Τέσσερις αλλαγές στα τεκμήρια φέρνουν όφελος μέχρι 3.000 ευρώ για εκατοντάδες χιλιάδες ελεύθερους επαγγελματίες το 2025. Αν και το μέτρο του ελάχιστου τεκμαρτού εισοδήματος παραμένει σε ισχύ, με τις αλλαγές που ανακοινώθηκαν προκύπτουν σημαντικές ελαφρύνσεις για πολλούς, ιδιαίτερα όμως για όσους έχουν έδρα σε δήμους και χωριά της περιφέρειας με πληθυσμό κάτω από 1500 κατοίκους.
Ειδικά για τις τρεις από τις παρεμβάσεις, αφορούν διορθώσεις που κρίθηκαν αναγκαίες, μετά τις στρεβλώσεις που ανέκυψαν κατά την πρώτη εφαρμογή του μέτρου.
Αναλυτικότερα, μία προς μία οι αλλαγές που θα ισχύσουν στα τεκμήρια για τα φετινά εισοδήματα και συνεπάγονται ελάφρυνση -μεμονωμένα ή και αθροιστικά- για χιλιάδες επαγγελματίες το 2025, είναι οι εξής:
Αλλαγή 2η: Το ελάχιστο φορολογητέο ποσό μειώνεται 50% σε περιοχές έως 1.500 κατοίκους
Γιο παράδειγμα: ατομική επιχείρηση (πχ μπακάλικο) που λειτουργεί 20 χρόνια σε μία δημοτική κοινότητα 800 κατοίκων, δεν είχε φέτος έκπτωση 50% στο τεκμαρτό εισόδημα (επειδή ίσχυε μόνο για έως 500 κατοίκους). Με βάση τις τριετίες που ασκεί το επάγγελμα, φορολογήθηκε φέτος για πολύ υψηλό τεκμαρτό εισόδημα (14.196 ευρώ) και πλήρωσε φόρο 1.823,12 ευρώ, μαζί με το Τέλος επιτηδεύματος.
Το 2025 το τεκμαρτό εισόδημα θα προσαυξηθεί βάσει της αύξησης στον κατώτατο μισθό του ιδιωτικού τομέα, κάθε χρόνο. Έστω ότι θα έχει αυξηθεί πχ στα 15.000 ευρώ. Δεν θα φορολογηθεί για 15.000 αλλά για 7.500 ευρώ (-50%) και θα πληρώσει φόρο 675 ευρώ. Δεν θα πληρώσει όμως καθόλου Τέλος Επιτηδεύματος και τελικά γλιτώνει περίπου 1.150 ευρώ.
Αλλαγή 3η: Μικρότερη προσαύξηση για υπέρβαση του μέσου τζίρου
Σήμερα σε όποιον έχει τζίρο (κύκλο εργασιών) που υπερβαίνει τον μέσο όρο του κλάδου (ΚΑΔ) στον οποίο ανήκει, μπαίνει προσαύξηση στην ελάχιστη τεκμαρτή αμοιβή του, της τάξεως του 5% της διαφοράς αυτής. Για να φορολογηθούν τα φετινά εισοδήματα, η σύγκριση το 2025 θα γίνει με τον μέσο τζίρο κάθε ΚΑΔ του 2023 (εξετάζεται το προηγούμενο φορολογικό έτος). Για να μην ενεργοποιείται εύκολα το «πρόστιμο» 5%, οι μέσοι τζίροι όλων των ΚΑΔ θα «διορθωθούν» κατά ένα ποσοστό προς τα πάνω. Και άρα, ή δεν θα γίνεται προσαύξηση, ή θα υπολογίζεται σε πολύ μικρότερη διαφορά.
Στο προηγούμενο παράδειγμα, αν αντί για ψιλικατζίδικο ο επαγγελματίας διατηρούσε ένα κομμωτήριο, κούρευε πχ 10 άτομα τη μέρα προς 6 ευρώ το κούρεμα και δήλωνε φέτος τζίρο ανώτερο του μέσου όρου του κλάδου του (εισπράξεις 18.000 ευρώ έναντι 15.156 που κατά μέσο όρο δηλώναν κομμωτήρια και κέντρα αισθητικής με ΚΑΔ 96.02) τότε θα φορολογείτο φέτος για τεκμαρτά κέρδη 14.938 ευρώ και όχι 14.196 ευρώ που ήταν το τεκμήριο. Θα πλήρωνε έτσι φέτος φόρο 1.986 ευρώ αντί 1.832 που προκύπτει με βάση τις τριετίες (επιβάρυνση 154 ευρώ). Και το ελάχιστο τεκμαρτό φορολογητέο εισόδημα αυτό, όπως αναφέρθηκε, θα αυξανόταν το 2025 βάσει αύξησης του κατώτατου μισθού.
Αλλαγή 4η: Ο υψηλότερος μισθός υπαλλήλου
Κατά τον υπολογισμό της ελάχιστης τεκμαρτής αμοιβής των ελεύθερων επαγγελματιών, συνυπολογίζεται και το κόστος μισθοδοσίας των υπαλλήλων του.
Γενική αρχή είναι ότι δεν μπορεί να αποκομίζει ο εργοδότης λιγότερα από τον καλύτερα αμειβόμενο υπάλληλό του.
Το πρόβλημα είναι όμως ότι ο μισθός του πιο υψηλά αμειβόμενου υπαλλήλου, γινόταν και βάση υπολογισμού όλων των προσαυξήσεων στο τεκμαρτό εισόδημα του εργοδότη!
Αυτό αλλάζει: Το φορολογητέο εισόδημα του επαγγελματία δεν μπορεί να είναι μικρότερο από εκείνο του πιο «καλοπληρωμένου» υπαλλήλου του, αλλά δεν μπορεί να είναι και… πολλαπλάσιο από αυτό!
Τι συμβαίνει στην πράξη;
Έστω, στην περίπτωση αυτή, ένας επιχειρηματίας με καφετέρια – σνακ μπαρ με:
– έναρξη το 2003
– κόστος μισθοδοσίας 25.000€ (με 15.000 για τον βασικό υπάλληλο και από 10.000 ευρώ σε άλλον ένα βοηθό)
– συνολικές εισπράξεις 40.000 ευρώ έναντι μέσου τζίρου 37.000 ευρώ που δηλώνει ο κλάδος
– δηλωθέντα καθαρά κέρδη 9.000 ευρώ.
Φορολογήθηκε φέτος με τεκμήριο για 17.650 ευρώ, δηλαδή: 15.000 που έπαιρνε ο υψηλότερα αμειβόμενος υπάλληλός του + προσαύξηση 2.500 ευρώ ή 10% της συνολικής μισθοδοσίας + 150 ευρώ λόγω υψηλότερου τζίρου από τον μ.ό. του κλάδου του (5% επί της διαφοράς για τον οικείο ΚΑΔ). Ο φόρος τού βγήκε 2.583 ευρώ που μαζί με το τέλος επιτηδεύματος ξεπέρασε στα 2.900 ευρώ.
Πλέον όμως, το τεκμήριο θα συγκρίνεται αλλά δεν θα αθροίζεται με τον υψηλότερο μισθό. Δηλαδή το τεκμήριο θα υπολογίζεται με βάση τις τριετίες (14.196 ευρώ), την συνολική μισθοδοσία (+ 2.500 ευρώ) και την υπέρβαση του μέσου τζίρου (+150 ευρώ). Το σύνολο του τεκμηρίου φτάνει έτσι στα 16.846 ευρώ. Και επειδή είναι μικρότερο από τα 15.000 του καλύτερα αμειβόμενου υπαλλήλου, δεν προσαυξάνεται άλλο μετά τη σύγκριση. Ο φόρος βγαίνει 2.406 ευρώ, χωρίς τέλος επιτηδεύματος 325 ευρώ.
Στην περίπτωση αυτή, πληρώνει φόρο για τεκμαρτό εισόδημα υψηλότερο από τα 9.000 ευρώ που δήλωσε ως καθαρά κέρδη.
Αν όμως βρίσκεται σε χωριό έως 1.500 κατοίκους (όπως και σε μη τουριστικό νησί με έως 3.100 κατοίκους όπου η έκπτωση ήδη ισχύει), τότε το τεκμήριο μειώνεται κατά 50%, στα 8.423 ευρώ και δεν υπερβαίνει τα δηλωθέντα κέρδη του. Τότε ο φόρος τού βγαίνει 758 ευρώ και γλιτώνει 1647 ευρώ.
