Ένας χωρισμός προκαλεί σχεδόν πάντα πόνο, δυστυχία και αρνητικά συναισθήματα. Παρόλα αυτά, για κάποια ζευγάρια οι προσωρινοί και σύντομοι χωρισμοί είναι κάτι σύνηθες. Είναι μαζί, χωρίζουν, μετά είναι πάλι μαζί, έπειτα ξαναχωρίζουν… Όλοι θυμόμαστε τον Ross και τη Rachel από τα περίφημα «Φιλαράκια» της αμερικανικής τηλεόρασης, που μέσα στις 10 σεζόν της σειράς, τα… έφτιαξαν και τα χάλασαν πάνω από τρεις φορές, μέχρι να καταλήξουν οριστικά μαζί.
Αυτή την τάση οι επιστήμονες την έχουν χαρακτηρίσει ως «κυκλικές σχέσεις». Πρόκειται για μια αρκετή συνηθισμένη κατάσταση, αν κρίνουμε από μια πρόσφατη έρευνα που πραγματοποιήθηκε σε 279 ομόφυλα και 266 ετερόφυλα ζευγάρια, σύμφωνα με την οποία το 1/3 των σχέσεων κάθε είδους περνούν κάποια στιγμή από μια φάση χωρισμού και επανασύνδεσης.
Γιατί, λοιπόν, οι άνθρωποι τείνουν να επιστρέφουν στην ίδια σχέση, ακόμα κι όταν δείχνει να μη λειτουργεί; Γιατί πιστεύουν ότι «αυτή τη φορά θα είναι καλύτερα»; Υπάρχει κάτι μαγικό στη σχέση αυτή καθ’ εαυτή ή μήπως στον άνθρωπο που έχουν απέναντί τους; Μήπως κάποιες άλλες δυνάμεις τους κάνουν να επιστρέφουν στον άνθρωπο που ήταν μέχρι τώρα στο πλάι τους έτσι ώστε να αποφύγουν τη μοναξιά;
Ένας μεγάλος όγκος ερευνών έχει προσπαθήσει εξηγήσει όλα αυτά τα γιατί, καταλήγοντας σε επτά πιθανές εκδοχές.
– Η επανασύνδεση δεν εξαρτάται από την ποιότητα της σχέσης. Οι σχέσεις με ιστορικό χωρισμών δεν είναι καλύτερης ποιότητας από τη μη κυκλικές. Σε κάθε σχέση υπάρχει η αγάπη, η συναισθηματική σύνδεση και η γενικότερη ικανοποίηση, αυτό, όμως, δε σημαίνει ότι όλοι οι άνθρωποι επιστρέφουν στον προηγούμενο δεσμό τους λόγω αυτών. Στην πραγματικότητα, τα στοιχεία δείχνουν ότι οι κυκλικές σχέσεις έχουν συνήθως χαμηλότερη ποιότητα από εκείνες που λήγουν οριστικά.
– Το ενδιαφέρον για τον πρώην σύντροφο οδηγεί σε επανασύνδεση. Ακόμα κι αν το πάθος και ο έρωτας δεν είναι τόσο ισχυρά στην περίπτωση μιας επανασύνδεσης, η αγάπη, η νοσταλγία και το ενδιαφέρον για τον πρώην σύντροφο συνεχίζουν να υπάρχουν και, για κάποιους ανθρώπους, είναι αρκετά για να τους κάνουν να ξαναδώσουν μια ευκαιρία στη σχέση τους.
– Οι κυκλικές σχέσεις δεν μας ικανοποιούν περισσότερο. Κάποιοι πιστεύουν ότι οι άνθρωποι που βρίσκονται σε κυκλικές σχέσεις καλύπτουν περισσότερες ψυχολογικές και συναισθηματικές ανάγκες από εκείνους χωρίς «κυκλικό παρελθόν». Ουσιαστικά, ισχύει ακριβώς το αντίθετο: Οι ενδείξεις λένε ότι οι κυκλικές σχέσεις είναι λιγότερο αποτελεσματικές όσον αφορά στις ανάγκες των ανθρώπων για οικειότητα, συναισθηματική και σεξουαλική ικανοποίηση και συντροφικότητα.
– Το άγχος της προσκόλλησης δεν είναι παράγοντας κινδύνου. Μια μελέτη περίπου 200 ανθρώπων που βρίσκονταν σε σχέση (οι μισοί από τους οποίους σε κυκλική) δεν βρήκε ενδείξεις που να αποδεικνύουν ότι οι άνθρωποι έχουν περισσότερες ή λιγότερες πιθανότητες να είναι σε μια κυκλική σχέση ανάλογα με το είδος της προσκόλλησης που έχουν προς το σύντροφό τους.
– Η μοναξιά είναι ισχυρό κίνητρο. Ένας χωρισμός συχνά σημαίνει την είσοδο σε μια φάση με λιγότερη συντροφικότητα. Για κάποιους ανθρώπους, η επιθυμία τους να μην είναι μόνοι αποτελεί ισχυρό κίνητρο για να επιστρέψουν στον πρώην σύντροφό τους.
– Η αντίληψη γύρω από το σεξ επηρεάζει. Κάποιες ενδείξεις υποστηρίζουν ότι οι άνθρωποι που βρίσκονται σε σχέσεις χωρισμού-επανασύνδεσης αξιολογούν περισσότερο το πάθος και το σεξουαλικό στοιχείο στη σχέση τους σε σύγκριση με τους υπόλοιπους. Το παράξενο εδώ είναι ότι τα ευρήματα αυτά παρατηρήθηκαν ακόμα και όταν οι κυκλικές σχέσεις έτειναν να είναι χειρότερες από τις άλλες όσον αφορά στην εκπλήρωση των σεξουαλικών αναγκών.
– Η πεποίθηση της «αδελφής ψυχής» δεν αποτελεί αιτία. Πολλοί άνθρωποι αντιμετωπίζουν τις σχέσεις ως προσπάθεια εύρεσης του «ένα και μοναδικού» συντρόφου ζωής, ενώ άλλοι πιστεύουν ότι οι σχέσεις εξελίσσονται με την προσωπική προσπάθεια. Σε όποια κατηγορία κι αν ανήκει κάποιος, η πεποίθησή του αυτή δεν φαίνεται να επηρεάζει την εμπλοκή του σε μια σχέση επαναλαμβανόμενων χωρισμών και επανασυνδέσεων.
