Την έναρξη μιας καυτής πολιτικής περιόδου διάρκειας 101 ημερών, από σήμερα και έως τις 2 Ιουλίου, όταν και φαίνεται να έχουν «κλειδώσει» οι δεύτερες κάλπες, δρομολόγησε η πρωθυπουργική διαβεβαίωση ότι οι εκλογές της απλής αναλογικής θα διεξαχθούν εντός Μαΐου – πιθανότατα στις 21 ή στις 28 του μηνός. Οι δεύτερες εκλογές σχεδόν προεξοφλούνται με βάση τα υφιστάμενα δημοσκοπικά δεδομένα και τις θέσεις των κομμάτων.
Στο διάστημα αυτό καταγράφονται τέσσερις κρίσιμοι σταθμοί: πρώτον, η διάλυση της Βουλής μεταξύ 24 και 28 Απριλίου, καθώς μέχρι τότε είναι αρκετά πιθανή η σφοδρή αντιπαράθεση με επίκεντρο την τραγωδία στα Τέμπη, είτε μεταξύ πολιτικών αρχηγών είτε σε συνεδρίαση της Επιτροπής Θεσμών. Μετά την τυπική προκήρυξη των εκλογών, ιδιαίτερης σημασίας είναι η πράξη ανακήρυξης των συνδυασμών από τον Αρειο Πάγο, που θα κληθεί να αποφανθεί για το δικαίωμα συμμετοχής στις εκλογές του κόμματος Κασιδιάρη. Μετά τις πρώτες κάλπες του Μαΐου, τρίτο κρίσιμο σταθμό αποτελεί η διαδικασία των διερευνητικών εντολών. Παρότι αναμένεται να αποβούν άκαρπες, οι πολιτικοί αρχηγοί των κομμάτων έχουν να «κερδίσουν» ή να «χάσουν» αναλόγως των χειρισμών τους. Τέλος, θα ακολουθήσει μια νέα, ακόμη «θερμότερη», προεκλογική περίοδος με ιδιαίτερα ισχυρά διλήμματα αναφορικά με τη διακυβέρνηση της χώρας.
Οι τέσσερις κρίσιμοι σταθμοί και η διπλή αναμέτρηση
Του Γιώργου Μπουρδάρα
Η πρωθυπουργική διαβεβαίωση ότι οι εκλογές θα διεξαχθούν εντός Μαΐου, με τις 21η και 28η του μηνός να θεωρούνται πιθανότερες για τις κάλπες της απλής αναλογικής, οδηγεί το πολιτικό σύστημα με επίκεντρο τη Βουλή και το Προεδρικό Μέγαρο από σήμερα και έως τις 2 Ιουλίου, όταν και φαίνεται να έχουν «κλειδώσει» οι δεύτερες κάλπες, σε έναν «καυτό» μαραθώνιο 101 ημερών και τουλάχιστον τριών ή και πιθανότατα τεσσάρων περιόδων, με εξαιρετικά πυκνές εξελίξεις.
Περίοδος πρώτη: Αρχισε ήδη. Δεδομένου ότι προβλέπεται ως ελάχιστος χρόνος προεκλογικής περιόδου οι 21 ημέρες, η Βουλή θα πρέπει να «διαλυθεί» το αργότερο έως τις 28 Απριλίου. Εως τότε ελάχιστα νομοσχέδια και κυρίως διατάξεις-τροπολογίες σχεδόν όλων των υπουργείων με τις παραδοσιακές διευθετήσεις πριν από κάθε εκλογική αναμέτρηση σχεδιάζεται να ψηφιστούν. Στο πλαίσιο αυτό είναι πιθανόν να επιλέξουν θεσμικά να διασταυρώσουν τα ξίφη τους οι πολιτικοί αρχηγοί με φόντο τα Τέμπη, ενώ εκκρεμεί και ο προγραμματισμός συνεδρίασης ή συνεδριάσεων της Επιτροπής Θεσμών για τα Τέμπη.
Οι επερχόμενες συγκρούσεις με φόντο τα Τέμπη, η απόφαση για το κόμμα Κασιδιάρη, οι διερευνητικές εντολές και τα τελικά διλήμματα.
Περίοδος δεύτερη: Με το Προεδρικό Διάταγμα για τη διάλυση της Βουλής, δρομολογούνται διαδικασίες για την επισημοποίηση των πολιτικών σχηματισμών και των υποψηφίων βουλευτών. Κομβική είναι η πράξη ανακήρυξης των συνδυασμών από τον Αρειο Πάγο, αφού τώρα βάσει του προσφάτως ψηφισμένου νόμου το Ανώτατο Δικαστήριο καλείται να αποφανθεί σχετικά με το εάν θα μπορεί ή όχι να συμμετάσχει στις εκλογές το κόμμα που έχει δημιουργήσει ο Ηλ. Κασιδιάρης. Παράλληλα, θα πρέπει να γίνουν ορισμένες αλλαγές σε υπουργικό επίπεδο με πρόσωπα διακομματικής εμπιστοσύνης, ενόψει εκλογών: αφορά τουλάχιστον τον υπουργό Εσωτερικών και τον κυβερνητικό εκπρόσωπο.
Περίοδος τρίτη: Με την επισημοποίηση των εκλογικών αποτελεσμάτων, ο πρόεδρος της Βουλής ή αναπληρωτής του ανακοινώνει στην Πρόεδρο της Δημοκρατίας τη δύναμη των κομμάτων στη νέα Βουλή. Καθώς δεν αναμένεται αυτοδυναμία μετά την πρώτη αναμέτρηση, η κ. Κατερίνα Σακελλαροπούλου θα εκκινήσει τη διαδικασία των διερευνητικών εντολών με αποδέκτες διαδοχικά τους αρχηγούς των τριών πρώτων κομμάτων. Στο μεταξύ, συγκαλείται σε σώμα η εθνική αντιπροσωπεία με τη νέα σύνθεσή της, ορκίζονται οι βουλευτές και εκλέγουν προεδρείο και κοσμήτορες. Κάθε διερευνητική εντολή ισχύει για τρεις ημέρες. Το διάστημα των αθροιστικά εννέα ημερών θεωρείται απίθανο να εξαντληθεί βάσει σχετικών επισημάνσεων αφενός του κ. Κυρ. Μητσοτάκη ότι στόχος του είναι η αυτοδυναμία και ο σχηματισμός ισχυρής κυβέρνησης, και αφετέρου του κ. Αλ. Τσίπρα πως αν είναι δεύτερο κόμμα ο ΣΥΡΙΖΑ δεν θα επιδιώξει σχηματισμό «κυβέρνησης ηττημένων», ενώ σε ένα τέτοιο περιβάλλον ο κ. Ν. Ανδρουλάκης αποτελεί ερώτημα εάν θα κάνει χρήση και των τριών ημερών. Aν οι διερευνητικές δεν τελεσφορήσουν, η Πρόεδρος, σύμφωνα με το Σύνταγμα, «καλεί τους αρχηγούς και επιδιώκει τον σχηματισμό κυβέρνησης από όλα τα κόμματα της Bουλής για τη διενέργεια εκλογών και σε περίπτωση αποτυχίας» αναθέτει εναλλακτικά στις προέδρους του Συμβουλίου της Eπικρατείας Ευαγγελία Νίκα, του Aρείου Πάγου Μαρία Γεωργίου, ή στον πρόεδρο του Eλεγκτικού Συνεδρίου Ι. Σαρμά «τον σχηματισμό κυβέρνησης, όσο το δυνατόν ευρύτερης αποδοχής, για να διενεργήσει εκλογές, και διαλύει τη Bουλή». Εκτιμήσεις φέρουν πιθανότερο τον κ. Σαρμά, ως «αρχαιότερο». Επί της ουσίας, τότε θα αρχίσει μια νέα προεκλογική εκστρατεία από τα κόμματα με σαφώς ισχυρότερα διλήμματα, καθώς θα αιωρείται το φάσμα της ακυβερνησίας.
Περίοδος τέταρτη: Αρχίζει στις 2 Ιουλίου, όταν και όπως προαναφέρθηκε προγραμματίζεται η διεξαγωγή των δεύτερων εκλογών, που με βάση τον νέο εκλογικό νόμο, μπορεί να οδηγήσουν σε αυτοδύναμη κυβέρνηση. Πρωθυπουργός διορίζεται από την Πρόεδρο ο αρχηγός του κόμματος που διαθέτει απόλυτη πλειοψηφία εδρών στο Κοινοβούλιο. Αν δεν υπάρχει αυτοδυναμία, ανοίγει πάλι ο κύκλος των διερευνητικών, με στόχο να προκύψει κυβερνητικό σχήμα συνεργασίας. Σε περίπτωση σχηματισμού κυβέρνησης –αυτοδύναμης ή μη– θα απαιτηθούν κάποιες ημέρες για τον σχηματισμό της και προκειμένου να λάβει ψήφο εμπιστοσύνης, ενώ στην ακραία περίπτωση που δεν υπάρξει ούτε τότε συμφωνία, η χώρα θα πρέπει να οδηγηθεί σε τρίτη εκλογική αναμέτρηση.
Ν.Δ.: ψηλά στην ατζέντα το Δημόσιο
Του Σταύρου Παπαντωνίου
Μετά το δυστύχημα στα Τέμπη έχει έρθει εμφατικά στο προσκήνιο το θέμα της αναδιάρθρωσης του δημόσιου τομέα. Οπως φαίνεται το θέμα αυτό θα είναι ένα από τα κεντρικά ζητήματα που θα θέσει η Ν.Δ. κατά την προεκλογική περίοδο, που έχει ήδη ξεκινήσει, όπως ανακοίνωσε στην τελευταία του συνέντευξη ο πρωθυπουργός, ο οποίος προσδιόρισε τις εκλογές εντός του Μαΐου. Η κεντρική φιλοσοφία του Μαξίμου, όπως έχει περιγράψει ο κ. Μητσοτάκης, είναι η καταπολέμηση αυτού που χαρακτηρίζεται ως «βαθύ κράτος».
Παράλληλα άνοιξε και το θέμα των χαμηλών μισθών, τονίζοντας τα εξής: «Ας συμφωνήσουμε λοιπόν, ότι αν θέλουμε ένα Δημόσιο το οποίο θα είναι πραγματικά παραγωγικό, σε θέσεις ευθύνης πρέπει να βρίσκονται άνθρωποι οι οποίοι μπορεί να μην έχουν τις απολαβές του ιδιωτικού τομέα, αλλά δεν μπορούμε να συζητάμε και για εξευτελιστικά χαμηλούς μισθούς».
Το νέο που εισάγει ο διαγωνισμός είναι αφενός η δημιουργία της λεγόμενης «δεξαμενής επιτυχόντων», μέσα από την οποία το Δημόσιο θα καλύψει εκκρεμείς και μελλοντικές ανάγκες σε προσωπικό και β) η χρήση εξειδικευμένων εργαλείων δεξιοτήτων και ικανοτήτων που αναπτύχθηκαν αποκλειστικά για τον συγκεκριμένο διαγωνισμό. Ετσι, για πρώτη φορά, δημιουργείται ένα ανθρώπινο δυναμικό υψηλότερου θεωρητικά επιπέδου, κατηγοριών Πανεπιστημιακής και Τεχνολογικής Εκπαίδευσης, που μόλις παρουσιαστεί κενό απορροφείται.
Κυβερνητικές πηγές αναφέρουν στην «Κ» πως η διαδικασία που έχει ξεκινήσει για ένα «νέο Δημόσιο» απαιτεί τουλάχιστον τρία χρόνια για να το δούμε στην πράξη.
Παράλληλα, όμως, τα εγγενή μειονεκτήματα είναι ακόμη υπαρκτά. Ο ιδιωτικός τομέας έχει συγκεκριμένα εργαλεία που δεν έχει το Δημόσιο, με κυριότερα τη μισθολογική αναβάθμιση και την προαγωγή. Σε αυτά τα κομμάτια η κυβέρνηση θέλει να κάνει βήματα εμπρός. Σύμφωνα με πληροφορίες της «Κ», ένα από τα μέτρα που σκέπτεται να εισαγάγει είναι ένα νέο σύστημα επιλογής προϊσταμένων, που θα βασίζεται στην αξιολόγηση, όχι μόνο των τυπικών προσόντων, αλλά και, σε δεύτερο χρόνο, στα χρηματικά μπόνους. Στόχος είναι η επιβράβευση των καλών δημοσίων υπαλλήλων.
Σήμερα η διαδικασία είναι πολύ αργή με αποτέλεσμα να χρειάζονται έως και 7 χρόνια για την επιλογή ενός προϊσταμένου. Στα σχέδια είναι η επιλογή να μπορεί να γίνεται εσωτερικά σε κάθε υπουργείο, ώστε ο προϊστάμενος να έχει σχέση με το αντικείμενο. Την επιλογή θα κάνει ένα ειδικό συμβούλιο. Επιπλέον εξετάζεται να υπάρχει ένα πιο σκληρό job description (περιγραφή εργασίας) ώστε να αποφεύγονται «ρουσφέτια». Για παράδειγμα, για να γίνει κάποιος διοικητής νοσοκομείου θα πρέπει να έχει προϋπηρεσία στον τομέα της υγείας.
Οι τρεις προεκλογικοί άξονες του ΣΥΡΙΖΑ
Του Αντώνη Αντζολέτου
Δύο μήνες πριν από τις εκλογές ο ΣΥΡΙΖΑ μετράει αντίστροφα και μπαίνει στην τελική ευθεία προς τις κάλπες με βασικό στόχο τη νίκη την Κυριακή της απλής αναλογικής. Η εδραίωση της κυριαρχίας του στις 10 περιφέρειες που παρέμειναν «ροζ» το 2019 θεωρείται «εκ των ων ουκ άνευ». Εμφαση δίνεται στις μεγάλες αστικές περιοχές Αθήνας και Θεσσαλονίκης, αλλά και στις περιφέρειες που η «ψαλίδα» πριν από τέσσερα χρόνια δεν ήταν πολύ μεγάλη. Στελέχη που συμμετέχουν στον πολιτικό σχεδιασμό τονίζουν πως η μάχη θα δοθεί και σε παραδοσιακά «κάστρα» της Ν.Δ., ειδικά στη Μακεδονία, ακολουθώντας το παράδειγμα του 2015.
Ο κανόνας
Είναι σαφές πως στην Κουμουνδούρου θα ανοίξουν διάπλατα τη βεντάλια των θεμάτων, χωρίς ωστόσο να σταματούν να ζητούν απαντήσεις για το τραγικό δυστύχημα στα Τέμπη. Δεν σκοπεύουν να παραβούν τον κανόνα πως «η οικονομία κερδίζει τις εκλογές», παρά το γεγονός ότι η δημοσκοπική μείωση της διαφοράς με τη Ν.Δ. ήρθε μόνο μετά το σιδηροδρομικό δυστύχημα. Τις λύσεις που δίνει το πρόγραμμα του ΣΥΡΙΖΑ για την καταπολέμηση της ακρίβειας και την καλυτέρευση της καθημερινότητας θα προβάλλει συνεχώς η αξιωματική αντιπολίτευση. Η ανάγκη τα εισοδήματα να ανακτήσουν την αγοραστική τους αξία θα αποτελέσει προτεραιότητα, παράλληλα με τις προτάσεις για την ανακούφιση του κόσμου που, όπως υποστηρίζουν, φτωχοποιείται. Στην ατζέντα ψηλά είναι και η αλλαγή του παραγωγικού μοντέλου. Εκκρεμεί μια αναλυτική παρουσίαση από τον Αλέξη Τσίπρα για την προστασία της πρώτης κατοικίας. Τα μέτρα για το ιδιωτικό χρέος χωρίζονται σε τρεις κατηγορίες: για τις επιχειρήσεις, τα φυσικά πρόσωπα και τα νοικοκυριά, καθώς και για τις οφειλές προς το ευρύτερο Δημόσιο.
Ο Αλέξης Τσίπρας πολύ σύντομα θα ξεκινήσει τις περιοδείες σε όλη την Ελλάδα. Μέχρι τη διάλυση της Βουλής σε ένα μήνα, που θα αρχίσει επίσημα η προεκλογική περίοδος, οι βουλευτές και τα στελέχη χωρίς περιορισμό εμφανίσεων θα εστιάσουν και στον δεύτερο άξονα του κυβερνητικού προγράμματος του ΣΥΡΙΖΑ, που αφορά το ισχυρό κράτος. Μετά τα Τέμπη η στήριξη των υποδομών θα προταχθεί μαζί με το σχέδιο του κόμματος για τον νέο σιδηρόδρομο. Τα «ντεσιμπέλ» της κριτικής δεν θα πέσουν για το τραγικό δυστύχημα, με «νηφάλιο λόγο» όμως, όπως επισήμανε ο πρόεδρος στην Πολιτική Γραμματεία του Σαββάτου. Το κοινωνικό κράτος με την ενίσχυση του ρόλου της δημόσιας υγείας και παιδείας, που προϋποθέτει αύξηση των δαπανών, αποτελεί συστατικό ιδεολογικό στοιχείο της πολιτικής Αριστεράς.
Μέσω της υπόθεσης των παρακολουθήσεων ο ΣΥΡΙΖΑ έχει ήδη αναδείξει τον τρίτο πυλώνα του προγράμματός του, που έχει να κάνει με το κράτος δικαίου και την αξιοκρατία. Είναι άλλωστε ένας τομέας στον οποίο ο Αλέξης Τσίπρας εδώ και αρκετό καιρό έχει αποκτήσει ένα δημοσκοπικό πλεονέκτημα σε σχέση με τον πρωθυπουργό. Η πάταξη της διαφθοράς, η διαφάνεια στο Δημόσιο, από τη στιγμή που έχει κατηγορήσει την κυβέρνηση για απευθείας αναθέσεις, θα είναι ένα επιπλέον «όπλο» στην προεκλογική φαρέτρα του. Ενταγμένη απολύτως στην αντιπολιτευτική τακτική που ακολουθεί η αξιωματική αντιπολίτευση ήταν και η συνάντηση του Αλέξη Τσίπρα με εργαζομένους της ΕΥΔΑΠ και της ΕΥΑΘ. Κατηγόρησε την κυβέρνηση πως με το νομοσχέδιο που ψηφίστηκε την Τρίτη εκκινεί τη διαδικασία για την ιδιωτικοποίηση του νερού, με πρώτο βήμα τη σύσταση Ρυθμιστικής Αρχής.
«Οχι» Ανδρουλάκη σε μη πολιτικό πρόσωπο
«Δεν μπορεί να μην είναι πολιτικό πρόσωπο» στη θέση του πρωθυπουργού, δήλωσε από την πλευρά του χθες ο πρόεδρος του ΠΑΣΟΚ Νίκος Ανδρουλάκης, σε συνέντευξη που παραχώρησε στην ΕΡΤ, βάζοντας τέλος στα σενάρια ότι προωθεί λύση προσώπου εκτός πολιτικής. Μάλιστα, ο πρόεδρος του ΠΑΣΟΚ απέδωσε τα σχετικά σενάρια στο Μέγαρο Μαξίμου, με στόχο, όπως είπε, να ενοχοποιηθεί η πρότασή του. «Εγώ, λοιπόν, απαντώ σε αυτά τα σενάρια με έναν τρόπο: πολιτικά πρόσωπα τα οποία θα μπορούν να εκφράσουν το φιλόδοξο αυτό προγραμματικό σχέδιο», τόνισε, υπογραμμίζοντας ότι η επιλογή των πολιτικών προσώπων θα εξαρτηθεί «από τη δύναμη των κομμάτων.
Γι’ αυτό ζητώ ένα ισχυρό ΠΑΣΟΚ που θα μπορεί να δώσει πρόσωπα στα υπουργεία –γιατί δεν είναι μόνο ο πρωθυπουργός, είναι και τα κρίσιμα υπουργεία– που να έχουν υψηλή επάρκεια, υψηλή αξιοπιστία, να είναι φορείς της διαφάνειας».
Ο κ. Ανδρουλάκης ανέφερε ότι είναι οι πρώτες εκλογές που θα δείξουν τον δρόμο για τον σχηματισμό κυβέρνησης. «Ο λαός θα ψηφίσει και εγώ προσωπικά, με αίσθημα ευθύνης, θα αναλάβω τις πρωτοβουλίες που πρέπει για να έχουμε και σταθερότητα και προοπτική μόνο από την πρώτη Κυριακή. Η πρώτη Κυριακή είναι η ημερομηνία-κλειδί για να πετύχουμε όσα λέω», υπογράμμισε. Πάντως, ως προϋπόθεση για να γίνει προγραμματική συζήτηση με αυτούς τους όρους έθεσε να πάρει το ΠΑΣΟΚ ένα ισχυρό διψήφιο ποσοστό. «Ο ελληνικός λαός, αν δεν έχουμε ισχυρό διψήφιο ποσοστό, δεν θα μας έχει δώσει την εντολή την οποία ζητώ για να πάμε σε αυτό το στάδιο. Ο λαός αποφασίζει. Δεν μπορεί να σου λέει ο λαός ότι δεν σε θέλει στην κυβέρνηση και εσύ να προσπαθείς να μπεις με το στανιό», ανέφερε. Οσον αφορά το ερώτημα αν η προγραμματική συμφωνία περιλαμβάνει και τον κ. Γιάνη Βαρουφάκη, ο κ. Ανδρουλάκης απάντησε ότι θα καλέσει όσους θεωρούν ότι αυτά που περιλαμβάνονται στο πρόγραμμα του ΠΑΣΟΚ είναι θετικά για την πατρίδα, πρόσθεσε όμως ότι «πρόσωπα τα οποία έπαιζαν με τη δραχμή, δεν νομίζω ότι μπορούν να γίνουν κομμάτι ενός μακροπρόθεσμου σχεδίου για τη χώρα».
Σε σχέση με την αναφορά του πρωθυπουργού Κυριάκου Μητσοτάκη ότι απέρριψε δύο προσκλήσεις εκ μέρους του να συναντηθούν, είπε ότι συναντήθηκαν δύο φορές, τη μία στο πόδι, σε διάδρομο της Βουλής, και την άλλη στο Προεδρικό Μέγαρο, δύο μέρες πριν ο κ. Ανδρουλάκης καταθέσει τη μηνυτήρια αναφορά για το Predator. Και πρόσθεσε αναφορικά με το αίτημα συνάντησης ότι «υπάρχουν θεσμικοί τρόποι».
