Η αδιαφορία είναι μία μέθοδος εκπαίδευσης για μη επιθυμητές συμπεριφορές του σκύλου, αλλά θα πρέπει πάντα να συνοδεύεται με την επιβράβευση. Και εφαρμόζεται σε ορισμένες περιπτώσεις.
Αγνοώντας τον, δείχνουμε στον σκύλο ότι η συμπεριφορά του δεν είναι επιθυμητή. Η επιβράβευση έρχεται αμέσως όταν τη σταματήσει. Και τότε, του δείχνουμε τι θέλουμε από εκείνον.
Το επιβεβαιώνει η εκπαιδεύτρια σκύλων – σύμβουλος συμπεριφοράς, Ειρήνη Μαυρομαρά:
«Το να αγνοείς μια ανεπιθύμητη συμπεριφορά του σκύλου μπορεί να είναι, σε κάποιες περιπτώσεις, μέρος της εκπαιδευτικής διαδικασίας. Από μόνο του, όμως, αυτό δεν είναι αρκετό.
Ουσιαστικά, αγνοώντας μια ανεπιθύμητη συμπεριφορά δίνουμε στον σκύλο τη μισή πληροφορία: του λέμε τι ΔΕΝ θέλουμε να κάνει, αλλά δεν του προσφέρουμε εναλλακτική. Δεν του δείχνουμε τι είναι αυτό που θέλουμε.
Η μέθοδος αυτή είναι ιδιαίτερα χρήσιμη σε σκυλιά υπερδραστήρια, απαιτητικά και επίμονα», τονίζει, και συμπληρώνει: «Βέβαια, όταν ένας σκύλος εκδηλώνει κατ’ επανάληψη μια ανεπιθύμητη συμπεριφορά, όπως, για παράδειγμα, το να πηδάει πάνω μας όταν μπαίνουμε στο σπίτι, στην ουσία με κάποιο τρόπο η συμπεριφορά αυτή έχει ενισχυθεί. Και γι’ αυτό εξακολουθεί να την κάνει.
Μια κίνησή μας να τον σπρώξουμε, να τον κοιτάξουμε, να του βάλουμε τις φωνές, πράξεις που μας βγαίνουν αυθόρμητα και τις θεωρούμε ασήμαντες, ο σκύλος τις αντιλαμβάνεται ως αντίδραση και ανταμοιβή της συμπεριφοράς του».
Σκοπός αυτής της τακτικής είναι να μάθουμε στον σκύλο τρόπους καλής συμπεριφοράς. Να του δείξουμε ότι η ηρεμία του, πάντα θα επικροτείται από εμάς.
«Η σιωπή μας και η αδιαφορία μας, όμως, αν συνδυαστεί με επιβράβευση της επιθυμητής εναλλακτικής, θα δώσει στον σκύλο να καταλάβει τι είναι αυτό που ζητάμε και ποια συμπεριφορά του θα αποφέρει και σε εκείνον αυτό που επιθυμεί.
Ουσιαστικά, αυτό που προσπαθούμε είναι να μάθουμε στο σκυλί μας καλούς τρόπους, για να πάρει αυτό που θέλει.
Η επιβράβευση αυτή μπορεί να έχει πολλές μορφές. Μπορεί να είναι ένα παιχνίδι, μπορεί να είναι λιχουδιά, ή μπορεί να είναι και αυτό που ζητάει από την αρχή. Δηλαδή, η προσοχή μας με ένα χάδι, ή με το να του μιλήσουμε. Αυτό θα γίνει, όμως, με τους δικούς μας όρους και όταν το σκυλί θα είναι ήρεμο».
Τι θα συμβεί εάν αγνοήσουμε τον σκύλο, αλλά δεν τον επαινέσουμε για την επιθυμητή συμπεριφορά του
Η αδιαφορία πάντα θα πρέπει να πηγαίνει χέρι – χέρι με τον έπαινο γιατί:
«Αν αγνοήσουμε μια συμπεριφορά που δεν μας αρέσει, αλλά χωρίς να επιβραβεύσουμε την εναλλακτική, η συμπεριφορά αυτή ίσως σταματήσει -πράγμα κάπως απίθανο-, δημιουργώντας, όμως, αναστάτωση και σύγχυση στον σκύλο μας, και διαταράσσοντας τη σχέση μας μαζί του.
Υπάρχει, όμως, πολύ μεγάλη πιθανότητα να χειροτερέψει: στο παράδειγμα που ο σκύλος πηδά πάνω μας, είναι πάρα πολύ πιθανό, όταν δει ότι δεν έχει την προσοχή μας, αλλά δεν του δώσουμε και ανατροφοδότηση πώς να την κερδίσει, να προσπαθήσει περισσότερο, πηδώντας πιο ψηλά, ή συνδυάζοντάς το με γαύγισμα, ή ακόμα και δάγκωμα, καθώς αυτοί είναι οι τρόποι με τους οποίους ο σκύλος επικοινωνεί.
Το να αγνοούμε μια «κακή» συμπεριφορά του σκύλου, όμως, δεν σημαίνει ότι αδιαφορούμε για τον σκύλο και για τις ανάγκες του. Δεν είναι όλες οι περιπτώσεις ίδιες.
Θα πρέπει πάντα να «διαβάζουμε» τον σκύλο και την κατάσταση που επικρατεί, για να μπορέσουμε να αντιληφθούμε εάν η συμπεριφορά του είναι, όντως, έλλειψη καλών τρόπων, ή μια προσπάθειά του να μας πει κάτι, π.χ. αν πονάει, ή αν φοβάται», εξηγεί η κα Μαυρομαρά.
Τρεις ανεπιθύμητες συμπεριφορές του σκύλου που «λύνονται» με την αδιαφορία και την επιβράβευση
Η εκπαιδεύτρια σκύλων – σύμβουλος συμπεριφοράς δίνει τρία παραδείγματα.
1. Ο σκύλος πηδά πάνω μας: Γυρίζουμε την πλάτη, αγνοώντας τον. Αν επιλέξει να σταματήσει, μόλις έχει και τα τέσσερα πόδια στο έδαφος γυρνάμε και τον επιβραβεύουμε.
2. Ο σκύλος γαυγίζει: Όσο γαυγίζει, δεν αντιδράμε. Τον επιβραβεύουμε στην πρώτη στιγμή που θα ηρεμήσει.
3. Ο σκύλος ζητιανεύει για προσοχή, για χάδι, έρχεται και ακουμπά τη μουσούδα του στο πόδι μας: Αδιαφορούμε όσο συνεχίζει, και μόλις σταματήσει τη συμπεριφορά, τον επιβραβεύουμε.
Η κυρία Ειρήνη Μαυρομαρά, εκπαιδεύτρια σκύλων – σύμβουλος συμπεριφοράς
▪ Η κυρία Ειρήνη Μαυρομαρά είναι διπλωματούχος σύμβουλος συμπεριφοράς και εκπαιδεύτρια σκύλων, απόφοιτος της Dog Friendly Academy, της μοναδικής σχολής που εκπαιδεύει στα πλαίσια και τα στάνταρ της παγκόσμιας ομοσπονδίας πιστοποίησης επαγγελματιών CCPDT. Παράλληλα είναι εθελόντρια στον Σύλλογο Προστασίας Αδέσποτων Ζώων (ΣΠΑΖ).
Και, όπως λέει: «Η βασική μου εκπαιδευτική φιλοσοφία είναι να βοηθάω τους ανθρώπους για να χτίζουν μια σχέση αμφίδρομης εμπιστοσύνης και σεβασμού με τα σκυλιά τους».
