαν τον μεγαλύτερο εμπορικό εταίρο τους ήταν 60.
Όμως, από την άλλη πλευρά, το μισό από το παγκόσμιο εμπόριο προϊόντων πραγματοποιείται ανάμεσα στις χώρες που ανήκουν στο αμερικανικό μπλοκ. Και μάλιστα, το μερίδιο αυτό είναι ελαφρώς υψηλότερο σήμερα (53%) από ό,τι ήταν αμέσως πριν από την πανδημία (52%) και αισθητά υψηλότερο από ό,τι ήταν πριν από μία δεκαετία (49%).
Αντίθετα, μόνο το 7% του παγκόσμιου εμπορίου πραγματοποιείται αποκλειστικά εντός των συνόρων του κινεζικού μπλοκ, ενώ το 24% των προϊόντων αλλάζει χέρια μεταξύ των δύο στρατοπέδων.
