Από τα χρήματα που έχει στην άκρη αντλεί σχεδόν το 30% των ελληνικών νοικοκυριών προκειμένου να ανταπεξέλθει στα έξοδα διαβίωσης. Την ίδια ώρα, τουλάχιστον 1 στα 3 αναγνωρίζει ότι δεν διαθέτει αποταμιεύσεις. Στα 236 ευρώ η μέση μηνιαία οφειλή για την εξυπηρέτηση δανείων, με εξαίρεση τα ενυπόθηκα στεγαστικά. Τα τρία αυτά ποσοτικά στοιχεία ξεχωρίζουν από την ετήσια έκθεση της Ελληνικής Στατιστικής Αρχής (ΕΛΣΤΑΤ) για το χρέος, την κατανάλωση και τον πλούτο των ελληνικών νοικοκυριών, τα οποία αφορούν το πανδημικό έτος 2020.
Γιατί οι Έλληνες παίρνουν δάνειο
Πιο συγκεκριμένα, το 28,4% των νοικοκυριών έχει την υποχρέωση εξόφλησης ενός τουλάχιστον δανείου (πέραν του ενυπόθηκου στεγαστικού), με το 20,1% να διαθέτει ένα δάνειο, το 6,4% δύο δάνεια, το 1,6% τρία δάνεια και το 0,3% τέσσερα δάνεια.
Αντίθετα, η πλειονότητα των πολιτών, δηλαδή το 71,6%, δεν έχει κάποιο δάνειο, πέραν ενδεχομένως ενός ενυπόθηκου στεγαστικού.
Όπως είναι εύλογο, η υποχρέωση αποπληρωμής βαραίνει περισσότερα τα μη φτωχά νοικοκυριά, για το οποίο το σχετικό ποσοστό κυμαίνεται σε 30,9%. Δηλαδή σχεδόν ένα στα τρία έχουν τουλάχιστον ένα δάνειο. Από την άλλη πλευρά, δάνειο (πέραν του στεγαστικού) έχει μόλις το 16% των φτωχών νοικοκυριών.
Όσον αφορά τους λόγους λήψης δανείου, αξιοσημείωτο είναι το γεγονός ότι το 45,8% επικαλείται στην κάλυψη των καθημερινών εξόδων διαβίωσης. Πιο αναλυτικά:
- Αγορά περιουσιακών στοιχείων εντός ή εκτός της χώρας διαμονής 55,1%
- Κάλυψη καθημερινών εξόδων διαβίωσης 45,8%
- Εκπαίδευση 9%
- Αγορά μεταφορικού μέσου 7,7%
- Διακοπές 6,9%
- Άλλος λόγος 5,6%
- Ιατρική περίθαλψη 3,7%
- Προσωπικό δάνειο για τη χρηματοδότηση ιδίας επιχείρησης 1,7%
Κύρια πηγή χρηματοδότησης των παραπάνω δανείων αποτελούν οι τράπεζες και τα χρηματοπιστωτικά ιδρύματα (98,3%), ενώ ακολουθούν ο δανεισμός από ιδιωτική πηγή (συγγενείς, φίλοι κ.λπ) σε ποσοστό 1,5%.
Το μέσο οφειλόμενο ποσό, συμπεριλαμβανομένων τόκων και κεφαλαίου, (με εξαίρεση ενυπόθηκο στεγαστικό) εκτιμάται, όπως προαναφέρθηκε, σε 236,15 ευρώ, ενώ το αντίστοιχο ποσό των φτωχών νοικοκυριών σε 175,48 ευρώ και των μη φτωχών νοικοκυριών σε 242,64 ευρώ.
Πόσα ξοδεύουν τα νοικοκυριά
Το μέσο μηνιαίο ποσό που ξοδεύουν τα νοικοκυριά για τρόφιμα και μη αλκοολούχα ποτά, τα οποία καταναλώνονται εντός σπιτιού, υπολογίζεται σε 295,82 ευρώ, ενώ το αντίστοιχο ποσό των φτωχών νοικοκυριών ανέρχεται σε 245,18 ευρώ και των μη φτωχών νοικοκυριών σε 306,22 ευρώ.
Παράλληλα, οι δαπάνες για τρόφιμα και αλκοολούχα ποτά εκτός σπιτιού κυμαίνονται σε 120,46 ευρώ μηνιαίως (102,39 ευρώ για φτωχά νοικοκυριά και 123,63 ευρώ για μη φτωχά).
Όσον αφορά τις δαπάνες για χρήση μέσων μαζικής μεταφοράς, εκτιμώνται σε 32 ευρώ μηνιαίως, ενώ για τις δαπάνες ιδιωτικών μέσων μεταφοράς σε 150,36 ευρώ μηνιαίως.
Ο πλούτος των Ελλήνων
Στο τέλος ενός τυπικού μήνα, τα νοικοκυριά:
- αποταμιεύουν χρήματα σε ποσοστό 36,9%
- το 27% βρίσκεται σε ανάγκη να ξοδεύει από τις αποταμιεύσεις του (είτε πρόκειται για καταθέσεις στην τράπεζα είτε για χρήματα που φυλάσσονται σπίτι)
- το 16,9% βρίσκεται σε ανάγκη δανεισμού από τρίτους
- το 19,1% ούτε αποταμιεύει ούτε βρίσκεται σε ανάγκη εκταμίευσης ή δανεισμού
Στο ερώτημα για πόσο χρονικό διάστημα, θα ήταν δυνατό να διατηρήσει το νοικοκυριό το τρέχον βιοτικό επίπεδο με τη χρήση αποκλειστικά και μόνο των αποταμιεύσεών του (σε τραπεζικούς λογαριασμούς ή στο σπίτι), το 32,9% των νοικοκυριών δηλώνει για λιγότερους από 3 μήνες, το 17% από 3 έως 6 μήνες, το 8,2% από 7 έως και 12 μήνες και το 5,9% για περισσότερους από 12 μήνες. Το 36%, μάλιστα, απαντά ότι δεν διαθέτει αποταμιεύσεις.
Η τρέχουσα αξία (τιμή πώλησης) της κύριας κατοικίας των νοικοκυριών, δηλαδή το ποσό που το νοικοκυριό θεωρεί ότι θα λάμβανε σε περίπτωση που πουλούσε την κύρια κατοικία του, εκτιμάται σε 104.005 ευρώ, ενώ το αντίστοιχο ποσό των φτωχών νοικοκυριών σε 89.658 ευρώ και των μη φτωχών νοικοκυριών σε 106.810 ευρώ.
Το μέσο ποσό που απομένει για την αποπληρωμή του ενυπόθηκου δανείου της κύριας κατοικίας εκτιμάται σε 39.959 ευρώ, ενώ το αντίστοιχο ποσό των φτωχών νοικοκυριών σε 29.570 ευρώ και των μη φτωχών νοικοκυριών σε 41.743 ευρώ.
Το 40,6% των νοικοκυριών, τέλος, δηλώνει ότι έχει στην ιδιοκτησία του κάποια ακίνητη περιουσία εκτός της κύριας κατοικίας, ενώ τα αντίστοιχα ποσοστά των φτωχών και μη φτωχών νοικοκυριών εκτιμώνται σε 28,1% και 43,2%.
