Παρέμβαση του Αντιδημάρχου Πολιτικής Προστασίας Δήμου Πατρέων, Ανδρέα Αθανασόπουλου, στη χθεσινή (Δευτέρα 1η Νοεμβρίου), συνεδρίαση του Συντονιστικού Τοπικού Οργάνου που αφορούσε στον απολογισμό της αντιπυρικής περιόδου που πέρασε και τις ενέργειες που πρέπει να γίνουν, ενόψει χειμώνα και της νέας αντιπλημμυρικής περιόδου:
Συμπεράσματα – Βασικές Εκτιμήσεις
- Με λύπη και αγανάκτηση παράλληλα, διαπιστώνεται πως ο προβληματισμός και οι ανησυχίες που είχαν διατυπωθεί στην έναρξη της Αντιπυρικής Περιόδου στη σύγκληση του Σ.Τ.Ο. τον Απρίλη του 2021 για την επικινδυνότητα της κατάστασης στο τομέα της Πολιτικής Προστασίας επιβεβαιώθηκαν. Η συχνότητα, ο αριθμός των πυρκαγιών, οι καμένες εκτάσεις, η καταστροφή περιουσιών στο σύνολο της επικράτειας ήταν αναμενόμενα αποτελέσματα της αδιέξοδης πολιτικής που εφαρμόζεται χρόνια τώρα απ’ όλες τις κυβερνήσεις.
Μια πολιτική που έχει τα εξής βασικά χαρακτηριστικά:
- Η Αντιπυρική, η Αντιπλημμυρική Προστασία, η Αντισεισμική Θωράκιση, καθώς και η αντιμετώπιση των τεχνολογικών ατυχημάτων, συνεχίζουν να μην βρίσκονται στις προτεραιότητες της κυβέρνησης. Αντίθετα μάλιστα προκειμένου να καλύψει την απουσία έγκαιρου και ολοκληρωμένου σχεδιασμού εκ μέρους της, εφάρμοσε στις δύσκολες στιγμές το πρωτάκουστο δόγμα το καλοκαίρι «φύγετε να γλυτώσετε» και το χειμώνα «μην κυκλοφορείτε για να μην πνιγείτε». Ο ισχυρισμός της ότι «δήθεν» έτσι έθετε σε προτεραιότητα την ανθρώπινη ζωή, ελάχιστους ξεγελούν. Ο στόχος ήταν να περιοριστεί το πολιτικό κόστος από τις απώλειες ανθρώπινων ζωών, αδιαφορώντας για τις καταστροφικές συνέπειες στο περιβάλλον, στις κατοικίες και τις περιουσίες των συμπολιτών μας.
- Η χρηματοδότηση της Π.Π για τις αναγκαίες , μελέτες, έργα κλπ, των βασικών φορέων υλοποίησης του σχεδιασμού, Πυροσβεστικής – Δασικής Υπηρεσίας, συνεχίζει να θεωρείται οικονομικό «βάρος» στο κρατικό προϋπολογισμό. Αυτή η πολιτική αποτελεί έγκλημα εις βάρος του λαού μας και της περιουσίας του.
- Η συνέχιση της απαράδεκτης τακτικής της μεταφοράς αρμοδιοτήτων στους δήμους χωρίς να συνοδεύονται τουλάχιστον, με τους αντίστοιχους οικονομικούς πόρους, μέσα και προσωπικό, επιδεινώνει ακόμα την κατάσταση. Απλά μεταφέρει τις ποινικές ευθύνες των επιπτώσεων των καταστροφών από τις ελλείψεις – καθυστερήσεις στις δημοτικές αρχές.
- Ισχυριζόμαστε πως με την σημερινή ανάπτυξη των επιστημών και των τεχνολογικών επιτευγμάτων μπορεί να διασφαλιστεί η πρόληψη και η προστασία της ζωής και της περιουσίας του λαού με την προϋπόθεση η οργάνωση του συνόλου της Πολιτικής Προστασίας της αντιμετώπισης φυσικών και τεχνολογικών καταστροφών σε επίπεδο δομής, υποδομών, εξοπλισμού, σχεδιασμού αντιμετώπισης και χρηματοδότησης να είναι αποκλειστική ευθύνη του κράτους με καθορισμένους ρόλους για όλες τις εμπλεκόμενες υπηρεσίες και κρατικά όργανα.
Απολογισμός της Αντιπυρικής Περιόδου
Παρότι εμφανίστηκε μεγάλος αριθμός ημερών (54) με υψηλό δείκτη επικινδυνότητας η έκταση των πυρκαγιών στο δήμο μας δεν ακολούθησε τους υψηλούς ρυθμούς των άλλων περιοχών, δεν ταυτίστηκαν με τις τεράστιες καταστροφικές συνέπειές τους.
Ξεχώρισαν τα δύο περιστατικά στις περιοχές Σουλίου και Προφήτη Ηλία Μποζαϊτίκων. Η καλή συνεργασία των εμπλεκομένων φορέων, η πλήρης ετοιμότητα των μηχανισμών, η έγκαιρη πρόληψη συνετέλεσαν να περιοριστούν σημαντικά οι επιπτώσεις.
Ο δήμος από την πρώτη στιγμή στάθηκε στο πλευρό των πληγέντων συνδημοτών διεκπεραίωσε όλες τις διαδικασίες και κηρύχτηκε με απόφαση του Υπουργού η συγκεκριμένη περιοχή σε καθεστώς “έκτακτης ανάγκης”. Πραγματοποιήθηκε αυτοψία από στελέχη της Διεύθυνσης Περιβάλλοντος στις πληγείσες περιοχές διαμορφώνοντας πρόταση άμεσης παρέμβασης με βάση τις επιπτώσεις της πυρκαγιάς στο περιβάλλον (το ίδιο ισχύει και για την περιοχή του Προφήτη Ηλία στα Μποζαϊτικα). Με εισήγηση της Δημοτικής Αρχής και ομόφωνη απόφαση της Οικονομικής Επιτροπής αποφασίστηκε η άμεση χορήγηση οικονομικού βοηθήματος 600 € στους συνδημότες μας που επλήγησαν από την πυρκαγιά. Παράλληλα συστάθηκε επιτροπή η οποία μετά από έλεγχο στις οικίες που επλήγησαν προώθησε άμεσα τις διαδικασίες για χρηματική ενίσχυση αποκατάστασης ζημιών και μικροεπισκευών, καθώς και για τις οικοσυσκευές. Διεκδικεί από την κυβέρνηση μ’ όλα τα μέσα που διαθέτει, πλήρη αποζημίωση 100% όλων των ζημιών. Αξιοποιήθηκε άμεσα η έκτακτη επιχορήγηση του Υπουργείου Εσωτερικών στους πληγέντες δήμους και οργανώθηκε από το Γραφείο Π.Π και το Τμήμα Πρασίνου της Διεύθυνσης Περιβάλλοντος καθαρισμός όλων των χώρων και οικοπέδων, (όπου χρειάστηκε λόγω αγνώστων ιδιοκτητών μέσω Εισαγγελικής Εντολής) και η απομάκρυνσή τους σε συνεργασία με την Τοπική Κοινότητα και τους κατοίκους της περιοχής.
Αναπτύσσεται προβληματισμός για την απόφαση της εκκένωσης που αφορούσε τους κατοίκους της περιοχής Καρυάς – Σουλίου. Ενώ γενικά έχει θετικό πρόσημο, όλοι παρακολουθήσαμε πως δεν απέδωσε τα αναμενόμενα αποτελέσματα. Οι συνδημότες μας κατηγορηματικά απέρριπταν την συγκεκριμένη εντολή, παρέμειναν και προστάτευαν την περιουσία τους, συνέβαλαν αποφασιστικά στο περιορισμό της, πλάι – πλάι στις οργανωμένες δυνάμεις της Π/Υ στη κατάσβεση. Κρίνεται αναγκαίο να εξαντλούνται όλες οι δυνατότητες εξετάζοντας αντικειμενικά και ειδικά κάθε φορά τις συγκεκριμένες συνθήκες προκειμένου να εφαρμοστεί παρόμοια εντολή.
Αποτελούν πολύτιμη παρακαταθήκη οι βασικοί παράγοντες που οδήγησαν καθοριστικά στο συγκεκριμένο αποτέλεσμα και είναι οι εξής:
- Συνέβαλε το γεγονός πως η Δημοτική Αρχή έχει θέσει σε υψηλή προτεραιότητα την εκπλήρωση των υποχρεώσεών της στο τομέα της Π.Π. Καθοριστικό ρόλο διαδραμάτισε η διαμόρφωση του ετήσιου επιχειρησιακού σχεδιασμού των Δημοτικών Υπηρεσιών και η χρηματοδότησή του από πόρους του δημοτικού προϋπολογισμού. Η εφαρμογή του από τους εργαζόμενούς του, οι τεχνικές παρεμβάσεις, οι ενέργειες πρόληψης, ενημέρωσης καθώς και της άμεσης ετοιμότητας και κινητοποίησή τους στη καταστολή περιστατικών, όπου ζητήθηκε από την Πυροσβεστική Υπηρεσία, καθόρισε σημαντικά το αποτέλεσμα. Η υψηλού επιπέδου ποιοτική συνεργασία που επιδείχθηκε με όλους τους εμπλεκόμενους φορείς, Περιφέρεια, Δασαρχείο, Αστυνομική – Λιμενική Αρχή, Ερυθρός Σταυρός και κυρίως με την Πυροσβεστική Υπηρεσία καταγράφεται στα θετικά του απολογισμού. Ειδικά για τα στελέχη, τους άνδρες και τις γυναίκες της Πυροσβεστικής Υπηρεσίας αξίζει ειδική αναφορά για την ηρωική τους συμβολή, στην καταστολή των πυρκαγιών ειδικά στις περιοχές Σουλίου – Μποζαϊτίκων. Σχεδόν αβοήθητοι από το κεντρικό κράτος με συνεχή αλλά απλήρωτη εργασία λόγω των τεράστιων ελλείψεων προσωπικού, (από τα αρμόδια συνδικαλιστικά όργανα και εκπροσώπων τους αναφέρεται πως στο νομό μας ξεπερνούν τα 150 άτομα). Χωρίς μέρες ανάπαυσης λόγω της συχνής μεταφοράς των δυνάμεών του σε άλλες περιοχές, επάξια εκπλήρωσαν την αποστολή τους, δικαίωσαν το ρόλο τους. Διατηρούμε μεγάλη ανησυχία, για το γεγονός της μεταφοράς των δυνάμεων της Π/Υ σε άλλες περιοχές ειδικά σε συνθήκες με υψηλό δείκτη επικινδυνότητας στο νομό μας, αφήνοντας σχετικά «απροστάτευτο» τον γεωγραφικό χώρο του δήμου μας. Εκτίμησή μας είναι πως αυτό το μέτρο είναι αδόκιμο και ασύμφορο, πρέπει να επανεξεταστεί και να διακοπεί.
Προκύπτει αβίαστα το συμπέρασμα πως απαιτείται άμεσα να καλυφθούν όλες οι ανάγκες της Πυροσβεστικής Υπηρεσίας με προσωπικό και μέσα.
- Η αύξηση της συμμετοχής ειδικά στο τομέα της επιτήρησης (σε σημεία αλλά και αριθμό ατόμων με προσωπική συμμετοχή) των εθελοντικών οργανώσεων που προήλθε από την μεγαλύτερη υποστήριξη του Γραφείου της Πολιτικής Προστασίας συνέβαλε ενεργητικά και αποτρεπτικά στην πρόκληση πυρκαγιών όπως καθολικά διατυπώθηκε και στην ειδική σύσκεψη των Εθελοντικών Οργανώσεων που πρόσφατα οργανώθηκε. Η προσθήκη εναέριας επιτήρησης των δασικών οικοσυστημάτων μέσω της συνεργασίας με την Αερολέσχη Πατρών βοήθησε και είναι ανάγκη να διατηρηθεί.
Για την Αντιμετώπιση Πλημμυρών – Χιονοπτώσεων – Παγετού
- Τα πρώτα μηνύματα από τα συστήματα επιδείνωσης των καιρικών φαινομένων «Αθηνά» και «Μπάλος» στο σύνολο της επικράτειας είναι άκρως ανησυχητικά. Οι επιπτώσεις που παρακολουθήσαμε στις περιοχές που επλήγησαν από το πυρήνα των φαινομένων ξανά – κρούουν το καμπανάκι των μεγάλων κινδύνων. Ο δήμος μας δέχτηκε μικρότερο πλήγμα κυρίως σε ότι αφορά τον όγκο της βροχόπτωσης και της επιπτώσεις από τους ανέμους. Τα διάφορα περιστατικά στα υπόψιν «επικίνδυνα» σημεία αντιμετωπίστηκαν άμεσα από τους εργαζόμενους μας κατά την διάρκεια του φαινομένου. Δεν πήραν έκταση. Συνέβαλε καθοριστικά ο έγκαιρος σχεδιασμός του Γραφείου Π.Π, των υπηρεσιών και των εργαζομένων του δήμου – ΔΕΥΑΠ, (καθαρισμοί φρεατίων, διάνοιξη καναλιών κλπ).
- Βασικό πρόβλημα στο δήμο μας ειδικά στο κεντρικό ιστό της πόλης αλλά και σε περιφερειακές αρτηρίες αποτελεί το παλαιό (χρονικά κατασκευασμένο) σύστημα απορροής των όμβριων υδάτων. Αδυνατεί να απορροφήσει άμεσα το νερό όταν ο όγκος της βροχόπτωσης ξεπερνά τα όρια για τα οποία είχε κατασκευαστεί. Στις συγκεκριμένες συνθήκες επιδιώκουμε να μην διακόπτεται από εξωγενείς παράγοντες η όσο είναι δυνατόν φυσιολογική απορροή. Διερευνάται η ανεύρεση οριστικής λύσης με την αναζήτηση της χρηματοδότησης από κρατικούς πόρους.
- Εκτιμούμε ψύχραιμα την κατάσταση, προχωρούμε σε νέες προσαρμογές, λαμβάνουμε ειδικά μέτρα όπου χρειάζεται, ανάλογα με τις δυνατότητές μας.
Αναδεικνύεται άλλη μια αντιπλημμυρική περίοδο η εγκατάλειψη και η απουσία ουσιαστικών παρεμβάσεων της προστασίας και ζωής και των περιουσιών του λαού από τα αρμόδια υπουργεία. Η δήλωση του Υφυπουργού Υποδομών στη Βουλή ότι τα Αντιπλημμυρικά Έργα δεν τα αντιμετωπίζει το Υπουργείο Μεταφορών «ως έργα εθνικής σημασίας», είναι δηλωτική των προθέσεών τους. Έχουν την προτεραιότητα σωρηδόν αποστολής οδηγιών λίγο πριν την έναρξη του φαινομένου μεταφέροντας την ευθύνη κυρίως στους δήμους και στους δημότες.
ΔΕΝ ΠΑΕΙ ΑΛΛΟ ΝΑ ΖΟΥΜΕ ΜΕ ΚΙΝΔΥΝΟΥΣ
- Παρακολουθώντας τις γενικότερες εξελίξεις η Δημοτική Αρχή επαναλαμβάνει το βαθύ προβληματισμό της για αυτή τη κατάσταση, που δημιουργεί συνεχώς νέους κινδύνους για το λαό μας. Δεν μπορούμε να συμβιβαστούμε με την λογική στο όνομα της «κλιματικής κρίσης» το «καλοκαίρι να καιγόμαστε» και το «χειμώνα να πνιγόμαστε». Τώρα απαιτούνται απαραίτητα ειδικά έκτακτα μέτρα λαμβάνοντας υπόψη τις νέες συνθήκες που επιφέρουν οι κλιματικές αλλαγές. Ήδη έχουν εντοπιστεί οι αλλαγές που επέρχονται από τους επιστήμονες στο κλίμα, οι αιτίες εμφάνισής τους, το μέγεθός τους καθώς επίσης και οι βασικές ενέργειες αντιμετώπισής τους. Παρά τις τεράστιες τραγικές συνέπειες των προηγούμενων περιόδων τα μηνύματα που εκπέμπει η κυβέρνηση μέσω των ενεργειών και των μέτρων που εξάγγειλε μετά τις τραγωδίες δεν αφήνουν χώρο για αισιοδοξία. Χαρακτηριστικά:
- Οι δήμοι φορτώνονται όλο και περισσότερο αρμοδιότητες χωρίς οικονομικούς πόρους, μέσα και προσωπικό. Είναι χαρακτηριστικό πως η χρηματοδότηση στο δήμο μας που αφορά τις ετήσιες ανάγκες της Π.Π εστάλη 15 μέρες μετά την έναρξη της αντιπυρικής περιόδου. Πρόκειται για το «εξωφρενικό» ποσό των 130.000€, όταν ο δήμος μας για την Αντιπυρική – Αντιπλημμυρική Προστασία μέσω του δημοτικού προϋπολογισμού δαπανά σχεδόν 1 εκατομμύριο ευρώ, χωρίς να προσμετρώνται οι δαπάνες για την αντισεισμική θωράκιση.
- Διατηρείται το εγκληματικό καθεστώς του διαχωρισμού πρόληψης – καταστολής στην προστασία των δασικών οικοσυστημάτων, όπως νομοθετήθηκε το 1998, κυρίως για περιορισμό του «δημοσιονομικού κόστους» παρόλο που ήδη καταμετρούμε εκατοντάδες ανθρώπινες απώλειες, εκατομμύρια στρέμματα καμένης γης και εκατομμύρια ευρώ καταστραμμένες περιουσίες. Βασικά δεν υπάρχει οργανωμένη πρόληψη, όταν ο βασικός φορέας της η Δασική Υπηρεσία είναι παροπλισμένη από προσωπικό και αποκλεισμένη από την αναγκαία χρηματοδότηση. (Από τις προτάσεις των δασαρχείων εγκρίθηκε και απεστάλη μόνο το 10% του ύψους της).
- Απουσιάζει ο ολοκληρωμένος – επιστημονικός σχεδιασμός προστασίας, από πυρκαγιές των δασικών οικοσυστημάτων και των μικτών ζωνών (δασών – κατοικιών), αντιπλημμυρικών έργων και μέτρων αντισεισμικής θωράκισης.
- Ξεχωρίζει η προτεραιότητα εμπλοκής επιχειρηματικών ομίλων, ουσιαστικά χωρίς έλεγχο από τους δημόσιους φορείς σε όλα τα επίπεδα της Π.Π, ακόμα και στις αναδασώσεις των καμένων, με στόχο την αύξηση της κερδοφορίας τους.
Αποδεικνύεται η αναγκαιότητα της αλλαγής πλεύσης στο τομέα της Π.Π. Πρόκειται για τεχνικά ώριμη, κοινωνικά απαραίτητη, μέγιστη ανάγκη, να δρομολογηθούν από την κυβέρνηση άμεσες ενέργειες ικανοποίησης ενός διαφορετικού βασικού πλαισίου που ισχύει έως τώρα και έχει ανάγκη ο τόπος και ο λαός μας:
- Ολοκληρωμένος επιστημονικά σχεδιασμός σε όλους τους τομείς της Π.Π με ευθύνη των αρμοδίων υπουργείων με επαρκή χρηματοδότηση κυρίως από το κρατικό προϋπολογισμό, αλλά και από όλους τους πόρους και τις πηγές (ΕΣΠΑ Προγράμματα Ε.Ε), με γνώμονα την προστασία της ζωής λαού, της υγείας του και των περιουσιών του.
- Να καταργηθεί το καθεστώς του διαχωρισμού πρόληψης – καταστολής της προστασίας των δασών.
- Ειδικά έκτακτα μέτρα αντιπλημμυρικών παρεμβάσεων ξεκινώντας από τις υδρολογικές λεκάνες κάθε περιοχής μελετώντας μέτρο – μέτρο την πορεία τους μέχρι την τελική τους κατάληξη στη θάλασσα, σε συνδυασμό με την ολοκληρωμένη προστασία των Δασικών οικοσυστημάτων και των μικτών ζωνών.
- Να αυξηθεί κατακόρυφα το ποσό που αποδίδεται στο δήμο μας από 130.000€ ετησίως στο 1 εκατομμύριο και αναλόγως η συνολική δαπάνη , όσο διαρκεί το συγκεκριμένο καθεστώς. Καμία σκέψη για μεγαλύτερη εμπλοκή των δήμων. Αντίθετα αποδέσμευση από αρμοδιότητες στους τομείς της πρόληψης και των επιχειρήσεων αντιμετώπισης των συνεπειών σ’ όλους τους τομείς της Π.Π.
- Η κάλυψη των αναγκών της πυροσβεστικής – δασικής υπηρεσίας με μόνιμο προσωπικό – μέσα και επαρκή χρηματοδότηση.
