Δύο σενάρια για την ελάφρυνση στη φορολογία των εισοδημάτων από ενοίκια κλειδώνει η κυβέρνηση, σε μια προσπάθεια να αντιμετωπίσει το στεγαστικό πρόβλημα, να ενισχύσει τις μακροχρόνιες μισθώσεις και να μειώσει τις ανισότητες που αντιμετωπίζουν σήμερα οι ιδιοκτήτες ακινήτων. Το πρώτο σενάριο προβλέπει την εξομοίωση της φορολογίας στα ενοίκια με αυτήν που ισχύει για τους ελεύθερους επαγγελματίες και τις ατομικές επιχειρήσεις, ενώ το δεύτερο σενάριο διατηρεί την αυτοτελή φορολόγηση, αλλά μειώνει δραστικά τους ισχύοντες συντελεστές.
Με το πρώτο σενάριο η κυβέρνηση αντιμετωπίζει πλέον τους ιδιοκτήτες ακινήτων ως επαγγελματίες και εφαρμόζει ενιαία φορολογική κλίμακα για όλους. Ετσι, καταργείται η σημερινή αυτοτελής φορολόγηση, που είναι αυστηρότερη, και εισάγονται συντελεστές πιο ευνοϊκοί, ειδικά για εισοδήματα έως 30.000 ευρώ. Αναλυτικότερα, η νέα ενιαία κλίμακα θα προβλέπει συντελεστή 9% για εισοδήματα έως 10.000 ευρώ, 22% για το τμήμα εισοδήματος από 10.001 έως 20.000 ευρώ, 28% για εισοδήματα από 20.001 έως 30.000 ευρώ, 36% για το τμήμα εισοδήματος από 30.001 έως 40.000 ευρώ και 45% για εισοδήματα άνω των 40.000 ευρώ.
Στο δεύτερο σενάριο η κυβέρνηση επιλέγει να διατηρήσει την αυτοτελή φορολόγηση των μισθωμάτων, ωστόσο προχωρά σε σημαντική μείωση των ισχυόντων συντελεστών. Συγκεκριμένα, ο ελάχιστος φορολογικός συντελεστής για εισοδήματα έως 5.000 ευρώ από μακροχρόνιες μισθώσεις, που σήμερα βρίσκεται στο 15%, μειώνεται στο 5% ή 7%. Παράλληλα, σχεδιάζεται η μείωση των υψηλότερων συντελεστών (35% και 45%) που επιβαρύνουν τα υψηλότερα εισοδήματα από ενοίκια με στόχο την ελάφρυνση της φορολογικής πίεσης για μεγαλύτερο αριθμό ιδιοκτητών.
Για μεγαλύτερα εισοδήματα, όπως 10.000 ευρώ, το σημερινό καθεστώς προβλέπει φόρο 1.500 ευρώ. Με τον μειωμένο αρχικό συντελεστή στο πρώτο σενάριο ο φόρος θα μειωθεί κατά 500 ευρώ, φθάνοντας τα 1.000 ευρώ ή 1.100 ευρώ αναλόγως της τελικής απόφασης για τον ελάχιστο συντελεστή.
Η πρόταση εξομοίωσης με τη φορολογία των επαγγελματιών δείχνει ακόμη μεγαλύτερες ελαφρύνσεις. Ετσι, ιδιοκτήτης που έχει εισόδημα από ενοίκια ύψους 9.500 ευρώ πληρώνει σήμερα φόρο 1.425 ευρώ. Με την ενιαία κλίμακα ο φόρος θα μειωθεί στα 855 ευρώ, εξοικονομώντας 570 ευρώ. Ακόμα πιο εμφανές είναι το όφελος σε μεσαία εισοδήματα. Για εισόδημα 18.000 ευρώ από μισθώματα ο σημερινός φόρος είναι περίπου 4.300 ευρώ. Με την εφαρμογή της νέας κλίμακας ο φόρος θα μειωθεί στις 2.660 ευρώ, δημιουργώντας ετήσιο όφελος 1.640 ευρώ.
Σε πιο υψηλά εισοδήματα, όπως τα 25.000 ευρώ, ο σημερινός φόρος είναι 7.300 ευρώ, ενώ με τη νέα κλίμακα πέφτει στα 4.960 ευρώ, προσφέροντας όφελος 2.340 ευρώ.
Οι τελικές αποφάσεις αναμένονται τον Αύγουστο και θα ανακοινωθούν επίσημα από τον πρωθυπουργό Κυριάκο Μητσοτάκη στη ΔΕΘ.
Το οικονομικό επιτελείο επεξεργάζεται επίσης αυστηρές κυρώσεις για ιδιοκτήτες και ενοικιαστές που συνεχίζουν να συναλλάσσονται με μετρητά αντί για τραπεζική κατάθεση. Τα ενοίκια που καταβάλλονται με μετρητά δεν θα αναγνωρίζονται ως φορολογική δαπάνη, επιφέροντας επιπλέον φόρους στους παραβάτες. Το μέτρο αναμένεται να τεθεί σε εφαρμογή από το 2026.
Παράλληλα το οικονομικό επιτελείο της κυβέρνησης εξετάζει παρεμβάσεις ώστε να μη χάνεται η τριετής φοροαπαλλαγή σε περίπτωση που ο αρχικός ενοικιαστής αποχωρήσει πριν από τη συμπλήρωση των 36 μηνών. Ετσι, θα επιτρέπονται όχι μόνο μία, αλλά περισσότερες διαδοχικές συμβάσεις μίσθωσης εντός της ίδιας τριετίας.
Με αυτόν τον τρόπο αντιμετωπίζεται το ζήτημα στέγασης για μικρές περιόδους σε νησιά και απομακρυσμένες περιοχές με ελλείψεις σε εκπαιδευτικούς, γιατρούς και άλλους δημόσιους λειτουργούς.
Ωστόσο, το μέτρο έχει κενά: σήμερα, αν ο ενοικιαστής φύγει πριν από την τριετία και το ακίνητο μείνει κενό, η φοροαπαλλαγή ακυρώνεται και ο ιδιοκτήτης οφείλει να καταβάλει αναδρομικά τον φόρο για τα εισοδήματα που απαλλάχθηκε. Η διάταξη αυτή έχει αποκλείσει κατηγορίες ευάλωτων ενοικιαστών που αναζητούν στέγη για λιγότερο από 36 μήνες – όπως είναι οι αναπληρωτές εκπαιδευτικοί, οι αγροτικοί γιατροί, οι αστυνομικοί, οι εποχικοί εργαζόμενοι στον τουρισμό και σε μεγάλα έργα.
Η κυβέρνηση σχεδιάζει να αλλάξει αυτό το σημείο ώστε η απαλλαγή να συνδέεται με το ίδιο το ακίνητο και όχι με το πρόσωπο του αρχικού ενοικιαστή.
Ετσι, ένας ιδιοκτήτης θα μπορεί να νοικιάσει το ακίνητό του δύο ή και τρεις φορές σε διάστημα τριών ετών -για παράδειγμα, σε στρατιωτικό για έναν χρόνο και κατόπιν σε δημόσιο υπάλληλο για 1,5 χρόνο- διατηρώντας το δικαίωμα φοροαπαλλαγής για όλες τις περιπτώσεις.
ΠΑΡΑΔΕΙΓΜΑ 1
Ιδιοκτήτης που έχει εισόδημα από ενοίκια ύψους 9.500 ευρώ πληρώνει σήμερα φόρο 1.425 ευρώ. Με την ενιαία κλίμακα ο φόρος θα μειωθεί στα 855 ευρώ, εξοικονομώντας 570 ευρώ
ΠΑΡΑΔΕΙΓΜΑ 2
Ιδιοκτήτης που δηλώνει εισόδημα 5.000 ευρώ από ενοίκια πληρώνει σήμερα φόρο 750 ευρώ. Με μειωμένο συντελεστή στο 5% ο φόρος
θα μειωθεί στα 250 ευρώ, με συνολικό όφελος 500 ευρώ ετησίως
