Πρόκειται κυριολεκτικά για μια τεράστια πολιτεία 26.500 τετραγωνικών χιλιομέτρων, με πόλεις και θέρετρα παντός είδους και όλα αυτά χρησιμοποιώντας την τελευταία λέξη της τεχνολογίας και των αυτοματισμών σε ένα άκρως φουτουριστικό περιβάλλον.
Όταν ο διάδοχος του θρόνου της Σαουδικής Αραβίας, Mohammed bin Salman, ανακοίνωνε τα μεγαλεπήβολα σχέδια του στο συνέδριο Future Investment Initiative το 2017, πολλοί αντιμετώπισαν με δέος και ενθουσιασμό την ιδέα μιας πολιτείας του μέλλοντος που θα προσφέρει τις καλύτερες υπηρεσίες στον κόσμο, ωστόσο έχει ανοίξει και η συζήτηση γύρω από τις περιβαλλοντικές και πολιτισμικές επιπτώσεις της.
Το mega-project Νeom
Η πρωτοβουλία της ανέγερσης της Neom (Νίομ, από το ελληνικό “neon” και το αραβικό “mustaqbal” που σημαίνει “μέλλον”) προέκυψε από το Saudi Vision 2030, ένα σχέδιο που οραματίζεται να μειώσει την εξάρτηση της Σαουδικής Αραβίας από την εμπορία πετρελαίου, να διαφοροποιήσει την οικονομία της και να αναπτύξει τους τομείς των δημόσιων υπηρεσιών -οι οποίες παρεμπιπτόντως στην Neom προβλέπεται να πραγματοποιούνται από ρομπότ.
Η Neom θα βρίσκεται στο βορειοδυτικό κομμάτι της Σαουδικής Αραβίας στην επαρχία Ταμπού, και θα εκτείνεται από τις ακτές της Ερυθράς Θάλασσας στα Βόρεια έως τον κόλπο της Άκαμπα στα δυτικά, καλύπτοντας 468 χιλιόμετρα ακτογραμμής με παραλίες και κοραλλιογενείς υφάλους, καθώς και βουνά ύψους έως 2.500 μέτρα.
Θα χωρίζεται σε δέκα “περιφέρειες”, εκ των οποίων μέχρι στιγμής έχουν ανακοινωθεί οι τέσσερεις.
H γραμμική πόλη The Line, το υπερπολυτελές νησί Sindalah, το χειμερινό θέρετρο σκι Trojena και το Oxagon, που θα χτιστεί εξ’ ολοκλήρου πάνω στην Ερυθρά Θάλασσα και φιλοδοξεί να είναι η μεγαλύτερη πλωτή πόλη στον κόσμο.
The Line, η φουτουριστική πόλη
Γραμμική πόλη μήκους 170 χιλιομέτρων που υπόσχεται να φιλοξενήσει 9 εκατομμύρια ανθρώπους, . Θα αποτελείται από δύο παράλληλους ουρανοξύστες ύψους 500 μέτρων, καλυμμένους με καθρέφτες προσόψεων, που θα βρίσκονται σε απόσταση 200 μέτρων μεταξύ τους. Στην φουτουριστική αυτή πόλη δεν θα κυκλοφορούν αυτοκίνητα, δεν θα υπάρχουν δρόμοι ούτε εκπομπές ρύπων και θα λειτουργεί με 100% ανανεώσιμες πηγές ενέργειας. Τρένα υψηλής ταχύτητας θα επιτρέπουν στους επιβάτες να διασχίζουν τη πόλη σε 20 λεπτά.
The Line, μια πόλη μήκους 170 χιλιομέτρων, πλάτους μόλις 200 μ. και ύψους 500 μ.
H γραμμική πόλη The Line, μια από τις δέκα περιφέρειες του Neom
Oxagon, ένα οκτάγωνο λιμάνι στην Ερυθρά Θάλασσα
Πλωτή πόλη σε σχήμα οκταγώνου σαν προέκταση του λιμανιού της Ερυθράς Θάλασσας. Tο Oxagon, θα είναι πλάτους 7 χιλιομέτρων και όπως ισχυρίζονται οι υπεύθυνοι της Neom το υπεράκτιο τμήμα της πόλης θα είναι η «μεγαλύτερη πλωτή κατασκευή στον κόσμο» με πλατείες που θα συνδέονται με μικρά κανάλια ενώ θα περιλαμβάνει έναν τερματικό σταθμό κρουαζιέρας και ένα κέντρο ωκεανογραφικών ερευνών. Η Oxagon αναμένει τους πρώτους κατοίκους της το 2024, ενώ σύμφωνα με τον αρχικό προγραμματισμό θα έχουν ολοκληρωθεί όλες οι εργασίες και στο χερσαίο τμήμα της μέχρι το 2030.
Oxagon, η «μεγαλύτερη πλωτή κατασκευή στον κόσμο».
Trojena, ένα ski resort στην έρημο της Σαουδικής Αραβίας
Ίσως το σημείο που έχουν πέσει – μέχρι στιγμής – τα περισσότερα φώτα της δημοσιότητας. Το συναντάμε στο βόρειο κομμάτι, στα βουνά Sarwat. Το θέρετρο σκι και υπαίθριας δραστηριότητας έκτασης 60 τετραγωνικών χιλιομέτρων θα προσφέρει σκι όλο το χρόνο και πρόκειται να φιλοξενήσει τους Ασιατικούς Χειμερινούς Αγώνες του 2029. Το κολοσσιαίο κέντρο θα διαθέτει μια τεχνητή λίμνη 3,2 χλμ., τεχνητό χιόνι και ένα τεράστιο εμπορικό χωριό μέσα σε ένα βουνό. Υπολογίζεται να φιλοξενήσει 7.000 μόνιμους κατοίκους, και εκατό φορές περισσότερους επισκέπτες, και χαρακτηρίζεται ως το μέρος διασκέδασης και ψυχαγωγίας της πολιτείας, με εμπορικά καταστήματα, νυχτερινή ζωή, επιλογή άνω των 100 αθλημάτων, μουσικές συναυλίες, εκδηλώσεις μόδας, yoga retreat κ.α.
Το θέρετρο Trojena, κατασκευάζεται περίπου 50 χ.λμ. από την ακτή του Κόλπου της Άκαμπα σε μια ορεινή περιοχή που έχει υψόμετρα που κυμαίνονται από 1.500 μ. έως 2.600 μ.
Το θέρετρο σκι, προβλέπεται να εγκαινιαστεί το 2026, απλώνεται σε μια έκταση 60.000 τ. μ. και έχει αναλάβει επίσημα να φιλοξενήσει τους Ασιατικούς Χειμερινούς Αγώνες του 2029
Sindalah, ένας super luxury νησιωτικός προορισμός
Το τουριστικό θέρετρο Sindalah, ένα νησί 84.000 τ.μ. μέσα στην Ερυθρά Θάλασσα, το οποίο στοχεύει όπως ήταν αναμενόμενο σε κατόχους yacht, προσφέροντάς τους μία μαρίνα ελλιμενισμού 86 θέσεων. Στο συγκεκριμένο, οι πρώτοι επισκέπτες αναμένεται να φτάσουν το 2024, με απαιτήσεις να δουν έναν υψηλού επιπέδου προορισμό σκαφών, ο οποίος έχει σχεδιαστεί από τον διάσημο Ιταλό αρχιτέκτονα, Luca Dini, και διαθέτει τρία υπερπολυτελή ξενοδοχεία, γήπεδα γκολφ, εστιατόρια και γνωστά καταστήματα λιανεμπορίου.
Το Sindalah βρίσκεται 17 ώρες με το πλοίο από τη Μεσόγειο
Η κριτική
Όπως είναι αναμενόμενο το project Neom έχει δεχθεί σφοδρή κριτική, τόσο για λόγους περιβαλλοντικού αποτυπώματος και βιωσιμότητας αλλά και για πολιτιστικό αφανισμό και καταπάτηση ανθρωπίνων δικαιωμάτων. Η περιοχή που πρόκειται να αναπτυχθεί είναι η ιστορική πατρίδα της φυλής Huwaitat και εκτιμάται ότι περίπου 20.000 μέλη της φυλής θα εκδιωχθούν για να χωρέσει η προγραμματισμένη ανάπτυξη.
Στο κομμάτι του περιβαλλοντικού αποτυπώματος, έχουν γίνει πολλές δηλώσεις σχετικά με τη βιωσιμότητα, και την δέσμευση ότι το Neom να τροφοδοτείται από 100% ανανεώσιμες πηγές ενέργειας, καθώς θα είναι ένας τεχνολογικός παράδεισος πλήρως εναρμονισμένος σε ένα καταπράσινο πλαίσιο βιωσιμότητας. Ωστόσο, τόσο το συνολικό μέχρι τώρα έργο και ιδίως το “The Line” έχουν σχολιαστεί αρνητικά για τις υψηλές εκπομπές άνθρακα που συνδέονται με την κατασκευή του έργου. Ο Philip Oldfield, επικεφαλής του τμήματος περιβάλλοντος του πανεπιστημίου του New South Wales, έχει εκτιμήσει ότι θα παραχθούν περισσότερα από 1,8 δισεκατομμύρια τόνοι διοξειδίου του άνθρακα από την κατασκευή, γεγονός που έρχεται σε πλήρη αναντιστοιχία με το όποιο περιβαλλοντικό όφελος.
Τέλος, μεγάλη συζήτηση ανοίγει αναφορικά με τη ουσιαστική δυνατότητα διαβίωσης σε ένα τέτοιο μέρος. Σχετικά με αυτό ο εμπνευστής του Neom, Bin Salman δήλωσε ότι το The Line “θα προκαλέσει τις παραδοσιακές επίπεδες, οριζόντιες πόλεις και θα δημιουργήσει ένα μοντέλο για τη διατήρηση της φύσης και τη βελτιωμένη δυνατότητα διαβίωσης του ανθρώπου”.
Ωστόσο, σύμφωνα με τους ειδικούς, οι ισχυρισμοί για τη δυνατότητα διαβίωσης θα εξαρτηθούν από τον τρόπο συντήρησης της πόλης.
