Τα νέφη της Αφροδίτης είναι πολύ ξηρά για να διατηρήσουν μορφές ζωής, κάτι που διαψεύδει τις σχετικές ελπίδες που είχαν δημιουργηθεί το 2020 με την ανακάλυψη του αερίου φωσφίνης σε αυτά. Η ενεργότητα νερού ή υγρασίας (water activity) μέσα στα νέφη της Αφροδίτης, αλλά και των περισσότερων άλλων πλανητών του ηλιακού συστήματος μας είναι υπερβολικά χαμηλή για να επιτρέψει την ύπαρξη ζωής, ακόμη και εκείνων των μικροοργανισμών που είναι προσαρμοσμένοι για να ζουν σε ακραία περιβάλλοντα στη Γη.
Αυτό είναι το -αποθαρρυντικό από άποψη αστροβιολογίας- συμπέρασμα μιας νέας διεθνούς επιστημονικής έρευνας, σύμφωνα με την οποία τα περισσότερα νεφελώδη πλανητικά περιβάλλοντα δεν ευνοούν την επιβίωση μορφών ζωής, όπως τουλάχιστον την ξέρουμε στο δικό μας πλανήτη.
Οι ερευνητές από την Ευρώπη (Βρετανία, Γερμανία, Ισπανία) και τις ΗΠΑ, με επικεφαλής τον Τζον Χόλσγουορθ του Πανεπιστημίου Queen’s του Μπέλφαστ, οι οποίοι έκαναν τη σχετική δημοσίευση στο περιοδικό αστρονομίας «Nature Astronomy», υπολόγισαν το ελάχιστο δυνατό όριο της δραστηριότητας του νερού μέσα στα πλανητικά νέφη, προκειμένου να μπορεί να συντηρηθεί η ζωή.
Η ενεργότητα νερού ή ύδατος, που μετριέται σε μια κλίμακα από το 0 έως το 1, ισοδυναμεί με τη σχετική υγρασία στην ατμόσφαιρα ενός πλανήτη. Η ποσότητα της σε ένα περιβάλλον μπορεί να επιδράσει καθοριστικά στους μικροοργανισμούς και στη δυνατότητα επιβίωσης τους. Εργαστηριακές μελέτες έδειξαν ότι η ζωή απαιτεί ενεργότητα νερού τουλάχιστον 0,585 για να μπορεί να υπάρξει μεταβολισμός και αναπαραγωγή.
Όμως, σύμφωνα με τη νέα έρευνα, τα σταγονίδια θειϊκού οξέος μειώνουν την ενεργότητα νερού στα πυκνά νέφη της Αφροδίτης κάτω από το 0,004, δηλαδή σε επίπεδο τουλάχιστον 100 φορές μικρότερο από εκείνο που απαιτείται για το όριο της ζωής. Συγκριτικά, η ενεργότητα νερού στα νέφη του ‘Αρη υπολογίστηκε σε 0,537, δηλαδή οριακά κάτω από το όριο για τη διατήρηση της ζωής και παρόμοιο με εκείνο στη στρατόσφαιρα της γήινης ατμόσφαιρας (το κατώτερο ατμοσφαιρικό στρώμα της Γης, η τροπόσφαιρα, έχει ενεργότητα νερού που επιτρέπει τη ζωή).
Από την άλλη, στο γιγάντιο πλανήτη Δία η ενεργότητα νερού υπολογίστηκε στο 0,585 για θερμοκρασίες νεφών από μείον 10 βαθμούς έως συν 40 βαθμούς Κελσίου. Συνεπώς η ατμόσφαιρα του Δία έχει καλύτερες προϋποθέσεις για την επιβίωση μορφών ζωής, σε σχέση με την Αφροδίτη αλλά και τον ‘Αρη, αν και άλλοι παράγοντες, όπως η χημική σύνθεση των νεφών, μπορεί να περιορίζει τις πιθανότητες ζωής και στον Δία.
Οι ερευνητές ανέφεραν ότι η ίδια επιστημονική προσέγγιση μπορεί να αξιοποιηθεί για να προσδιοριστεί η ενεργότητα του νερού στις ατμόσφαιρες των εξωπλανητών πέρα από το ηλιακό μας σύστημα, κάτι πολύ σημαντικό για το πεδίο της αστροβιολογίας, καθώς θα επιτρέψει να εστιαστεί η αναζήτηση ζωής σε λιγότερους πλανήτες-στόχους.
