Παρότι υπάρχουν σοβαρές αμφιβολίες σχετικά με την αξία του, κάθε χρόνο τέτοια περίοδο, υποχρεωνόμαστε να αλλάξουμε τα ρολόγια μία ώρα πίσω, ακολουθώντας μία παράδοση η οποία τέθηκε για να αυξήσει τις παραγωγικές ώρες κατά τη διάρκεια του Δεύτερου Παγκοσμίου Πολέμου.
Οι συζητήσεις εντός της Ε.Ε. για κατάργηση της αλλαγής ώρας έχουν ανασταλεί, καθώς στο μεταξύ αναδείχθηκαν πολύ σοβαρότερα προβλήματα, όπως ο κορωνοϊός, το Brexit, ο πόλεμος στην Ουκρανία και η ενεργειακή κρίση.
Πλέον όμως, εκτός από τη μείωση της παραγωγικότητας, την αύξηση των καρδιακών περιστατικών, των αυτοκινητιστικών, ακόμη και της εγκληματικότητας που φαίνεται να συνδέονται με την αλλαγή ώρας, ένας ακόμη λόγος ενδέχεται να σπρώξει την Ευρώπη να καταργήσει την ξεπερασμένη συνήθεια: δεδομένης της εκτόξευσης των τιμών ενέργειας, πολιτικοί και πολίτες σε αρκετές χώρες διαπιστώνουν ότι η αλλαγή της ώρας ίσως αυξάνει περισσότερο τη ζήτηση για ρεύμα.
Ενδεικτικά, η Ιταλική Κοινότητα Περιβαλλοντικής Ιατρικής κατέληξε ότι η αναστολή της αλλαγής ώρας για έναν μήνα μπορεί να σώσει 70 εκατ. ευρώ σε λογαριασμούς ρεύματος στη χώρα. Στην Ιρλανδία, ένας γερουσιαστής ζήτησε την κατάργηση του μέτρου, έπειτα από την παρουσίαση αποτελεσμάτων της έρευνας της Aoife Foley, καθηγήτριας ενεργειακών συστημάτων στο Queens University Belfast. Η έρευνα αυτή εκτιμά ότι με την κατάργηση του μέτρου μπορεί να εξοικονομηθούν μεταξύ 1,2 δισ. λιρών και 2,3 δισ. λιρών το χρόνο σε Αγγλία, Σκωτία και Ουαλία. Επίσης, σύμφωνα με την έρευνα, η Ιρλανδία μπορεί να μειώσει και τις εκπομπές αέριων ρύπων κατά 3,48% μόνο από την αντίστοιχη μείωση της ζήτησης ρεύματος σε σπίτια.
Ο λόγος
Τα οφέλη της κατάργησης του μέτρου προκύπτουν για έναν πολύ απλό λόγο: Όπως δήλωσε η Foley στο Bloomberg, όταν σκοτεινιάζει πιο αργά μέσα στην ημέρα, ο κόσμος ανάβει αργότερα τα φώτα του. Για παράδειγμα στη Μεγάλη Βρετανία και την Ιρλανδία, η ζήτηση κορυφώνεται μεταξύ 5 μ.μ. και 7 μ.μ., ενώ τους μήνες του χειμώνα η ζήτηση αρχίζει να αυξάνεται λίγο πριν τις 4 μ.μ. Εάν δεν υπήρχε η αλλαγή της ώρας, το φως θα άρχιζε να πέφτει κατά τις 5, καθυστερώντας και την αύξηση της ζήτησης.
Βέβαια, ο αντίλογος είναι πολύ απλός: ότι η ζήτηση ενδέχεται να μετατεθεί το πρωί. Σύμφωνα όμως με την Foley, αυτό δεν θα συμβεί, διότι τα νοικοκυριά, συγκεκριμένα σε Βρετανία και Ιρλανδία, τείνουν μία ή άλλη να ανοίγουν τα φώτα το πρωί. Επίσης, εκείνες τις ώρες, οι εργαζόμενοι βρίσκονται συνήθως στο γραφείο.
Ένα μέτρο για διαφορετικές συνθήκες
Η αλλαγή της ώρας συνεχίζει να εφαρμόζεται παρότι ασκεί πίεση στην αγορά ενέργειας, δήλωσε η Foley στο Bloomberg, διότι ήταν μία λύση για τις συνθήκες που επικρατούσαν στις αρχές του 20ού αιώνα. «Όταν άρχισε να εφαρμόζεται τον προηγούμενο αιώνα, ο κόσμος ξυπνούσε νωρίς το πρωί, διότι χρειαζόταν το φως για να δουλέψει. Συνέβαινε επειδή δεν είχαν το δίκτυο ηλεκτροδότησης ή τις ευκαιρίες φωτισμού στα σπίτια που έχουμε εμείς. Επίσης, όφειλαν να πάνε στη δουλειά σε ένα πιο φωτεινό πρωινό, διότι δεν είχαν το είδος του δημόσιου φωτισμού που έχουμε τώρα. Πλέον, οι συνθήκες στους δρόμους και τα αυτοκίνητα είναι καλύτερες και ασφαλέστερες και για τους πεζούς», τόνισε η ίδια.
Η απάντηση της Ε.Ε.
Το 2019 επετεύχθη συμφωνία για κατάργηση της αλλαγής ώρας, η οποία δεν έχει ακόμη εφαρμοστεί, εν μέρει λόγω των γκρίζων περιοχών στο δίκτυο ηλεκτροδότησης της Ε.Ε., αλλά ιδίως διότι τα κράτη μέλη είχαν σοβαρότερα προβλήματα να αντιμετωπίσουν τα τελευταία χρόνια. Με αυτό το φόντο, προφανώς το μέτρο έπεσε στη λίστα προτεραιοτήτων. Βέβαια, οι ενδείξεις σχετικά με την περιορισμένη αξία του μέτρου αυξάνονται, ενώ τα ευρήματα για επιβάρυνση της ενεργειακής αγοράς ίσως αποτελέσει το θεμέλιο για αλλαγή.
