Πολλαπλά χρήσιμη στην πιο κρίσιμη στιγμή για τη χώρα αναδεικνύεται η κατάκτηση της επενδυτικής βαθμίδας, από τη χώρα μας, καθώς δημιουργεί τις προϋποθέσεις ώστε τόσο το κράτος όσο και ο ιδιωτικός τομέας να πετύχουν κάτι που θα φάνταζε αδύνατο μέχρι πριν από κάποια χρόνια: να καλύψουν σε λιγότερο από ένα έτος τις μεγαλύτερες ζημιές που άφησε μεταπολεμικά μια φυσική καταστροφή, όπως αποδείχθηκε ο κυκλώνας «Daniel».
Στο οικονομικό επιτελείο τονίζουν ότι «μόνο χώρες που ανήκουν στην ελίτ των κρατών που κατέχουν την επενδυτική βαθμίδα διαθέτουν τα μέσα για να φέρουν σε πέρας την αντιμετώπιση τέτοιων καταστροφών». Αν και δεν βάζουν όλες τις απώλειες στο ίδιο ζύγι, στην παρούσα συγκυρία θεωρούν τεράστια τη σημασία του επιτεύγματος, τόσο σε χρήμα, όσο όμως και σε -εξίσου πολύτιμο- χρόνο!
Πώς βοηθάει η αναβάθμιση
Συγκρίνοντας με το 2010, όταν οι υποβαθμίσεις έριξαν τη χώρα στα Μνημόνια, η επιστροφή στην επενδυτική βαθμίδα το 2023 είχε αναχθεί σε «εθνικό στόχο» από την κυβέρνηση, ακριβώς για να μπορεί η Ελλάδα να στέκεται και πάλι όρθια, χωρίς ξένα «δεκανίκια» και εξαρτήσεις απέναντι σε εξωγενείς ή άλλους κινδύνους.
Και αυτό διότι η χώρα ήταν η μόνη στην Ευρωζώνη χωρίς επενδυτική βαθμίδα, αλλά την ίδια στιγμή μια περίοδος σπάνιας σύμπνοιας και αλληλεγγύης στην Ε.Ε. έκλεινε, καθώς η κόντρα «Βορείων και Νοτίων» για τα κρατικά χρέη που δημιούργησε η πανδημία επέστρεψε, όπως και οι ανησυχίες των αγορών για την ύφεση και την κατάσταση της ευρωπαϊκής οικονομίας συνολικά – και όχι για την Ιταλία μόνον.
Απέναντι στα προβλήματα αυτά η Ελλάδα αποδείχθηκε ανθεκτική και για μια τριετία αποτέλεσε ίσως τη μόνη «θετική έκπληξη» της Ευρώπης.
Σήμερα, όμως, μπροστά στην πρωτοφανή κακοκαιρία που έπληξε τη χώρα μας, η αναβάθμιση στην επενδυτική βαθμίδα από την DBRS μπορεί να αποδειχθεί ευεργετική και καταλύτης εξελίξεων, εξασφαλίζοντας ρευστότητα -που την έχουν ανάγκη άμεσα το κράτος, οι πολίτες και οι επιχειρήσεις-, αλλά και περισσότερες επενδύσεις που θα καλύψουν την τρύπα που άνοιξε στην εθνική οικονομία η καταστροφή.
Οφέλη άμεσα
Πώς θα συμβεί πλέον αυτό;
■ Η χώρα έχει πλέον άμεση πρόσβαση στις αγορές για έκτακτο δανεισμό, αν χρειαστεί. Επειδή η DBRS αναγνωρίζεται από την ΕΚΤ, «από αυτή τη στιγμή η χώρα δεν έχει κίνδυνο έλλειψης ρευστότητας» όπως παρ’ ολίγον να είχε τον Απρίλιο του 2022, τονίζουν αρμόδιες πηγές. Θεωρητικά μπορεί εύκολα πλέον να αντλήσει 1 ή και 2 δισεκατομμύρια ευρώ έως το τέλος του έτους. Πολλά περισσότερα δηλαδή από τα 600 εκατ. ευρώ που θα διαθέσει με τον νέο συμπληρωματικό προϋπολογισμό του 2023, αλλά και πολλαπλάσια από τα 400 εκατ. που αναμένεται να εισρεύσουν μέσα στη χρονιά από το Ταμείο Αλληλεγγύης της Ε.Ε.
■ Τα οικονομικά οφέλη από την αναβάθμιση στη «μεγάλη κατηγορία» εκτιμάται ότι πως θα φτάσουν ή θα ξεπεράσουν το 1 δισ. ευρώ ετησίως, από τόκους που θα γλιτώνουν το Δημόσιο, τα ελληνικά νοικοκυριά και οι επιχειρήσεις, από το 2024 κιόλας αλλά και για πολλά χρόνια μετά! Ειδικά μάλιστα σε περίοδο αύξησης των επιτοκίων παγκοσμίως όπως η τρέχουσα, η χώρα αποφεύγει έτσι τα (ακόμα) χειρότερα. Ενώ καλύπτονται αυτομάτως κατά ένα μέρος τα τουλάχιστον 1,5-2 δισ. που εκτιμάται πως θα απαιτηθούν για έργα αποκατάστασης μέσα στο 2024.
■ Οι τράπεζες θα αποκτήσουν άνεση να παρέχουν μεγαλύτερη ρευστότητα σε νοικοκυριά και επιχειρήσεις. Η αναβάθμιση των ελληνικών ομολόγων βελτιώνει την οικονομική θέση των τραπεζών που τα κατέχουν, μειώνει την ανάγκη να κρατούν «εποπτικά» κεφάλαια, ενώ αυξάνει τη δυνατότητα άντλησης κεφαλαίων από την ΕΚΤ, χωρίς «κούρεμα» ή «κατ’ εξαίρεσιν» (και υπό όρους) αποδοχή των ελληνικών τίτλων ως ενέχυρο.
Άλμα
Τα οφέλη αυτά δίνουν μιαν «ανάσα». Διευκολύνουν στην ταχύτερη επανεκκίνηση της οικονομίας, πριν «παγώσει» λόγω ακινησίας.
Στην πράξη, ο καταποντισμός της οικονομίας ανοίγει «τρύπα» στην πραγματική οικονομία, αφού οι απώλειες σε κεφάλαια, δουλειές και εισοδήματα για χιλιάδες επιχειρήσεις και νοικοκυριά μπορεί αθροιστικά να ξεπεράσουν τα 5 ή και τα 7 δισ. ευρώ.
Προϋπόθεση για περισσότερες ιδιωτικές επενδύσεις -και δη από το εξωτερικό που «τρέφουν» την ανάπτυξη της χώρας- ήταν και παραμένει η επενδυτική βαθμίδα. Χωρίς αυτήν, η Ελλάδα μένει αποκλεισμένη από τρισεκατομμύρια επενδύσεων που γίνονται κάθε χρόνο παγκοσμίως από τις μεγαλύτερες εταιρείες και χρηματοοικονομικούς οίκους του κόσμου, στους οποίους «εξ ορισμού» απαγορεύεται να επενδύσουν σε οποιαδήποτε χώρα έχει χαμηλή πιστοληπτική διαβάθμιση.
Η επόμενη μέρα
Ωστόσο, το πραγματικά μεγάλο άλμα θεωρείται πως θα είναι ενδεχόμενη νέα αναβάθμιση από τη Standard and Poor’s, στις 20 Οκτωβρίου. Οι έως ώρα απανωτές αναβαθμίσεις από τους ξένους οίκους διευρύνουν την επενδυτική βάση της Ελλάδας. Στρώνουν όμως «χαλί» αναβάθμισης και στην S&P, τις εκθέσεις της οποίας διαβάζει το 70% των μεγάλων επενδυτών του πλανήτη.
Στην περίπτωση αυτή:
α) οι επιχειρήσεις θα δανείζονται ακόμα φθηνότερα από ομολογιακά δάνεια,
β) μεγάλα θεσμικά funds θα μπορέσουν επίσης να κάνουν ξανά την είσοδό τους στο ελληνικό χρηματιστήριο, καθώς δεν θα απαγορεύεται πλέον από το καταστατικό τους,
γ) μόλις η στροφή ποιοτικών επενδυτών προς την Ελλάδα γίνει η νέα «τάση» στις αγορές, αναμένεται ότι και άλλα θεσμικά funds -από τα χιλιάδες που δραστηριοποιούνται σε όλον τον κόσμο- θα σπεύσουν να πάρουν σειρά (στη λογική του «κοπαδιού») μετά τα μόλις δύο ή τρία που έχουν ήδη λάβει πρώτα θέσεις στη χώρα μας. Τότε θα έχει ξεπεράσει πλέον και το σοκ η οικονομία, ωθώντας την προς νέα αναβάθμιση, σε ανώτερες τάξεις της λεγόμενης επενδυτικής βαθμίδας.
