Υπό το πρίσμα νέων δεδομένων θα διεξαχθεί, όπως γίνεται μέρα με τη μέρα σαφές, η συνάντηση του Κυριάκου Μητσοτάκη με τον Ρετζέπ Ταγίπ Ερντογάν στο περιθώριο της 80ής Γενικής Συνέλευσης του ΟΗΕ στη Νέα Υόρκη, την οποία ο Γιώργος Γεραπετρίτης έχει προσδιορίσει χρονικά στο διάστημα μεταξύ 22 και 26 Σεπτεμβρίου, καθώς δεν έχει προσώρας οριστικοποιηθεί ο ακριβής ημέρα για το ραντεβού κορυφής.

Αθήνα και Αγκυρα συνεχίζουν να καταγράφουν έντονη κινητικότητα στη γεωπολιτική σκακιέρα της ευρύτερης περιοχής, διαμορφώνοντας διαρκώς νέες συνθήκες υπό τις οποίες (και για τις οποίες) θα χρειαστεί να συζητήσουν οι ηγέτες των δύο χωρών, με την Ελλάδα – παρά τα όσα υποστήριζε ο τουρκικός Τύπος μετά τη συνέντευξη του έλληνα Πρωθυπουργού στη ΔΕΘ – να επιμένει στη στρατηγική των «ήρεμων νερών», υπό την αίρεση όμως πως ο σχεδιασμός της ελληνικής πλευράς δεν υπόκειται στην έγκριση της Τουρκίας.

Στις ΗΠΑ θα δοκιμαστεί για πρώτη φορά εκ του σύνεγγυς, ύστερα από όσα γεγονότα έχουν μεσολαβήσει – και με εξαίρεση τη δεκάλεπτη συνομιλία που είχαν Μητσοτάκης και Ερντογάν στη Χάγη τον Ιούνιο – το κατά πόσο παραμένουν λειτουργικά ενεργοί οι δίαυλοι επικοινωνίας που έχουν εδραιώσει τα τελευταία χρόνια ο έλληνας Πρωθυπουργός με τον τούρκο πρόεδρο, με τη συνεχή υποστήριξη και των δύο ΥΠΕΞ που φροντίζουν να αποσυμπιέζουν εντάσεις προτού αυτές μετατραπούν σε κρίσεις.

Οι αλλαγές επί του πεδίου που έχουν επέλθει τον τελευταίο έναν χρόνο – ιδίως από το τετ α τετ κι έπειτα που είχαν οι δύο ηγέτες στη Νέα Υόρκη τον Σεπτέμβριο του 2024 – αφορούν κυρίως σε πρωτοβουλίες της ελληνικής πλευράς, με την Τουρκία συνήθως να ακολουθεί, με πράξεις αντανακλαστικές των ενεργειών της Αθήνας ή με αναβάθμιση σε επίπεδο ρητορικών προκλήσεων, είτε άμεσα, είτε μέσω τρίτων – όπως πιθανολογείται ότι έχει συμβεί στην περίπτωση της Λιβύης διά των αξιώσεων που προκύπτουν από το παράνομο και ανυπόστατο τουρκολιβυκό μνημόνιο.

Τα Θαλάσσια Πάρκα

Βασικοί σταθμοί της εξέλιξης που έχει σημειώσει η Αθήνα αναβαθμιζόμενη διπλωματικά τους τελευταίους μήνες είναι η υποβολή του Θαλάσσιου Χωροταξικού Σχεδιασμού, τα Θαλάσσια Πάρκα σε Ιόνιο και Νότιες Κυκλάδες (η δημόσια διαβούλευση των οποίων ολοκληρώνεται 22 Σεπτεμβρίου) και η ηχηρή εκδήλωση ενδιαφέροντος από τον αμερικανικό κολοσσό της Chevron (και από την κυβέρνηση Τραμπ μέσω της σχεδόν ταυτόχρονης επίσκεψης του αμερικανού υπουργού Εσωτερικών, Νταγκ Μπέργκαμ στην Αθήνα) για έρευνα στην περιοχή νοτίως της Κρήτης, η οποία καταργεί στην πράξη τα όσα αξιώνει παρανόμως η Αγκυρα στην περιοχή, στη βάση του άκυρου τουρκολιβυκού μνημονίου, αμφισβητώντας τα κυριαρχικά δικαιώματα της Ελλάδας και το Διεθνές Δίκαιο.

 

Με το καλώδιο να παραμένει στον «πάγο» έπειτα από την ελληνοκυπριακή διένεξη επί των τεχνοοικονομικών πτυχών του έργου και την έναρξη έρευνας της Ευρωπαϊκής Εισαγγελίας για τη φάση πριν απ’ την ανάληψη από τον ΑΔΜΗΕ, και ενώ η Τουρκία διαμηνύει σταθερά με φόντο το GSI πως δεν θα επιτρέψει «μονομερή τετελεσμένα» στην περιοχή, ο Κυριάκος Μητσοτάκης έχει καταστήσει σε όλους τους τόνους σαφές πως στο επόμενο τετ α τετ που θα έχει με τον Ρετζέπ Ταγίπ Ερντογάν θα θέσει ενώπιόν του (με τις «ευλογίες» και της ΕΕ αλλά και της Κομισιόν) τη συνέχιση των ερευνών για το καλώδιο σε διεθνή ύδατα καθώς και το ζήτημα της άρσης του casus belli. Το οποίο έχει δηλώσει δημόσια πως θα συνδέσει ως προϋπόθεση (μαζί με τον τερματισμό της αναθεωρητικής ρητορικής από πλευράς Αγκυρας) προκειμένου να δώσει η Ελλάδα το πράσινο φως στην ΕΕ για την έγκριση του αιτήματος της Τουρκίας για συμμετοχή στο πρόγραμμα SAFE.

 

Πέραν των διμερών ζητημάτων μεταξύ Ελλάδας και Τουρκίας, το επικείμενο ραντεβού των δύο ηγετών (από το οποίο υπάρχει προσδοκία να προκύψει και η οριστική ημερομηνία διεξαγωγής του 6ου Ανώτατου Συμβουλίου Συνεργασίας των δύο χωρών στην Αγκυρα) αναμένεται να «χρωματιστεί» έντονα και από το γενικότερο κλίμα που θα επικρατήσει στη φετινή Γενική Συνέλευση, με τα κράτη να παίρνουν θέση υπέρ ή κατά της αναγνώρισης κράτους της Παλαιστίνης, τη στιγμή που Αθήνα και Αγκυρα διαφοροποιούνται επί του θέματος από μια «άβυσσο», αυτήν του Ισραήλ, που για την μεν πρώτη είναι πολύτιμος σύμμαχος και για  δε την άλλη «κόκκινο πανί».