Του Κωνσταντίνου Φλαμή (Πελοπόννησος)
Η εικόνα της Δυτικής Ελλάδας τα τελευταία χρόνια είναι μάλλον απογοητευτική και αυτό φάνηκε από την έρευνα που παρουσιάστηκε σε συνεδρία στο πλαίσιο του RGC 2020, του 10ου Αναπτυξιακού Συνεδρίου της εφημερίδας «Πελοπόννησος» από τον εκδότη Θεόδωρο Λουλούδη. Την έρευνα παρακολούθησαν και 8 εκπρόσωποι της Περιφέρειας στο Ελληνικό Κοινοβούλιο και οι οποίοι κλήθηκαν να σχολιάσουν. Τίτλος της συνεδρίας την οποία συντόνισαν οι δημοσιογράφοι της «Π» Κωνσταντίνος Φλαμής και Γιώργος Αναστασόπουλος «Δυτική Ελλάδα 2030». Στην εκδήλωση προβλήθηκαν και αναλύθηκαν βίντεο με τα αποτελέσματα μελέτης που πραγματοποίησε η Data Consultants με την συνεργασία του ΕΛΙΑΜΕΠ για λογαριασμό του regional policy monitoring.
Τα κυριότερα στοιχεία της έρευνας τα οποία αναλύθηκαν και σχολιάστηκαν ήταν τα εξής:
ΠΛΗΘΥΣΜΟΣ
Μεταξύ 2011 και 2021, ο πληθυσμός της χώρας μειώθηκε κατά 4% περίπου. Σε περιφερειακό επίπεδο, η Δυτική Μακεδονία και η Αττική σημείωσαν μείωση άνω του 6%. Αύξηση του πληθυσμού σημειώθηκε στην Κρήτη, το Νότιο και το Βόρειο Αιγαίο. Ο πληθυσμός της Δυτικής Ελλάδας μειώθηκε κατά 6,4%
Ακαθάριστο Εγχώριο Προϊόν & εισόδημα
Η Ελλάδα βίωσε την προηγούμενη δεκαετία μια από τις μεγαλύτερες οικονομικές κρίσεις στη νεότερη ιστορία της. Με βάση τα επίσημα στοιχεία της Eurostat, μεταξύ του 2011 και 2020, μεγαλύτερη μείωση του περιφερειακού παραγόμενου εισοδήματος επήλθε στη Δυτική Μακεδονία, ενώ μικρότερη στη Στερεά
Ελλάδα. Το ΑΕΠ της Δυτικής Ελλάδας το 2020 ανήλθε σε 7,4 δις ευρώ, σημειώνοντας μείωση 21% σε σχέση με το 2011.
Το μέγεθος της ανισότητας γίνεται περισσότερο αντιληπτό εξετάζοντας τη συνεισφορά των περιφερειακών οικονομιών στο εθνικό ΑΕΠ. Η Αττική συνεισφέρει σχεδόν στο μισό, ενώ δεύτερη έρχεται η Κεντρική Μακεδονία.
Ενδεικτικό της διαπεριφερειακής ανισότητας είναι πως η Κεντρική Μακεδονία συνεισφέρει περισσότερο στο ΑΕΠ της χώρας απ’ ότι η Ήπειρος, το Νότιο και Βόρειο Αιγαίο, τα Ιόνια Νησιά και τη Δυτική Μακεδονία μαζί.
Διαθέσιμο εισόδημα
Διαθέσιμο εισόδημα είναι το εισόδημα που έχουν τα άτομα στη διάθεση τους και μπορούν είτε να το καταναλώσουν είτε να το αποταμιεύσουν. Υπολογίζεται αν από το προσωπικό εισόδημα αφαιρεθούν οι άμεσοι φόροι (φόρος εισοδήματος) και οι εισφορές σε ταμεία κοινωνικών ασφαλίσεων. Το 2019 το διαθέσιμο εισόδημα ανά κάτοικο σε εθνικό επίπεδο ήταν 12,7 χιλιάδες ευρώ, χαμηλότερο σε σχέση με τον ευρωπαϊκό μέσο. Το εισόδημα των κατοίκων του νοτίου Αιγαίου ανήλθε στις 16 χιλιάδες ευρώ περίπου, ενώ το μικρότερο ήταν αυτό των κατοίκων της Δυτικής Ελλάδας, που ανήλθε σε μόλις 10 χιλιάδες ευρώ περίπου, επιβεβαιώνοντας την ύπαρξη έντονων διαπεριφερειακών ανισοτήτων στη χώρα
Η αναπτυξιακή εικόνα των ελληνικών Περιφερειών 2022
Οι ιδιωτικές και δημόσιες επενδύσεις, βασική προϋπόθεση για τη βελτίωση της παραγωγικότητας και την ανάπτυξη, μειώθηκαν δραματικά την τελευταία δεκαετία, τόσο σε εθνικό, όσο και σε περιφερειακό επίπεδο. Μια μικρή ανάκαμψη που παρατηρήθηκε μετά το 2016 σε εθνικό επίπεδο, θα έχει πιθανόν σήμερα ανακοπεί λόγω της πανδημίας κορωνοϊού. Η μείωση των δημοσίων επενδύσεων επιδείνωσε ακόμη περισσότερο την αρνητική επίδραση της κρίσης στην οικονομία των περιφερειών της χώρας. Σύμφωνα με τα πιο πρόσφατα διαθέσιμα στοιχεία της ΕΛΣΤΑΤ, οι επενδύσεις στην Πελοπόννησο και στη Στερεά Ελλάδα από το 2011 μέχρι το 2019 σημείωσαν πτώση άνω του 40%. Αποκαρδιωτική είναι η εικόνα και στις υπόλοιπες περιφέρειες, καθώς η μικρότερη πτώση καταγράφεται στην περιφέρεια Δυτικής Μακεδονίας, όπου οι επενδύσεις σημείωσαν συνολική πτώση περίπου 10% .
Απορρόφηση κεφαλαίων ΕΣΠΑ & Ανταγωνιστικότητα
Οι ελληνικές περιφέρειες δυσκολεύονται να απορροφήσουν τα κεφάλαια του ΕΣΠΑ, 1 χρόνο μετά την τυπική ολοκλήρωση των επιχειρησιακών τους προγραμμάτων. Το Δεκέμβριο του 2021, πρώτη σε απορροφητικότητα κεφαλαίων ήταν η Περιφέρεια Νοτίου Αιγαίου, και τελευταία η Δυτική Μακεδονία. Η Δυτική Ελλάδα απορρόφησε κονδύλια με ποσοστό 54%.
Ανεργία, φτώχεια & εξειδίκευση
Η κλιμάκωση και διατήρηση της ανεργίας σε υψηλά επίπεδα αποτελεί την χαρακτηριστικότερη εκδήλωση της αναπτυξιακής υστέρησης και του ελλείματος ανταγωνιστικότητας. Η ανεργία επηρέασε σημαντικά τις περιφερειακές οικονομίας από το 2010 και έπειτα. Από το 2015 καταγράφεται εντυπωσιακή μείωση της ανεργίας, η οποία στην περίπτωση της Αττικής και της Δυτικής
Ελλάδας ξεπέρασε τις 10 ποσοστιαίες μονάδες. Μοναδική εξαίρεση αποτελεί η Περιφέρεια Νοτίου Αιγαίου, όπου η ανεργία σε σχέση με το 2015 αυξήθηκε κατά
Και στην περίπτωση της ανεργίας, λοιπόν, είναι έκδηλη η ύπαρξη διαπεριφερειακών ανισοτήτων. Η Περιφέρεια Δυτικής Μακεδονίας καλείται να αντιμετωπίσει τριπλάσια σχεδόν επίπεδα ανεργίας σε σχέση
με τον ευρωπαϊκό μέσο. Άνιση είναι η εικόνα μεταξύ των ελληνικών περιφερειών και στην περίπτωση του πληθυσμού που βρίσκεται αντιμέτωπος με κίνδυνο φτώχειας. Το ποσοστό σημειώνει μείωση στα Ιόνια Νησιά, στην Αττική, στο Νότιο Αιγαίο και στην Κρήτη, περιφέρειες που σημειώνουν επίδοση καλύτερη του εθνικού μέσου! Αντίθετα, περισσότεροι από 1 στους 4 κατοίκους της Δυτικής Μακεδονίας, της Δυτικής Ελλάδας και της Ανατολικής Μακεδονίας και Θράκης αντιμετωπίζουν σοβαρό κίνδυνο φτώχειας. Η αύξηση των αποφοίτων τριτοβάθμιας εκπαίδευσης και το υψηλό επίπεδο εξειδίκευσής τους ωφελούν τις περιφερειακές οικονομίες, ιδιαίτερα σε ό,τι αφορά τη διασύνδεση της καινοτομίας με την παραγωγική δραστηριότητα. Στην Αττική, στη Δυτική Ελλάδα και στην Ήπειρο, περισσότερο από το 1,8% των εργαζομένων είναι ερευνητές. Οι περιφέρειες Νοτίου Αιγαίου, Στερεάς Ελλάδας και Πελοποννήσου, από την
άλλη, εμφανίζουν πολύ μικρό αντίστοιχο ποσοστό, πιθανά λόγω μειωμένης παρουσίας ακαδημαϊκών και ερευνητικών ιδρυμάτων στην επικράτειά τους.
Οι βουλευτές!
Στην εκδήλωση είχαν προσκληθεί 12 βουλευτές, λόγω υποχρεώσεων δεν παρέστησαν τέσσερις. Μίλησαν οι Χριστίνα Αλεξοπούλου (ΝΔ Αχαϊα), Ιάσων Φωτήλας (ΝΔ Αχαϊα), Διονύσης Καλαματιανός (ΣΥΡΙΖΑ Ηλεία), Δημήτρης Κωνσταντόπουλος (ΠΑΣΟΚ Αιτωλοακαρνανία), Ανδρέας Νικολακόπουλος (ΝΔ Ηλεία), Μάριος Σαλμάς (ΝΔ Αιτωλοακαρνανία), Αγγελος Τσιγκρής (ΝΔ Αχαϊα), Γιώργος Βαρεμένος (ΣΥΡΙΖΑ Αιτωλοακαρνανία).
Αναλύοντας και οι 8 το μέλλον της Δυτικής Ελλάδος την τρέχουσα δεκαετία μέχρι το 2030 συμπέραναν τα εξής:
- Απαιτείται να δοθεί έμφαση στο τουριστικό προϊόν των τριών νομών.
- Να αξιοποιηθεί ακόμη περισσότερο η Αρχαία Ολυμπία
- Να υπάρξει μεγαλύτερη σύνδεση των κοινωνιών με το Πανεπιστήμιο Πατρών.
- Να χρησιμοποιηθούν οι νέοι οδικοί άξονες και ο σιδηρόδρομος σε συνδυασμό με τα λιμάνια Πατρών, Κατακόλου, Πλατυγιαλίου στην κατεύθυνση της ανάπτυξης.
- Να ενισχυθεί η πρωτογενής παραγωγή και ο αγροτικός τομέας.
- Να δίνονται κίνητρα ώστε να μην μειώνεται ο πληθυσμός.
- Να γίνουν νέες προσπάθειες για το Αυτοκινητόδρομιο της Χαλανδρίτσας, να αξιοποιηθεί η Βαράσοβα για τον αναρριχητικό τουρισμό, όπως και τα Καλάβρυτα και η ορεινή Ναυπακτία στον χειμερινό.
- Να υπάρξει κοινή υπερκομματική προσπάθεια σε συνεργασία με την Περιφέρεια και τους Δήμους ώστε να αυξηθούν οι ρυθμοί ανάπτυξης της περιοχής.
- Να γίνει προσπάθεια ανάπτυξης του αεροδρομίου του Αράξου.
- Κίνητρα για επενδύσεις στην περιοχή ώστε να μειωθούν ανεργία και φτώχεια.
ΜΕΙΩΣΗ ΠΛΗΘΥΣΜΟΥ
ΔΙΑΘΕΣΙΜΟ ΕΙΣΟΔΗΜΑ
ΕΠΕΝΔΥΣΕΙΣ
ΚΙΝΔΥΝΟΣ ΦΤΩΧΕΙΑΣ
