Ενα «καυτό» φθινόπωρο από απόψεως τιµών αναµένει τους καταναλωτές ηλεκτρικού ρεύµατος, µετά την ανακούφιση που θα προσφέρουν οι κυβερνητικές επιδοτήσεις στα τιµολόγια του Αυγούστου. Παραδοσιακά, σε κανονικές συνθήκες οι τιµές ρεύµατος στη χονδρεµπορική αγορά από Σεπτέµβριο υποχωρούν λόγω πτώσης της ζήτησης και ακολουθούν και οι τιµές λιανικής. Αυτό αναµένεται να συµβεί και φέτος σε ό,τι αφορά τις τιµές χονδρικής –εάν δεν µεσολαβήσει κάποιο εξαιρετικά απρόοπτο συµβάν–, όχι όµως απαραιτήτως και τις τιµές λιανικής. Τα συναρµόδια υπουργεία έχουν µεταφέρει για το φθινόπωρο το κλείσιµο των ελλειµµάτων της αγοράς ηλεκτρισµού, που συµποσούνται σε ένα ποσό άνω του 1 δισ. ευρώ.
Όπως αναφέρεται σε ρεπορτάζ της «Καθημερινής», σε πάνω από 600 εκατ. ευρώ υπολογίζεται το έλλειµµα του Ειδικού Λογαριασµού των Υπηρεσιών Κοινής Ωφελείας (ΕΛΥΚΩ) και σε πάνω από 400 εκατ. ευρώ το έλλειµµα του Ειδικού Λογαριασµού ΑΠΕ (ΕΛΑΠΕ). Οι ΥΚΩ πληρώνονται από τους καταναλωτές µέσω του λογαριασµού ρεύµατος ως ρυθµιζόµενη χρέωση που καλύπτει το επιπλέον κόστος παραγωγής ηλεκτρικής ενέργειας των µη διασυνδεδεµένων νησιών και το κόστος του κοινωνικού οικιακού τιµολογίου. Αντίστοιχα ρυθµιζόµενη χρέωση στον λογαριασµό ηλεκτρικού ρεύµατος είναι και το ΕΤΜΕΑΡ (τέλος υπέρ ΑΠΕ), που αποτελεί τη βασική εισροή του ΕΛΑΠΕ µέσω του οποίου αποζηµιώνονται οι παραγωγοί ΑΠΕ.
Το έλλειµµα των ΥΚΩ απασχολεί τα συναρµόδια υπουργεία από τις αρχές του έτους, καθώς ο ∆Ε∆∆ΗΕ ενηµέρωσε µε επιστολή του ότι ο σχετικός λογαριασµός ήταν αρνητικός κατά 300 εκατ. το 2023 και ότι θα κλείσει µε ένα αντίστοιχο έλλειµµα το 2024. Ο ∆Ε∆∆ΗΕ πρότεινε στη ΡΑΑΕΥ την κάλυψη του ελλείµµατος είτε µέσω αύξησης των χρεώσεων ΥΚΩ είτε µέσω χρηµατοδότησης από τον κρατικό προϋπολογισµό, ενώ η ΡΑΑΕΥ µε τη σειρά της εισηγήθηκε προς το ΥΠΕΝ να καλυφθεί από τον κρατικό προϋπολογισµό. Τα συναρµόδια υπουργεία δεν έχουν καταλήξει µέχρι σήµερα τι µέρος του ελλείµµατος µπορεί να καλυφθεί από τον προϋπολογισµό και τι µέρος από τους καταναλωτές µέσω της αύξησης της σχετικής χρέωσης, ενώ στο µεταξύ το άνοιγµα που προκύπτει το καλύπτουν οι προµηθευτές, οι οποίοι από τον περασµένο Απρίλιο αποζηµιώνονται από τον ∆Ε∆∆ΗΕ εν µέρει και όχι για το σύνολο των ποσών που έχουν προπληρώσει. Το ζήτηµα έχει τεθεί πιεστικά προς επίλυση στα συναρµόδια υπουργεία από τις εταιρείες προµήθειας µέσω του συνδέσµου τους (ΕΣΠΕΝ). Ενα από τα σενάρια που εξετάζει το ΥΠΕΝ είναι το «σπάσιµο» του ελλείµµατος σε τρία κοµµάτια και η κάλυψή του τµηµατικά από φέτος έως και το 2026, έτσι ώστε ένα µέρος να καλυφθεί από προβλεπόµενα µελλοντικά πλεονάσµατα που θα προκύψουν µε την ολοκλήρωση της ηλεκτρικής διασύνδεσης της Κρήτης µε την Αττική. Θα πρέπει πάντως να σηµειωθεί ότι ο βασικός παράγοντας που κατέστησε ελλειµµατικό το ταµείο του ΕΛΥΚΩ ήταν η εκταµίευση από τον Αύγουστο του 2022 έως και τον Απρίλιο του 2023 ποσού ύψους 460 εκατ. ευρώ για την ενίσχυση του Ταµείου Ενεργειακής Μετάβασης, που χρηµατοδότησε τις επιδοτήσεις των λογαριασµών ρεύµατος την περίοδο της ενεργειακής κρίσης.
Το έλλειµµα του ΕΛΑΠΕ, σύµφωνα µε τις πιο πρόσφατες εκτιµήσεις του ∆ΑΠΕΕΠ, θα κλείσει το 2024 στα 449,38 εκατ. ευρώ. Ο ∆ΑΠΕΕΠ υπολόγιζε ότι στον ΕΛΑΠΕ θα εισρεύσουν επιστροφές φόρου ύψους 130 εκατ. ευρώ από εταιρείες που πλήρωσαν τη διετία 2019-2020 µειωµένο ΕΤΜΕΑΡ χωρίς να το δικαιούνται και ότι το έλλειµµα θα περιοριστεί αντίστοιχα. Είχε µάλιστα ενηµερώσει τις εταιρείες προµήθειας µε επιστολή του στις 14 Ιουνίου για την επιστροφή των ποσών µε καταληκτική ηµεροµηνία τη 15η Ιουλίου. Η απόφαση της κυβέρνησης να απαλλάξει τις εταιρείες αυτές από την αναδροµική επιστροφή των 130 εκατ. ευρώ, που ανακοινώθηκε µαζί µε το µέτρο των επιδοτήσεων για τα τιµολόγια του Αυγούστου, αφήνει ένα αντίστοιχο κενό στο ΕΛΑΠΕ. Συνολικά µέχρι και το 2023 οι επιστροφές µειωµένου ΕΤΜΕΑΡ από αυτή την κατηγορία επιχειρήσεων φτάνουν τα 400 εκατ. ευρώ. Το ποσό αυτό, όπως τονίζουν από την αγορά, ακόµη κι αν δεν πληρωθεί θα πρέπει να καταλογισθεί, αφού µπορεί να θεωρηθεί από την Κοµισιόν κρατική ενίσχυση. Οι υψηλές τιµές στη χονδρεµπορική αγορά τον Ιούλιο εκτιµάται ότι θα αποκλιµακώσουν τον ρυθµό αύξησης του ελλείµµατος, διευκολύνοντας το κλείσιµο του λογαριασµού, δύσκολα ωστόσο θα αποφευχθεί µια αύξηση του ΕΤΜΕΑΡ, παρότι η ΡΑΑΕΥ έχει εισηγηθεί την παραµονή του στα σηµερινά επίπεδα των 17 ευρώ/ µεγαβατώρα για τους οικιακούς καταναλωτές. Ο ∆ΑΠΕΕΠ έχει εισηγηθεί την αύξηση του ΕΤΜΕΑΡ στα 24 ευρώ/MWh, που ήταν και πριν από την ενεργειακή κρίση. Το ΥΠΕΝ έχει µεταφέρει τις όποιες αποφάσεις για το φθινόπωρο, αναµένοντας και τη βελτίωση του ελλείµµατος από τις υψηλές τιµές στη χονδρεµπορική αγορά. Η χαµηλή διακύµανση των τιµών, εξάλλου, το φθινόπωρο αφήνει περιθώρια για αύξηση των χρεώσεων ΥΚΩ και ΕΤΜΕΑΡ, κάτι που µέσα στο καλοκαίρι µε τις υψηλές καταναλώσεις και τις υψηλές τιµές ταυτόχρονα θα έφερνε σηµαντικές επιβαρύνσεις για τους καταναλωτές.
Θα πρέπει πάντως να σηµειωθεί ότι η κατάσταση θα ήταν εντελώς διαφορετική εάν το 2022 δεν είχαν µεταφερθεί µε υπουργικές αποφάσεις από ΕΛΥΚΩ και ΕΛΑΠΕ 460 εκατ. και 1,1 δισ. ευρώ αντιστοίχως προς το Ταµείο Ενεργειακής Μετάβασης για τη χρηµατοδότηση των επιδοτήσεων στους λογαριασµούς ρεύµατος.
