Τα πάνω κάτω έρχονται – αν δεν αλλάξει κάτι – για περίπου 1 εκατομμύριο αγρότες που καλλιεργούν εκχερσωμένες εκτάσεις. Γιατί; Επειδή με την οριστικοποίηση των αρχικών εγγραφών στο Κτηματολόγιο και τη λειτουργία των περισσότερων Κτηματολογικών Γραφείων έως το τέλος του 2025, το σκηνικό αλλάζει.
Οι εκχερσωμένες εκτάσεις – οι οποίες εκτιμάται πως ανέρχονται σε 2 εκατομμύρια στρέμματα σε όλη την Ελλάδα –, σύμφωνα με τους κυρωμένους δασικούς χάρτες, ανήκουν στο Δημόσιο, και οι Δασικές Υπηρεσίες θα πρέπει να κινήσουν τη διαδικασία της αναδάσωσης και της διοικητικής αποβολής σε όσους κατέχουν αυτές τις εκτάσεις.
Επιπλέον, αφού υπάρχει η διασύνδεση με τον ΟΠΕΚΕΠΕ αναμένεται – και – εμπλοκή με τη συνέχιση των αγροτικών επιδοτήσεων για τις εκτάσεις όπου υπήρχε η δυνατότητα να λαμβάνουν κονδύλια.
Οδηγός
«ΤΑ ΝΕΑ», με τη βοήθεια της τοπογράφου-πολεοδόμου Γραμματής Μπακλατσή, παρουσιάζουν μέσα από 10 ερωτήσεις – απαντήσεις όλες τις απαιτούμενες πληροφορίες που πρέπει να έχουν υπόψη τους όσοι διαχειρίζονται εκχερσωμένες εκτάσεις, ώστε να έχουν πλήρη εικόνα της κατάστασης, με βάση τα όσα ισχύουν σήμερα και τις αλλαγές που έρχονται.
Το Κτηματολόγιο θα αναγνωρίσει το δικαίωμα της κυριότητας σε όσους έχουν τίτλους ιδιοκτησίας;
Το Δημόσιο προβάλλει δικαιώματα κυριότητας σε εκτάσεις που εμφανίζονται στις αεροφωτογραφίες του 1945 (ή εφόσον αυτές δεν είναι ευκρινείς, του 1960) με δασική μορφή, που εκχερσώθηκαν μεταγενέστερα. Το Κτηματολόγιο θα προκρίνει ως ιδιοκτήτη το Ελληνικό Δημόσιο. Σε αυτήν την περίπτωση θα πρέπει να υποβληθεί ένσταση με όλα τα απαιτούμενα δικαιολογητικά, ανάλογα με την περιοχή όπου βρίσκεται το ακίνητο.
Μπορούν να μεταβιβαστούν αυτές οι εκτάσεις;
Οχι. Για να γίνει συμβόλαιο μεταβίβασης (πώληση, γονική παροχή κ.λπ.) σε εκτάσεις που φαίνονται στον δασικό χάρτη με χαρακτήρα ΔΑ, απαιτείται η προσκόμιση βεβαίωσης από την οποία να προκύπτει ότι το Δημόσιο δεν έχει δικαίωμα κυριότητος επί αυτών. Επομένως, μόνο οι κατ’ επάγγελμα αγρότες θα μπορούν να τις χρησιμοποιούν για όσο διάστημα λαμβάνουν ευρωπαϊκές επιδοτήσεις και χωρίς το δικαίωμα της μεταβίβασης.
Μπορεί ένας ιδιώτης/αγρότης να διεκδικήσει την κυριότητα μιας τέτοιας έκτασης;
Σε περίπτωση που ένας αγρότης θελήσει να διεκδικήσει την ιδιοκτησία της έκτασης που καλλιεργεί, υπάρχουν διάφοροι δρόμοι που μπορεί να ακολουθήσει, όπως μέσω της Κτηματογράφησης ή με άσκηση προσφυγής ενώπιον των Συμβουλίων Ιδιοκτησίας Δασών ή των δικαστηρίων.
Οταν ένα τμήμα μόνο μιας ιδιοκτησίας μπορεί να χαρακτηριστεί δασικό, μπορεί να μεταβιβαστεί το καθαρό αγροτικό τμήμα της;
Το υπουργείο Περιβάλλοντος και Ενέργειας, με νομοθετική ρύθμιση, έδωσε το δικαίωμα σε ιδιοκτησίες που περιλαμβάνουν και δασικές και αγροτικές εκτάσεις να μπορούν να μεταβιβάζονται, ως προς το μη δασικό τμήμα, χωρίς αυτό να θεωρείται κατάτμηση.
Πότε επιτρέπεται η γεωργική εκμετάλλευση δασικών εκτάσεων;
Εκχέρσωση δασών προς απόδοση σε αγροτική οποιασδήποτε φύσεως καλλιέργεια απαγορεύεται. Κατ’ εξαίρεση επιτρέπεται η εκχέρσωση δασικών εκτάσεων από γεωργικούς συνεταιρισμούς, ομάδες παραγωγών ή φυσικά πρόσωπα ή η χρήση από αυτούς ασκεπούς έκτασης ή διάκενου εντός δάσους ή δασικής έκτασης, εμβαδού έως 30 στρέμματα όταν πρόκειται για φυσικά πρόσωπα, για γεωργική ή δενδροκομική καλλιέργεια ή για φύτευση σε ανάμειξη αγρίων και οπωροφόρων ή καρποφόρων δένδρων ή για φύτευση δασικών ειδών για την απόδοση προϊόντων, ιδίως, κάστανων, καρυδιών και τρούφας, ή για δημιουργία αμπελώνων ή φυτειών αρωματικών φυτών.
Σε ποιες περιπτώσεις δίνεται η έγκριση για γεωργική εκμετάλλευση;
Η έγκριση για τη γεωργική εκμετάλλευση χορηγείται, εφόσον διαπιστωθεί, κατόπιν σχετικής οικονομοτεχνικής μελέτης βιωσιμότητας της γεωργικής εκμετάλλευσης, ότι οι εδαφολογικές και οικολογικές συνθήκες συνηγορούν υπέρ αυτού του τρόπου εκμετάλλευσης χωρίς να παραβλάπτεται η λειτουργία του δασικού οικοσυστήματος, από την απώλεια του φυσικού του στοιχείου, καθώς και ότι τηρούνται οι απαιτούμενες προϋποθέσεις.
Από ποιους συντάσσεται η σχετική μελέτη;
Η μελέτη συντάσσεται από ιδιώτη γεωτεχνικό επιστήμονα. Σε περίπτωση δε που αυτός δεν είναι δασολόγος, απαιτείται συνυπογραφή αυτής και από δασολόγο, περιέχεται δε σε αυτήν ειδικό κεφάλαιο για την τυχόν οικολογική αναβάθμιση του φυσικού οικοσυστήματος λόγω της συγκεκριμένης εκμετάλλευσης.
Θα πληρώσουν πρόστιμο όσοι αγρότες δηλώσουν εκχερσωμένες εκτάσεις;
Οχι. Στις εκτάσεις αυτές, για όσον χρόνο τελούν υπό καθεστώς ενίσχυσης, δεν επιβάλλονται διοικητικά μέτρα και κυρώσεις κατ’ εφαρμογή της δασικής νομοθεσίας, ενώ η εκτέλεση σχετικών διοικητικών πράξεων που έχουν εκδοθεί αναστέλλεται.
Πώς θα γίνει η καταγραφή των εκχερσωμένων εκτάσεων;
Για την αποτύπωση των εκτάσεων αυτών, ο Οργανισμός Πληρωμών και Ελέγχου Κοινοτικών Ενισχύσεων, Προσανατολισμού και Εγγυήσεων (ΟΠΕΚΕΠΕ) αποστέλλει στη Γενική Διεύθυνση Δασών και Δασικού Περιβάλλοντος της Γενικής Γραμματείας Δασών του υπουργείου Περιβάλλοντος και Ενέργειας και στον φορέα Ελληνικό Κτηματολόγιο το γεωχωρικό περίγραμμα του συνόλου των εκτάσεων που έχουν δηλωθεί με Ενιαία Αίτηση Ενίσχυσης στο ΟΣΔΕ.
Και τι γίνεται με τα περιγράμματα;
Τα περιγράμματα προσαρμόζονται στα χαρτογραφικά υπόβαθρα των δασικών χαρτών και οι εκτάσεις που τελούν υπό καθεστώς ενίσχυσης επισημαίνονται, καταχωριζόμενης της σχετικής πληροφορίας με την αντίστοιχη ένδειξη της νόμιμης αλλαγής χρήσης.
