«Ελευθέρας» στους servicers να πραγματοποιούν πλειστηριασμούς για λογαριασμό των funds έδωσε η Ολομέλεια του Αρείου Πάγου, με τους δανειολήπτες να βρίσκονται εκ νέου αντιμέτωποι με το ηλεκτρονικό σφυρί, «ζυγίζοντας» τις επιλογές τους.
Μολονότι η απόφαση θέλει κάποιο χρόνο να καθαρογραφεί, γεγονός που δικαιολογεί την άρνηση από πλευράς των εταιρειών διαχείρισης να τοποθετηθούν επί του θέματος, εντούτοις η πλειονότητα των αρεοπαγιτών φέρεται να τάχθηκε υπέρ της νομιμοποίησης των servicers να διενεργούν δικαστικές πράξεις (σ.σ. κοινώς να γίνονται διάδικοι) και να προβαίνουν σε πλειστηριασμούς με τη δική τους επωνυμία και όχι ως πληρεξούσιοι των funds. Υπενθυμίζεται πως το Ανώτατο Δικαστήριο κλήθηκε να αποφανθεί για το νομικό κενό που υπήρξε μεταξύ δύο νόμων: του 4354/2015 για τα «κόκκινα» δάνεια, ο οποίος προβλέπει ειδική νομιμοποίηση στους servicers, ώστε να μπορούν να πραγματοποιούν δικαστικές πράξεις αντί του δικαιούχου της απαίτησης και του 3156/2003 που αφορά γενικά σε ρυθμίσεις δανείων και δεν δίνει τη δυνατότητα στα funds να γίνονται διάδικοι και να πραγματοποιούν δικαστικές ενέργειες επί των ακινήτων που είχαν περιέλθει στην κυριότητά τους.
Όπως εξηγούν στο newmoney αρμόδιες πηγές, δεδομένου ότι ο σχετικός φάκελος έκλεισε στα τέλη του περασμένου μήνα σημαίνει πως η απόφαση από την ολομέλεια ελήφθη σε λιγότερο από 10 ημέρες, όταν οι αρχικές εκτιμήσεις έκαναν λόγο ακόμη και μετά από τις εκλογές. «Η δικαιοσύνη δεν μας έχει συνηθίσει σε τέτοιες ταχύτητες», σχολιάζουν χαρακτηριστικά, υπενθυμίζοντας, ωστόσο, πως το θέμα δεν ήταν άγνωστο για τους αρεοπαγίτες, δεδομένου ότι είχαν προηγηθεί 13, επίσης, υπέρ των servicers αποφάσεις από το Ανώτατο Δικαστήριο. Μία… γεύση δε, της κρίσης των δικαστών είχε ήδη δώσει ο αντεισαγγελέας του Αρείου Πάγου, ο οποίος στην εισήγησή του είχε ταχθεί ανοιχτά υπέρ της νομιμοποίησης των servicers να πραγματοποιούν πλειστηριασμούς.
Τι σημαίνει η απόφαση για τους δανειολήπτες
Το νομικό επιχείρημα, βάσει του οποίου θα μπορούσαν να ανακόψουν τους πλειστηριασμούς χάνουν οι δανειολήπτες, αφού ακόμη και εκείνοι που κέρδισαν στο επίπεδο του Εφετείου πλέον κινδυνεύουν να βρεθούν εκ νέου αντιμέτωποι με το ηλεκτρονικό «σφυρί». Κι αυτό γιατί οι servicers θα μπορούν είτε να συνεχίσουν είτε να επανεκκινήσουν τις νομικές ενέργειες, έχοντας ένα δυνατό «χαρτί» στα χέρια τους: την οριστική απόφαση του Αρείου Πάγου.
Οι ίδιοι, πάντως, δοθείσης ευκαιρίας ξεκαθαρίζουν πως οι πλειστηριασμοί δεν είναι αυτοσκοπός, γεγονός που αποδεικνύεται από τα στοιχεία για τις ρυθμίσεις. Σύμφωνα με αυτά, το συνολικό υπό διαχείριση ρυθμισμένο χαρτοφυλάκιο δανείων και απαιτήσεων υπό διαχείριση ξεπερνά τα 27 δισ. ευρώ, ποσό που αντιστοιχεί σε πάνω από 590.000 δανειολήπτες, ενώ την τελευταία τριετία έχουν επιστρέψει στο τραπεζικό σύστημα ρυθμισμένα δάνεια, συνολικού ύψους άνω των οκτώ δισ. ευρώ (115.000 δανειολήπτες). Όσον αφορά στα μέτρα αναγκαστικής εκτέλεσης, αυτά αντικατοπτρίζουν μόλις το 17% των ανακτήσεων έναντι ποσοστού άνω του 83% που αφορούν σε διμερείς ρυθμίσεις (στοιχεία 2020-2022). Για το πρώτο εξάμηνο του 2023, μάλιστα, στοχεύουν σε ρυθμίσεις και διευθετήσεις δανείων, ύψους 3,2 δισ. ευρώ, ανεβάζοντας «ταχύτητες» κατά 30% σε σχέση με την αντίστοιχη περυσινή περίοδο.
Σε κάθε περίπτωση, οι δανειολήπτες και δη, όσοι ανήκουν στην κατηγορία των ευάλωτων, έχουν τις εξής επιλογές:
1) Να υποβάλλουν αίτηση για ρύθμιση των οφειλών τους, χρησιμοποιώντας είτε τον Κώδικα Δεοντολογίας για τα μη εξυπηρετούμενα δάνεια προς τράπεζες και διαχειριστές δανείων είτε τον εξωδικαστικό μηχανισμό. Σύμφωνα με τα στοιχεία που παρουσίασε προσφάτως ο υπουργός Οικονομικών, κ. Χρήστος Σταικούρας, μέσω του επίμαχου εργαλείου έχουν κάνει ρυθμίσεις περισσότεροι από 3.320 οφειλέτες, με οφειλές, ύψους 1,08 δισ. ευρώ, προς το Δημόσιο και τους χρηματοδοτικούς φορείς, ενώ το ποσοστό εγκρισιμότητας των αιτήσεων έχει ανέλθει στο 70%, με αυξητική τάση. Στο πλαίσιο αυτό, δρομολογούνται αλλαγές, οι βασικότερες εκ των οποίων είναι αφενός, η μείωση του επιτοκίου των ρυθμίσεων του Δημοσίου από 5% σε 3%, με, ταυτόχρονη, κατάργηση και του πέναλτι προεξόφλησης και αφετέρου, η υποχρεωτικότητα, τόσο για τους πιστωτές όσο και για τους οφειλέτες, της αιτιολόγησης γιατί δεν κάνουν αποδεκτή την πρόταση ρύθμισης που παράγει αυτόματα ο μηχανισμός μέσω αλγορίθμου, με τη δικαιολογία της απόρριψης να αναρτάται δημόσια μέσα στην πλατφόρμα.
2) Να ενταχθούν στο ενδιάμεσο πρόγραμμα. Η πλατφόρμα θα δέχεται αιτήσεις καθ’ όλη τη διάρκεια των 15 μηνών που είναι σε ισχύ το επίμαχο πρόγραμμα – μέχρι δηλαδή να τεθεί σε πλήρη λειτουργία ο Φορέας. Όπως επισημαίνεται από την Ειδική Γραμματεία Διαχείρισης Ιδιωτικού Χρέους (ΕΓΔΙΧ), όταν η επιβολή της κατάσχεσης ή η κήρυξη της πτώχευσης λάβει χώρα σε μεταγενέστερο χρόνο από την έναρξη λειτουργίας της πλατφόρμας το περιθώριο υποβολής της αίτησης είναι εντός 60 ημερολογιακών ημερών από την ημέρα αυτή. Βάσει του προγράμματος οι δανειολήπτες δικαιούνται:
- Κρατική επιδότηση έως 80% της δόσης του στεγαστικού δανείου της κύριας κατοικίας, από 70 ευρώ έως 210 ευρώ μηνιαίως.
- Αναστολή μέτρων των πιστωτών για την κύρια κατοικία (π.χ. κατασχέσεις, πλειστηριασμοί και εξώσεις).
3) Να λάβουν τη 2η Ευκαιρία, με ταυτόχρονη ρευστοποίηση της περιουσίας τους, διεκδικώντας την επανάκτηση της κυριότητας του ακινήτου από τον Φορέα, ο οποίος θα τεθεί σε λειτουργία εντός του τρέχοντος έτους. Εφόσον ένας ευάλωτος οφειλέτης αδυνατεί να ρυθμίσει τις οφειλές του, τότε έχει τη δυνατότητα να προβεί στη διαδικασία της απαλλαγής οφειλών, ήτοι να διαγράψει όλες τις οφειλές του, με, ταυτόχρονη, ρευστοποίηση (δηλαδή, απώλεια) της ιδιοκτησίας της περιουσίας του, έτσι ώστε να λάβει τη 2η Ευκαιρία. Ακολούθως, ένας ιδιωτικός Φορέας αγοράζει την πρώτη κατοικία του και του την επαναμισθώνει (δηλαδή, ενοικιάζει) για 12 έτη, με τον οφειλέτη να διατηρεί το δικαίωμα επαναγοράς της στο μέλλον, εφόσον ανακάμψει οικονομικά. Σύμφωνα με σχετική ενημέρωση που φέρεται να έλαβαν οι πέντε ενδιαφερόμενοι (Bain, Cristofferson, Fortress, KAICAN και LCM Capital) για την απόκτηση του Φορέα, αυτός θα μπορούσε να καλύψει περί τους 136.000 ευάλωτους δανειολήπτες, με «κόκκινες» οφειλές που ξεπερνούν τα 11,3 δισ. ευρώ.
