Σε εφαρμογή τίθεται από φέτος το φθινόπωρο η επιστροφή ενός μηνιαίου ενοικίου τον χρόνο για εκατοντάδες χιλιάδες ενοικιαστές κύριας ή φοιτητικής κατοικίας, με την καταβολή να προγραμματίζεται για τα τέλη Νοεμβρίου. Πρόκειται για ένα μόνιμο μέτρο που υπόσχεται να «ελαφρύνει» τα νοικοκυριά που παλεύουν καθημερινά με την ακρίβεια.
Το νέο μέτρο, προβλέπει, με αυτοματοποιημένο τρόπο, την επιστροφή ενός μηνιαίου ενοικίου τον χρόνο, με βάση τις φορολογικές δηλώσεις με τα εισοδήματα της προηγουμένη χρονιά, για φέτος δηλαδή τα εισοδήματα του 2024. Ωστόσο, για τη φετινή πρώτη εφαρμογή ενδέχεται να απαιτείται αίτηση από τους δικαιούχους, καθώς οι τεχνικές λεπτομέρειες της πλατφόρμας και ο μηχανισμός επιβεβαίωσης των μισθώσεων βρίσκονται ακόμη υπό διαμόρφωση.
Το ποσό που επιστρέφεται είναι το 1/12 του δηλωθέντος ετήσιου ενοικίου, με ανώτατο όριο τα 800 ευρώ ανά κατοικία. Για τις κύριες κατοικίες προβλέπεται προσαύξηση 50 ευρώ για κάθε εξαρτώμενο τέκνο, ενώ για τις φοιτητικές κατοικίες ισχύει το ίδιο πλαφόν χωρίς προσαύξηση. Αν το μηνιαίο ενοίκιο υπερβαίνει το ανώτατο όριο, ο δικαιούχος δεν εισπράττει αναλογικά παραπάνω, αλλά μόνο μέχρι το πλαφόν.
Ως γενικός κανόνας το ποσό της επιστροφής υπολογίζεται ως το 1/12 του συνολικού ποσού ενοικίου που δηλώνεται στη φορολογική δήλωση. Άρα, σε περιπτώσεις που η κατοικία έχει ενοικιαστεί για μικρότερο διάστημα εντός του έτους, όπως συμβαίνει σε εποχικές μισθώσεις ή σε περίπτωση αλλαγής κατοικίας, το ποσό της επιστροφής θα προσαρμόζεται αναλογικά, βάσει των πραγματικών μηνών που έχουν δηλωθεί.
Το μέτρο εφαρμόζεται παράλληλα με το επίδομα στέγασης και τις παροχές φοιτητικής στέγασης, χωρίς αφαίρεση ή συμψηφισμό. Απαραίτητη προϋπόθεση είναι η δήλωση της μίσθωσης στην ΑΑΔΕ και η καταβολή των ενοικίων μέσω τραπεζικών συναλλαγών. Άτυπες συμφωνίες, πληρωμές «στο χέρι» και μισθώσεις τύπου Airbnb μένουν εκτός. Επιπλέον, για τις φοιτητικές κατοικίες δεν εξετάζεται η περιουσιακή κατάσταση, ενώ για τις κύριες κατοικίες ισχύουν συγκεκριμένα περιουσιακά όρια.
Για να λάβει κάποιος την ετήσια επιστροφή ενοικίου, ισχύουν εισοδηματικά και περιουσιακά κριτήρια αντίστοιχα με εκείνα του προγράμματος «ΣΠΙΤΙ ΜΟΥ 2».
Εισοδηματικά όρια:
• Άγαμοι: έως 20.000 ευρώ ετησίως
• Έγγαμοι ή σύμφωνο συμβίωσης: έως 28.000 ευρώ, προσαύξηση 4.000 ευρώ για κάθε εξαρτώμενο τέκνο
• Μονογονεϊκές οικογένειες: έως 31.000 ευρώ, προσαύξηση 5.000 ευρώ για κάθε επιπλέον τέκνο πέραν του πρώτου
Περιουσιακά όρια (ισχύουν μόνο για την κύρια κατοικία):
• Η συνολική οικογενειακή περιουσία, όπως προκύπτει από τον ΕΝΦΙΑ, δεν μπορεί να υπερβαίνει τις 120.000 ευρώ για μονοπρόσωπο νοικοκυριό.
• Προσαύξηση κατά 20.000 ευρώ για κάθε επιπλέον μέλος του νοικοκυριού.
ΠΡΟΣΟΧΗ: Για τη φοιτητική κατοικία δεν υπάρχει περιουσιακό όριο — ισχύουν μόνο τα εισοδηματικά κριτήρια.
Υπολογίζεται ότι το νέο μέτρο καλύπτει περίπου το 80% των ενοικιαστών, δηλαδή 948.000 νοικοκυριά ή 1.280.000 φορολογουμένους. Το ετήσιο κόστος ανέρχεται στα 230 εκατ. ευρώ.
Σύμφωνα με τα στοιχεία των περσινών φορολογικών δηλώσεων του 2024 (για το φορολογικό έτος 2023):
• 1.188.345 νοικοκυριά δήλωσαν δαπάνη ενοικίου (κύρια ή φοιτητική κατοικία).
• Το μέτρο αφορά συνολικά 1.647.971 φορολογουμένους.
• Από τα 1,18 εκατ. νοικοκυριά:
• 1.092.901 δήλωσαν δαπάνη κύριας κατοικίας.
• 83.733 δήλωσαν φοιτητική κατοικία.
• 11.711 δήλωσαν και τις δύο περιπτώσεις.
Η συνολική δαπάνη για ενοίκια αγγίζει τα 3,6 δισ. ευρώ, ενώ το μέσο ετήσιο ενοίκιο ανά νοικοκυριό διαμορφώνεται στα 3.058 ευρώ.
Παραδείγματα επιστροφής ενοικίου:
• Άγαμος με ενοίκιο 500€/μήνα (6.000€ ετησίως), χωρίς παιδιά → επιστροφή 500€
• Οικογένεια με δύο παιδιά, ενοίκιο 1.200€/μήνα (14.400€ ετησίως) → επιστροφή 800€ + 2×50 = 900€
• Φοιτητής με ενοίκιο 350€/μήνα (4.200€ ετησίως) → επιστροφή 350€
• Οικογένεια με κύρια κατοικία 750€/μήνα και φοιτητική 400€/μήνα → επιστροφή 750€ + 400€
• Τρίτεκνη οικογένεια με ενοίκιο 950€/μήνα → επιστροφή 800€ + 3×50 = 950€
• Δύο φοιτητικές κατοικίες των 300€/μήνα → επιστροφή έως 800€ για καθεμία, αν πληρούνται εισοδηματικά κριτήρια
• Οικογένεια με 1 τέκνο και εισόδημα 36.000€ → απορρίπτεται (όριο: 32.000€)
• Νοικοκυριό με περιουσία 180.000€ και 2 μέλη → απορρίπτεται (όριο: 140.000€)
• Μίσθωση Airbnb ή πληρωμή με μετρητά → απορρίπτεται
