Το σκηνικό είναι βγαλμένο από κατασκοπευτικό θρίλερ: Κρυστάλλινα νερά κάτω, χιονισμένες Ελβετικές Άλπεις πάνω και ενδιάμεσα, μια εξαιρετικά ασφαλής εγκατάσταση που ερευνά τα πιο θανατηφόρα παθογόνα στον κόσμο.
Όπως αποκαλύπτει το πρακτορείο Reuters, σε εκτενές του αφιέρωμα, πρόκειται για το εργαστήριο Spiez, γνωστό για το ερευνητικό του έργο σε χημικές, βιολογικές και πυρηνικές απειλές από τον Δεύτερο Παγκόσμιο Πόλεμο.
Το σχέδιο του ΠΟΥ
Πέρυσι ο Παγκόσμιος Οργανισμός Υγείας ανέθεσε στο Spiez να είναι το πρώτο σε ένα παγκόσμιο δίκτυο εργαστηρίων υψηλής ασφάλειας που θα αναπτύξει, θα αποθηκεύσει και θα μοιραστεί νεοανακαλυφθέντα μικρόβια που θα μπορούσαν να ξεκινήσουν την επόμενη πανδημία.
Το πρόγραμμα BioHub του ΠΟΥ γεννήθηκε, εν μέρει, από την απογοήτευση για τα εμπόδια που αντιμετώπισαν οι ερευνητές στη λήψη δειγμάτων του ιού SARS-CoV-2, που εντοπίστηκε για πρώτη φορά στην Κίνα, για να κατανοήσουν τους κινδύνους του και να αναπτύξουν εργαλεία για την καταπολέμησή του.
Τα εμπόδια
Αλλά λίγο περισσότερο από ένα χρόνο αργότερα, οι επιστήμονες που συμμετείχαν στην προσπάθεια αντιμετώπισαν εμπόδια.
Αυτά περιλαμβάνουν την εξασφάλιση εγγυήσεων που απαιτούνται για την αποδοχή δειγμάτων παραλλαγής του κοροναϊού από διάφορες χώρες, η πρώτη φάση του έργου. Μερικές από τις μεγαλύτερες χώρες του κόσμου ενδέχεται να μην συνεργαστούν. Και δεν υπάρχει ακόμη μηχανισμός κοινής χρήσης δειγμάτων για την ανάπτυξη εμβολίων, θεραπειών ή δοκιμών χωρίς να παραβιάζει την προστασία της πνευματικής ιδιοκτησίας.
«Εάν έχουμε άλλη πανδημία όπως ο κοροναϊός, ο στόχος θα ήταν να παραμείνει όπου κι αν ξεκινήσει», δήλωσε στο Reuters η Isabel Hunger-Glaser, επικεφαλής του έργου BioHub στο Spiez, σε μια σπάνια συνέντευξη στα μέσα ενημέρωσης στο εργαστήριο. Εξ ου και η ανάγκη μεταφοράς δειγμάτων στον κόμβο, ώστε να μπορεί να βοηθήσει τους επιστήμονες σε όλο τον κόσμο να αξιολογήσουν τον κίνδυνο.
«Συνειδητοποιήσαμε ότι είναι πολύ πιο δύσκολο» από ό,τι πιστεύαμε, είπε.
Τα Δρακόντεια μέτρα και οι αγελάδες
Το εξωτερικό του Spiez Lab δεν παρέχει καμία ένδειξη για το φιλόδοξο αυτό project. Η αρχιτεκτονική του μοιάζει με ευρωπαϊκά πανεπιστημιακά κτίρια που ανεγέρθηκαν τη dεκαετία του 1970.
Κατά καιρούς, αγελάδες βόσκουν στην καταπράσινη κεντρική αυλή.
Αλλά ο υπεύθυνος για τη βιοασφάλεια κρατά τα στόρια του κλειστά, ενώ χτυπά συναγερμός εάν η πόρτα του είναι ανοιχτή για περισσότερο από μερικά δευτερόλεπτα. Παρακολουθεί πολλές οθόνες που δείχνουν προβολές από κάμερες ασφαλείας των εργαστηρίων με τις μεγαλύτερες προφυλάξεις για το επίπεδο βιοασφάλειας (BSL).
Ο SARS-CoV-2, ο ιός που προκαλεί το COVID, μελετάται στα εργαστήρια BSL-3, το δεύτερο υψηλότερο επίπεδο ασφάλειας. Δείγματα του ιού που χρησιμοποιούνται στο BioHub αποθηκεύονται σε κλειδωμένους καταψύκτες, δήλωσε η Hunger-Glaser. Ένα σύστημα μείωσης της πίεσης του αέρα σημαίνει ότι ο καθαρός αέρας θα ρέει στις πιο ασφαλείς περιοχές, αντί ο μολυσμένος αέρας να ρέει έξω, σε μια παραβίαση.
Οι επιστήμονες που εργάζονται με τον κοροναϊό και άλλα παθογόνα φορούν προστατευτικές στολές, μερικές φορές με δική τους παροχή αέρα. Λειτουργούν με δείγματα σε μια ερμητικά σφραγισμένη μονάδα περιορισμού. Τα απόβλητα που φεύγουν από το εργαστήριο υπερθερμαίνονται στους 1.000 βαθμούς Κελσίου (1.830 F) για να σκοτώσουν τα παθογόνα που προσκολλώνται σε αυτά.
Μέχρι σήμερα, η Spiez δεν είχε ποτέ τυχαία διαρροή, λέει η ομάδα. Αυτή η φήμη είναι ένα βασικό μέρος του γιατί επιλέχθηκαν ως το πρώτο BioHub του ΠΟΥ, είπε η Hunger-Glaser.
Η γειτνίαση με τα κεντρικά γραφεία του ΠΟΥ, δύο ώρες μακριά στη Γενεύη, βοήθησε επίσης. Ο ΠΟΥ και η ελβετική κυβέρνηση χρηματοδοτούν τον ετήσιο προϋπολογισμό των 600.000 ελβετικών φράγκων (626.000 $) για την πρώτη φάση του.
