Να ξεχωρίσουν την ήρα από τα στάρι θα επιχειρήσουν το νέο οικονομικό επιτελείο και η ΑΑΔΕ διαγράφοντας οφειλές που είναι ανεπίδεκτες είσπραξης και έχουν δημιουργήσει ένα τεράστιο ποσό ληξιπρόθεσμων οφειλών που ξεπερνάει τα 105 δισ. ευρώ.
Είναι τουλάχιστον αυτονόητο ότι χρέη του παρελθόντος, όπως για παράδειγμα της Ακρόπολης Χρηματιστηριακής συνολικού ύψους –με πρόστιμα και κεφάλαιο– 13,2 δισ. ευρώ, της παλαιάς Ολυμπιακής με χρέη 2,5 δισ. ευρώ αλλά και του παλαιού Ιπποδρόμου, δεν πρόκειται να εισπραχθούν ποτέ.
Το πολιτικό κόστος και ο φόβος για ευθύνες στους εμπλεκομένους για βλάβη του ελληνικού Δημοσίου και οι ενδεχόμενες φωνές της αντιπολίτευσης ότι διαγράφονται τα χρέη του «κεφαλαίου» δεν επέτρεπαν μέχρι τώρα την τοποθέτηση των τεράστιων οφειλών στο χρονοντούλαπο της Ιστορίας. Αν και όλες οι πτέρυγες του Κοινοβουλίου γνωρίζουν ότι είναι αδύνατο να εισπραχθούν τα χρέη της Ακρόπολης Χρηματιστηριακής ή ενός φυσικού προσώπου με οφειλές που προσεγγίζουν το 1 δισ. ευρώ, για λόγους μικροπολιτικής αντιδρούν, με αποτέλεσμα φαντάσματα πάνω από 20 ή 30 έτη να συνεχίζουν να εμφανίζονται στη λίστα των οφειλετών. Στόχος, όπως αναφέρουν κυβερνητικές πηγές, είναι να αλλάξει το θεσμικό πλαίσιο και να «καθαρίσει» η λίστα των οφειλετών του ελληνικού Δημοσίου αλλά και των Ταμείων, τα χρέη των οποίων σήμερα ξεπερνούν τα 142 δισ. ευρώ, και να διατηρηθούν αυτά που μπορούν να εισπραχθούν. Αυτή η εξέλιξη θα αποφορτίσει και τις υπηρεσίες της φορολογικής διοίκησης, οι οποίες ασχολούνται αναγκαστικά με οφειλέτες που έχουν πτωχεύσει, κληρονόμους οφειλετών κ.λπ., παρά το γεγονός ότι έχουν αποποιηθεί την όποια κληρονομιά. Ωστόσο, από αυτό το ποσό ελάχιστα μπορούν να εισπραχθούν σήμερα. Και γι’ αυτόν τον λόγο η φορολογική διοίκηση εστιάζει πλέον στα νέα χρέη που δημιουργούνται, καθώς οι πιθανότητες είσπραξης είναι πολύ μεγαλύτερες σε σύγκριση με τα παλαιά. Από την ανάλυση των στοιχείων προκύπτει ότι από τα 105 δισ. ευρώ που ανέρχονται τα ληξιπρόθεσμα χρέη προς την εφορία, το πραγματικά εισπράξιμο ποσό υπολογίζεται στα 78,6 δισ. ευρώ. Η αλήθεια όμως είναι πολύ μακριά, καθώς το πραγματικά εισπράξιμο δεν ξεπερνάει τα 26,3 δισ. ευρώ, δηλαδή το 25% του συνολικού χρέους προς το Δημόσιο.
Η προέλευση των οφειλών
• Το 57% του πραγματικά εισπράξιμου χρέους που αντιστοιχεί σε 46 δισ. ευρώ πηγάζει από φορολογικές οφειλές (άμεσοι και έμμεσοι φόροι, φόροι στην περιουσία, ΦΠΑ, ειδικοί φόροι κατανάλωσης κ.λπ.).
• Το υπόλοιπο των πραγματικών ληξιπρόθεσμων οφειλών προέρχεται από άλλες κατηγορίες οφειλής, οι οποίες παρουσιάζουν χαμηλό ποσοστό είσπραξης. Σύμφωνα με στοιχεία της ΑΑΔΕ, σε αυτές περιλαμβάνονται τα πρόστιμα (φορολογικά και μη φορολογικά), τα οποία αποτελούν το 29,7% του πραγματικού ληξιπρόθεσμου υπολοίπου, καθώς αγγίζουν τα 24,2 δισ. ευρώ, και οι μη φορολογικές οφειλές (δάνεια, δικαστικά έξοδα, καταλογισμοί κ.λπ.), οι οποίες αποτελούν το 13,3% του πραγματικού ληξιπρόθεσμου υπολοίπου, ποσοστό που αντιστοιχεί σε 10,9 δισ. ευρώ.
Στόχος να αποφορτιστούν οι υπηρεσίες από υποθέσεις που δεν φέρνουν έσοδα και να εστιάσουν στα καινούργια χρέη.
Πλέον ο ελεγκτικός μηχανισμός επικεντρώνεται στις νέες οφειλές που δημιουργούνται, καθώς οι πιθανότητες είσπραξης είναι πολύ μεγαλύτερες. Εφόσον ο ελεγκτικός μηχανισμός κινηθεί ταχύτατα μπορεί να μπλοκάρει τους λογαριασμούς. Το πότε ένα χρέος χαρακτηρίζεται ως ανεπίδεκτο είσπραξης και πότε όχι προκύπτει από τον Κώδικα Είσπραξης Δημοσίων Εσόδων.
Σήμερα, ληξιπρόθεσμες οφειλές προς το Δημόσιο, καθώς και συμβεβαιωμένες οφειλές προς τρίτους, χαρακτηρίζονται ανεπίδεκτες είσπραξης εφόσον συντρέχουν σωρευτικά οι εξής προϋποθέσεις:
1. Να έχουν ολοκληρωθεί οι έρευνες με βάση τα εκάστοτε πρόσφορα διαθέσιμα ηλεκτρονικά μέσα της φορολογικής διοίκησης, προκειμένου να διαπιστωθεί η μη ύπαρξη περιουσιακών στοιχείων του οφειλέτη και των συνυπόχρεων ή απαιτήσεων αυτών έναντι τρίτων.
2. Να έχει διαπιστωθεί η ολοκλήρωση της διαδικασίας αναγκαστικής εκτέλεσης επί κινητών, ακινήτων ή απαιτήσεων του οφειλέτη με επίσπευση του Δημοσίου ή τρίτων ή με διαδικασία εκκαθάρισης και η παύση των εργασιών της πτώχευσης, εφόσον πρόκειται για πτωχό.
3. Να έχει πραγματοποιηθεί έλεγχος από ειδικά οριζόμενο ελεγκτή της αρμόδιας φορολογικής ή τελωνειακής αρχής, ο οποίος να πιστοποιεί, με βάση ειδικά αιτιολογημένη έκθεση ελέγχου, ότι συντρέχουν οι προϋποθέσεις των προηγούμενων περιπτώσεων και ότι είναι αντικειμενικά αδύνατη η είσπραξη των οφειλών.
4. Να έχει υποβληθεί αίτηση ποινικής δίωξης, σε όσες περιπτώσεις συντρέχουν οι νόμιμες προϋποθέσεις ή δεν είναι δυνατή η υποβολή αυτής.
5. Για χρέη εταιρειών που τελούν υπό κρατικό έλεγχο και οι οποίες τελούν υπό εκκαθάριση ή πτώχευση, απαιτείται η αναγγελία του Δημοσίου σε αυτές τις διαδικασίες.
