«Τα ταξίδια μου στην Αφρική» είναι το πρώτο βιβλίο που φέρει την υπογραφή της Εμινέ Ερντογάν, όπου το συναίσθημα και η συμπόνοια -με λίγη δόση lifestyle- χρησιμοποιούνται για λόγους προπαγάνδας στο πλαίσιο των νεο-οθωμανικών σχεδιασμών της Αγκυρας και στην αφρικανική ήπειρο.
Το βιβλίο κυκλοφόρησε πριν από μερικές ημέρες στην Τουρκία και παρουσιάστηκε επίσημα σε εκδήλωση που πραγματοποιήθηκε στο «Τουρκικό Κέντρο» της Νέας Υόρκης -το οποίο εγκαινιάστηκε την περασμένη Δευτέρα από τον Τούρκο πρόεδρο Ταγίπ Ερντογάν – παρουσία της αναπληρώτριας Γ.Γ. του ΟΗΕ Αμίνα Μοχάμεντ και συζύγων ηγετών κρατών όπως της Βοσνίας- Ερζεγοβίνης, της Λιθουανίας, των Μαλδίβων, της Σιέρα Λεόνε, των Κομόρων, της Βόρειας Μακεδονίας κ.ά.
Στις σελίδες του βιβλίου, που συνοδεύεται από πλούσιο φωτογραφικό υλικό, παρουσιάζονται οι εντυπώσεις της πρώτης κυρίας της Τουρκίας από ταξίδια που πραγματοποίησε σε 23 αφρικανικές χώρες, ακολουθώντας τις επίσημες επισκέψεις του συζύγου της, τη χρονική περίοδο 2014-2020.
Το βιβλίο είναι αφιερωμένο στη μητέρα της, Χαριγιέ Χανίμ, και κυκλοφόρησε στην Τουρκία από τις εκδόσεις Turkuaz στην Τουρκία, ενώ εκτός από την αγγλική θα μεταφραστεί και θα κυκλοφορήσει στα γαλλικά, αραβικά και σουαχίλι.
«Φιλεύσπλαχνη Τουρκία»
Ουσιαστικά η κυρία Ερντογάν επιχειρεί να προσδώσει μια ανθρωπιστική χροιά στην προσπάθεια της Αγκυρας να ελέγξει οικονομικά και στρατιωτικά αφρικανικές χώρες, εμφανίζοντας την Τουρκία ως χώρα που ενδιαφέρεται για τη φτώχεια της αφρικανικής ηπείρου, σε σχέση με την «κακιά» δύση που όλα τα προηγούμενα χρόνια εκμεταλλεύτηκε τους ανθρώπους και τους πόρους των χωρών αυτών. Μάλιστα η ίδια αφήνει να εννοηθεί ευθέως, πως χάρη στις πρωτοβουλίες της Τουρκίας ο κόσμος ενημερώθηκε για τη φτώχεια και τη δυστυχία στην Αφρική. Οπως η ίδια σημειώνει με νόημα, όλα ξεκίνησαν μετά την «Πρωτοβουλία της Τουρκίας για την Αφρική» που ξεκίνησε το 2005, σηματοδοτώντας την προσπάθεια του κ. Ερντογάν να κινηθεί στα παλιά σύνορα της Οθωμανικής Αυτοκρατορίας, που έφταναν έως το Κέρας της Αφρικής. Εως σήμερα η Τουρκία έχει δραστηριοποιηθεί σε όλους τους τομείς, σε Σομαλία, Σουδάν, Αιθιοπία, Λιβύη.
Σύμφωνα με όσα γράφει η κυρία Ερντογάν, το πρώτο της ταξίδι στην Αφρική την οδήγησε να αναθεωρήσει θέσεις και απόψεις, αποφασίζοντας στη συνέχεια να ασχοληθεί περισσότερο με θέματα που αφορούν τις γυναίκες και τα παιδιά αφρικανικών χωρών που ζουν κάτω από άθλιες συνθήκες. «Δίνω ιδιαίτερη προσοχή στα προβλήματα των γυναικών και των παιδιών στην Αφρική, θέλοντας να είμαι λίγο βάλσαμο στις πληγές που αιμορραγούν. Αυτή η επιθυμία αποτελεί ένα δώρο από το έθνος μου και τη χώρα που γεννήθηκα, μεγάλωσα και με διαμόρφωσε με την κουλτούρα της προσφοράς» , γράφει εκθειάζοντας τα φιλάνθρωπα συναισθήματα των συμπατριωτών της.
Μεγάλο μέρος του προγράμματός της, κατά τις επίσημες επισκέψεις του συζύγου της σε αφρικανικές χώρες, η κυρία Ερντογάν το διέθετε σε ορφανοτροφεία και οικοτροφεία. Οπως γράφει, ένα από τα γεγονότα που την επηρέασαν έντονα ήταν τον Ιανουάριο του 2015 όταν επισκέφθηκε ένα ορφανοτροφείο στο Τζιμπουτί. «Οπου και αν βρίσκονται είναι καθήκον μας να ελαφρύνουμε τις συνέπειες αυτού του βαρύ φορτίου που βαραίνουν τους μικροσκοπικούς τους ώμους και να τους αγκαλιάσουμε. Ραγίζει δύο φορές η καρδιά μου να βλέπω ορφανά», γράφει, αναφέροντας και άλλες εμπειρίες της από επισκέψεις της σε ορφανοτροφεία και σχετικά ιδρύματα, πολλά από τα οποία λειτουργούσαν κάτω από άθλιες συνθήκες.
Ιδιαίτερη αναφορά κάνει στις γυναίκες της Αφρικής και της οικονομικής εκμετάλλευσης που πολλές από αυτές τυγχάνουν. Στην Αιθιοπία συνομίλησε με ντόπιες γυναίκες που την ενημέρωσαν πως τα χειροποίητα κοσμήματα και αξεσουάρ που κατασκευάζουν αγοράζονται από διεθνείς εμπόρους για λίγα δολάρια, όταν στη συνέχεια αυτά πωλούνται σε μπουτίκ των ΗΠΑ και της Ευρώπης σε πολύ υψηλότερες τιμές. «Ζουν μέσα στη μεγάλη απελπισία αυτές οι γυναίκες για την εκμετάλλευση» , σχολιάζει, εξηγώντας τι έπραξε με την επιστροφή της στην Τουρκία ώστε να τις βοηθήσει. «Ως άνθρωπος, γυναίκα, σύζυγος, μητέρα, μουσουλμάνα και Τουρκάλα ήθελα να σπάσω την αλυσίδα αυτής της εκμετάλλευσης, δημιουργώντας μια δίκαιη αγορά για αυτές τις εργαζόμενες γυναίκες στην Τουρκία», γράφει. Ετσι, μετά από επαφές με αρμόδιους φορείς, η ίδια ίδρυσε πριν από τρία χρόνια στην Αγκυρα την Αφρικανική Αγορά Χειροτεχνίας και το Σπίτι του Πολιτισμού, όπου πωλούνται προϊόντα που κατασκευάζουν γυναίκες της Αιθιοπίας και όχι μόνο.
Στο βιβλίο επίσης, εκτός από τις προσωπικές εμπειρίες, παρουσιάζονται λεπτομέρειες που αφορούν ανθρώπινα, πολιτιστικά και κοινωνικά χαρακτηριστικά, δίνοντας στον αναγνώστη μια ολοκληρωμένη εικόνα για κάθε αφρικανική χώρα.
Την ίδια ώρα πάντως που η σύζυγος του κ. Ερντογάν και η συνοδεία τους παρουσίαζαν στη Νέα Υόρκη την πολυτελή έκδοση για τη φτώχεια στην Αφρική, η πρώτη κυρία της Τουρκίας δεχόταν τα καυστικά σχόλια της αντιπολίτευσης.
Ο βουλευτής Προύσσας του «Καλού Κόμματος» (Iyi Parti) Αχμέτ Εροζάν μάλιστα, δημοσιοποίησε στα κοινωνικά δίκτυα φωτογραφία της Εμινέ Ερντογάν να θαυμάζει χειροποίητα κοσμήματα γυναικών της Αφρικής, φορώντας πανάκριβο ρολόι, στο αριστερό της χέρι. «Το στολισμένο με φωτογραφίες βιβλίο “Τα ταξίδια μου στην Αφρική” κυκλοφόρησε… Σε αρμονία με τη φτώχεια της Αφρικής το ρολόι χειρός Chopard Happy Diamonts… Αν δεν είναι απομίμηση, η τιμή του αρχίζει από τα 30.000 ευρώ» , σχολίασε ο Τούρκος βουλευτής, καυτηριάζοντας τον χλιδάτο και πολυτελή βίο της οικογένειας της κυρίας Ερντογάν -και της οικογένειάς της- και το υποκριτικό ενδιαφέρον της για τη φτώχεια στην Αφρική. Η δημοσιοποίηση της φωτογραφίας με το πολυτελές ρολόι προκάλεσε έντονες συζητήσεις τις προηγούμενες ημέρες, μια και οι δείκτες φτώχειας και ανεργίας έχουν χτυπήσει κόκκινο στην Τουρκία.
Ακριβές τσάντες, καρφίτσες και μαντίλες
Η κυρία Ερντογάν επιχειρεί όλα αυτά τα χρόνια να βρίσκεται πάντα διακριτικά στο πλευρό του συζύγου της, εκτελώντας κατά γράμμα την αποστολή ως πρώτη κυρία μιας χώρας που φιλοδοξεί να αποτελέσει πρότυπο και παράδειγμα στον μουσουλμανικό κόσμο.
Αν και προσπαθεί να εμφανιστεί ως σύζυγος που διάγει ταπεινό και σεμνό βίο, σύμφωνα με τις μουσουλμανικές παραδόσεις, συχνά προκαλεί τους συμπατριώτες της με τα ακριβά της γούστα και τις ακριβές αγορές ρούχων, αξεσουάρ, επίπλων, σουβενίρ, θολώνοντας την εικόνα της.
Το 2019 εμφανίστηκε στο αεροδρόμιο του Λονδίνου κρατώντας μια limited edition δερμάτινη Birkin του διάσημου οίκου Hermes, με τιμή που άγγιζε τα 50.000 δολάρια, προκαλώντας έντονες αντιδράσεις. Το κόστος της τσάντας του δημοφιλούς οίκου, σύμφωνα με τουρκικά δημοσιεύματα, κόστιζε όσο ο μέσος ετήσιος μισθός δέκα συμπατριωτών της.
Οταν έναν χρόνο αργότερα ο κ. Ερντογάν κήρυξε μποϊκοτάζ στα γαλλικά προϊόντα, η κεμαλική αντιπολίτευση ζήτησε από τη σύζυγό του να κάψει δημόσια τις γαλλικές τσάντες της. Τότε, για να την υπερασπιστεί από τις βολές που δέχονταν η φιλοκυβερνητική εφημερίδα «Χουριέτ» υποστήριξε σε παραπολιτικό της σχόλιο πως η κυρία Ερντογάν δεν ξοδεύει χρήματα σε ακριβές τσάντες παρά αγοράζει μόνο… απομιμήσεις -δηλαδή προϊόντα-μαϊμού- «και ειδικά σε τσάντες και αξεσουάρ προτιμά κυρίως να είναι από υλικά ανακύκλωσης», όπως σχολίασε χαρακτηριστικά.
Οι στυλιστικές επιλογές της πρώτης κυρίας της Τουρκίας και τα αξεσουάρ χιλιάδων δολαρίων που χρησιμοποιεί για τις δημόσιες εμφανίσεις της, βρίσκονται στο στόχαστρο του Τούρκου σχεδιαστή μόδας και σφοδρού επικριτή της πολιτικής Ερντογάν, Μπαρμπαρός Σανσάλ, που 2018 είχε αποκαλύψει πως μια καρφίτσα -σε σχήμα λιβελούλας που στόλιζε το πέτο της- στοίχιζε 15.000 δολάρια. Ο Σανσάλ είχε φυλακιστεί και κακοποιηθεί ως αντικαθεστωτικός παλαιότερα στην Τουρκία και σήμερα ζει αυτοεξόριστος στην Κύπρο, στρέφοντας ενίοτε τα πυρά του και κατά της κυρίας Ερντογάν.
Πριν από δύο χρόνια, οι βρύσες της κουζίνας του νεότευκτου προεδρικού μεγάρου στην Αγκυρα, καλυμμένες με φύλλα χρυσού αξίας 13.000 τουρκικών λιρών, είχαν προκαλέσει και πάλι αντιδράσεις όταν η σύζυγος του Τούρκου προέδρου φωτογραφήθηκε να φτιάχνει γλυκά και να στέλνει τις ευχές της με αφορμή τον εορτασμό της Ασούρα, μέσω του προσωπικού της λογαριασμού στο Twitter. Σχόλια έχουν ακουστεί και για το ειδικό άσπρο τσάι που πίνει με τον σύζυγό της, σε χρυσοποίκιλτα σερβίτσια, tου οποίου η τιμή αγγίζει 1.700 ευρώ το κιλό, ενώ -σύμφωνε με τουρκικά ΜΜΕ- η αξία κάθε μαντίλας που φορά στο κεφάλι, επώνυμων οίκων όπως οι Chanel, Hermès, Balenciaga κ.ά., ξεπερνά τις 6.000 ευρώ.
Πολλοί στην Τουρκία σχολιάζουν με νόημα πως οι ακριβές αγορές της 66χρονης κυρίας Ερντογάν, που δίνει σπάνια συνεντεύξεις και προφυλάσσει φανατικά την ιδιωτική της ζωή, αποτελούν διέξοδο για όσα έχασε μετά τον γάμο της με τον Τούρκο πρόεδρο το 1978: τα μοντέρνα ρούχα, τα σπορ αμάξια, τις παρέες και τα έντονα πάρτυ…
