Διχασμένες είναι οι απόψεις των μελών του Ελληνικού Πάνελ ως προς το εάν οι καταγραφόμενες αυξήσεις των τιμών στην αγορά ακινήτων συνιστούν ένα πρόβλημα που πρέπει να απασχολήσει εντονότερα την κυβερνητική πολιτική.
Μετά μια σημαντική κάμψη κατά την περίοδο της κρίσης, οι τιμές των ακινήτων στη χώρα φαίνεται τα τελευταία χρόνια να ακολουθούν σταθερά ανοδική πορεία. Αυτή η εξέλιξη έχει, όπως είναι αυτονόητο, κερδισμένους και χαμένους: στην πρώτη ομάδα συγκαταλέγονται κυρίως οι ιδιοκτήτες, ενώ στη δεύτερη οι ενοικιαστές και όσοι σκοπεύουν να αγοράσουν σπίτι.
Ιδίως το ζήτημα του κόστους της στέγασης απασχόλησε πρόσφατα την κυβέρνηση, η οποία εισήγαγε το σχετικό πρόγραμμα «Σπίτι μου» που επιδοτεί νέους ανθρώπους ή ζευγάρια ηλικίας 25-39 ετών για την αγορά πρώτης κατοικίας. Ταυτόχρονα διατυπώνονται αιτήματα για τη φοιτητική στέγη και την ευρύτερη διεύρυνση του στεγαστικού δυναμικού, με προτάσεις που ποικίλλουν από τον περιορισμό των πλατφορμών βραχυχρόνιας μίσθωσης μέχρι την έγερση νέων φοιτητικών εστιών, την επιδότηση ενοικίων και την ενθάρρυνση νέων οικοδομών.
Στην ερώτηση του Πάνελ για τον Ιούλιο απάντησαν συνολικά 21 Ελληνίδες και Ελληνες οικονομολόγοι. Από αυτούς, το 39% ζητάει περισσότερες κυβερνητικές πρωτοβουλίες για την αντιμετώπιση των συνεπειών της αύξησης των τιμών των ακινήτων, ενώ το 38% διαφωνεί. Μεταξύ των δύο επιλογών τοποθετήθηκε το 24% των απαντησάντων, ποσοστό ιδιαίτερα υψηλό. Στα σχόλιά τους, τα οποία είναι πλήρως διαθέσιμα στην ιστοσελίδα του Κέντρου Φιλελεύθερων Μελετών, τα μέλη του Ελληνικού Πάνελ Οικονομολόγων αφενός υποστηρίζουν ότι η αύξηση της αξίας των ακινήτων αυτή καθαυτήν δεν είναι πρόβλημα, αλλά θετικό αποτέλεσμα της οικονομικής ανάπτυξης των τελευταίων ετών. Οπως επισημαίνεται, πρόβλημα εγείρεται μόνο όταν αυτές οι αυξήσεις είναι γενικευμένες και πλήττουν ευάλωτες πληθυσμιακές ομάδες, και σε αυτή την περίπτωση οι σχετικές παρεμβάσεις πολιτικής πρέπει να είναι προσεκτικές και στοχευμένες.
Αλλωστε, στα σχόλια καταγράφεται ο κίνδυνος ανάδυσης απρόθετων επιπτώσεων από τυχόν επιπόλαιες κυβερνητικές παρεμβάσεις, όπως για παράδειγμα ο διά νόμου έλεγχος του ύψους των ενοικίων, που θα δημιουργούσαν περαιτέρω μείωση στην προσφορά κατοικίας και θα αφαιρούσαν τα κίνητρα για την αναβάθμιση και ανακαίνιση ήδη ενοικιαζόμενων κατοικιών και την κατασκευή νέων.
Σε κάθε περίπτωση τονίζεται ότι οι βραχυπρόθεσμα προσανατολισμένες παρεμβάσεις μάλλον δεν αποδίδουν, ιδιαίτερα σε ένα περίπλοκο ζήτημα που αφορά ιδιοκτησιακά δικαιώματα αλλά και φαινόμενα οικονομικών εξωτερικοτήτων, δηλαδή την αποκόμιση κέρδους ή τον επωμισμό ζημίας χωρίς οι κερδισμένοι ή αντίστοιχα οι χαμένοι να ευθύνονται γι’ αυτά τα αποτελέσματα.
* Ο κ. Γιώργος Αρχόντας είναι μέλος του Επιστημονικού Συμβουλίου του Κέντρου Φιλελεύθερων Μελετών και υπεύθυνος του Ελληνικού Πάνελ Οικονομολόγων.
Το Ελληνικό Πάνελ Οικονομολόγων είναι μια πρωτοβουλία του Κέντρου Φιλελεύθερων Μελετών που έχει ως στόχο την καταγραφή και ανάδειξη των απόψεων κορυφαίων Ελληνίδων και Ελλήνων οικονομολόγων επί κρίσιμων θεμάτων οικονομικής πολιτικής. Στο Πάνελ συμμετέχουν 75 οικονομολόγοι από 59 πανεπιστήμια και φορείς που εδράζουν σε 11 χώρες. Μπορείτε να δείτε αναλυτικά τον κατάλογο των συμμετεχόντων, τις απαντήσεις τους στις μηνιαίες ερωτήσεις και τα επεξηγητικά τους σχόλια, καθώς και απαντήσεις σε συχνές ερωτήσεις για το Πάνελ στην ιστοσελίδα του Κέντρου Φιλελεύθερων Μελετών, kefim.org.
