του Αχιλλέα Ροδίτη
Η Πάτρα, μια πόλη ζωντανή, φοιτητούπολη και ιστορική πύλη προς τη Δύση, βρίσκεται στο επίκεντρο ενός οικονομικού φαινομένου που έχει αρχίσει να ανησυχεί τους κατοίκους και τους παράγοντες της τοπικής κοινωνίας. Αυτό που ξεκίνησε δειλά πριν από χρόνια, με την οργανωμένη είσοδο Ισραηλινών επενδυτών στον τομέα των φοιτητικών κατοικιών, έχει πλέον μετατραπεί σε ένα κύμα αγοραπωλησιών που αλλάζει άρδην τον χάρτη της ιδιοκτησίας ακινήτων στην πόλη.
ΣΤΗΝ ΑΡΧΗ, ΟΙ ΙΣΡΑΗΛΙΝΟΙ…
Η πρώτη «επέλαση», όπως την περιγράφουν στελέχη της αγοράς, αφορούσε Ισραηλινούς επιχειρηματίες. Με οργανωμένα επενδυτικά σχήματα, αγόραζαν παλιές κατοικίες και οικόπεδα, κυρίως σε περιοχές με αυξημένη φοιτητική ζήτηση. Ο στόχος τους ήταν σαφής: ανέγερση σύγχρονων πολυκατοικιών με μικρά, λειτουργικά διαμερίσματα, προσαρμοσμένα στις ανάγκες των φοιτητών. Η στρατηγική τους ήταν επιτυχημένη, καθώς η Πάτρα, με το Πανεπιστήμιό της, προσελκύει χιλιάδες φοιτητές κάθε χρόνο, δημιουργώντας μια σταθερή ζήτηση για ενοικιαζόμενες κατοικίες. Η συγκεκριμένη δραστηριότητα, αν και είχε δημιουργήσει κάποια αναστάτωση λόγω της αύξησης των τιμών των ακινήτων σε συγκεκριμένες περιοχές, θεωρήθηκε από πολλούς ως ένεση ρευστότητας και ανανέωσης στον γερασμένο οικιστικό ιστό της πόλης.
ΤΟΥΡΚΟΙ, ΒΙΕΤΝΑΜΕΖΟΙ ΓΙΑ «GOLDEN VISA»
Πλέον, η κατάσταση έχει λάβει νέες διαστάσεις. Όπως επιβεβαιώνουν λογιστές και επιχειρηματίες του χώρου real estate στην εφημερίδα “Πολιτεία”, ένα νέο κύμα επενδυτών, κυρίως από την Τουρκία και το Βιετνάμ, έχει «εφορμήσει» στην Πάτρα. Ο πρωταρχικός τους στόχος δεν είναι πλέον μόνο οι φοιτητικές κατοικίες, αλλά η απόκτηση ακινήτων για την εξασφάλιση της Golden Visa – της χρυσής βίζας που προσφέρει τη δυνατότητα διαμονής στην Ελλάδα και στην ευρύτερη ζώνη Σένγκεν σε πολίτες τρίτων χωρών που πραγματοποιούν συγκεκριμένες επενδύσεις.
Οι συγκεκριμένοι επενδυτές αναζητούν φθηνά ακίνητα, συχνά σε υποβαθμισμένες περιοχές, ή ακόμα και καταστήματα, τα οποία, βάσει νομοθεσίας, μπορούν να μετατραπούν σε κατοικίες. Η στρατηγική τους είναι πολυδιάστατη: αρχικά η εξασφάλιση της Golden Visa, στη συνέχεια η εκμετάλλευση των ακινήτων, είτε μέσω μακροχρόνιων μισθώσεων είτε, μετά την πάροδο διετίας, μέσω βραχυχρόνιων μισθώσεων τύπου Airbnb. Οι φοιτητές αποτελούν και πάλι μια εύκολη και σταθερή πηγή εισοδήματος για τους νέους ιδιοκτήτες.
ΓΟΥΝΑΡΗ: ΜΑΓΑΖΙΑ ΑΓΟΡΑΖΟΝΤΑΙ
ΓΙΑ ΝΑ ΓΙΝΟΥΝ AIRBNB…
Χαρακτηριστικό παράδειγμα αυτής της τάσης είναι η οδός Γούναρη. Σύμφωνα με πληροφορίες, έχουν ήδη αγοραστεί πάνω από δέκα καταστήματα κατά μήκος του δρόμου, τα οποία προορίζονται για μετατροπή σε κατοικίες. Αυτό το φαινόμενο, εκτός από την αλλαγή της χρήσης γης, ενέχει και άλλους κινδύνους, όπως η αλλοίωση του εμπορικού χαρακτήρα συγκεκριμένων δρόμων και η πιθανή δημιουργία προβλημάτων στις τοπικές επιχειρήσεις. Η αναζήτηση συνεχίζεται αμείωτη, με τους μεσίτες να δέχονται καθημερινά αιτήματα για νέα ακίνητα.
ΠΑΤΡΙΝΟΙ ΜΕ ΠΟΣΟΣΤΑ
Η κατάσταση αυτή έχει δημιουργήσει και μια νέα «αγορά» διαμεσολαβητών. Αρκετοί Πατρινοί, βλέποντας την αυξημένη ζήτηση και την προοπτική για γρήγορο κέρδος, έχουν αρχίσει να λειτουργούν ως άτυποι μεσίτες, ψάχνοντας ακίνητα για λογαριασμό των ξένων επενδυτών. Τα ποσοστά από τις πωλήσεις αποτελούν ένα δελεαστικό δέλεαρ, ενισχύοντας περαιτέρω τον κύκλο των αγοραπωλησιών και δυσχεραίνοντας τον έλεγχο της κατάστασης.
ΜΕΓΑ ΕΡΩΤΗΜΑ ΚΑΙ ΠΡΟΒΛΗΜΑΤΙΣΜΟΣ
Εδώ γεννάται το μέγα ερώτημα: «Ποιος ελέγχει» αυτή την κατάσταση; Η ανεξέλεγκτη ροή ξένων κεφαλαίων στην αγορά ακινήτων, χωρίς σαφή στρατηγική και έλεγχο, μπορεί να οδηγήσει σε σοβαρές παρενέργειες. Η αύξηση των τιμών των ακινήτων, η δυσκολία των Ελλήνων πολιτών να αποκτήσουν ιδιόκτητη κατοικία, η αλλοίωση του χαρακτήρα της πόλης και η συγκέντρωση της ιδιοκτησίας σε χέρια μη Ελλήνων αποτελούν πραγματικούς κινδύνους.
Η έλλειψη διαφάνειας στις διαδικασίες, η πιθανότητα εκμετάλλευσης της ανάγκης για γρήγορο χρήμα και η απουσία ενός συνολικού σχεδίου για την ανάπτυξη της πόλης, δημιουργούν ένα περιβάλλον αβεβαιότητας. Αν αυτή η τάση συνεχίσει ανεξέλεγκτη, το μέλλον της Πάτρας θα είναι αβέβαιο. Σε λίγα χρόνια, τα ακίνητα της πόλης ενδέχεται να ανήκουν κατά μεγάλο ποσοστό σε Ισραηλινούς, Τούρκους, Βιετναμέζους, αλλά όχι σε Έλληνες!
Αυτή η εξέλιξη εγείρει σοβαρά ερωτήματα όχι μόνο για την οικονομική αυτοτέλεια της πόλης, αλλά και για την κοινωνική συνοχή και την εθνική ιδιοκτησία. Η Πάτρα, όπως και άλλες ελληνικές πόλεις, βρίσκεται μπροστά σε ένα κρίσιμο σταυροδρόμι. Η προστασία της τοπικής οικονομίας, η διασφάλιση της πρόσβασης σε προσιτή στέγαση για τους κατοίκους και η διατήρηση του χαρακτήρα της πόλης αποτελούν επιτακτικές ανάγκες που απαιτούν άμεση και αποφασιστική δράση.
ΑΧΑΪΚΗ ΠΟΛΙΤΕΙΑ / ΕΝΤΥΠΗ ΕΚΔΟΣΗ
