Τον φθηνό ήλιο επιστρατεύει η πολιτεία για να μειώσει την κατανάλωση ηλεκτρικής ενέργειας για ζεστό νερό στα νοικοκυριά, ανοίγοντας ένα νέο πρόγραμμα επιδότησης για ηλιακούς θερμοσίφωνες που θα συμβάλει στη μείωση των λογαριασμών ρεύματος αλλά και στην εξοικονόμηση ενέργειας.
Η ενεργειακή κρίση και η εκτίναξη των τιμών του ρεύματος φέρνουν στο προσκήνιο την ξεχασμένη αγορά των ηλιακών θερμοσιφώνων και αναμένεται να αναθερμάνουν την ελληνική βιομηχανία θερμικών ηλιακών συστημάτων που σήμερα είναι κυρίως εξαγωγική.
Ενας ηλεκτρικός θερμοσίφωνας υπολογίζεται ότι καταναλώνει 4 κιλοβατώρες ανά ώρα. Με τις υφιστάμενες τιμές ηλεκτρικής ενέργειας και μετά την επιδότηση του ρεύματος, το κόστος υπολογίζεται περίπου στα 0,15 λεπτά/KWh την ώρα. Αντίστοιχα, το κόστος της ηλιακής κιλοβατώρας διαμορφώνεται μόλις σε 0,03 λεπτά.
Μέσα στο α’ τρίμηνο του 2023 όπως έχει προαναγγείλει το υπουργείο αναμένεται να ανοίξει η νέα πλατφόρμα υποδοχής αιτήσεων που σχεδιάζεται να αγκαλιάσει από 150.000 έως 190.000 δικαιούχους.
Σύμφωνα με την επεξεργασία που έχει γίνει από το υπουργείο, το ύψος της επιδότησης θα μπορεί να φτάσει έως και το 60%.
Για τους προς αντικατάσταση ηλεκτρικούς θερμοσίφωνες, προβλέπεται ως υποχρέωση η παράδοση της παλιάς συσκευής για ανακύκλωση στον προμηθευτή που εξαργυρώνει το voucher κατά το πρότυπο του προγράμματος «Ανακυκλώνω-Αλλάζω Συσκευή». Το υπουργείο δέχεται προτάσεις για να ενταχθούν στο πρόγραμμα και οι παλιοί ηλιακοί θερμοσίφωνες χωρίς όμως να έχουν ακόμη ληφθεί οριστικές αποφάσεις καθώς στόχος της κυβέρνησης είναι να περιορίσει την κατανάλωση ηλεκτρικής ενέργειας που προέρχεται από τους συμβατικούς θερμοσίφωνες.
Το συνολικό ύψος των διαθέσιμων πόρων για την επιδότηση υπολογίζεται να ξεπεράσει τα 100 εκ. ευρώ και θα χορηγηθεί για πρώτη και για δεύτερη κατοικία με οικονομικά και κοινωνικά κριτήρια. Ξεχωριστό κονδύλι προβλέπεται για τα ευάλωτα νοικοκυριά. Προτεραιότητα, όπως αναφέρουν κυβερνητικοί αξιωματούχοι, θα δοθεί σε χαμηλόμισθους, πολύτεκνους και μονογονεϊκές οικογένειες ενώ τα πλεονάσματα του προγράμματος θα αναδιανέμονται στην αγορά για την κάλυψη των voucher που δεν έχουν ενεργοποιηθεί.
Το πρόγραμμα επιδότησης με τους ηλιακούς, προβλέπει κατηγοριοποίηση βάσει των λίτρων των ηλιακών συσκευών και των μελών μιας οικογένειας και καθορισμό πλαφόν ανά κατηγορία ευθέως συνδεδεμένη με την χωρητικότητα του boiler.
Στο κόστος δεν θα περιλαμβάνονται πρόσθετες δαπάνες όπως είναι για παράδειγμα το κόστος εγκατάστασης ή απεγκατάστασης ενός ηλιακού, το οποίο προ κρίσης ήταν κατά μέσο όρο 120 ευρώ και σήμερα υπολογίζεται ότι φτάνει τα 400 ευρώ!
Αν οι τιμές αυτές παραμείνουν στα ύψη, θα συνεπάγονται μια σημαντική επιβάρυνση για τους καταναλωτές, η οποία θα εξανεμίσει και το ύψος των επιδοτήσεων, που αποτελούν το κίνητρο για την αγορά του ηλιακού θερμοσίφωνα.
Η ελληνική βιομηχανία
Μέχρι σήμερα, η ετήσια παραγωγή ηλιακών θερμοσιφώνων υπολογίζεται από 120.00 έως 140.000 τεμάχια. Πρόκειται για μια μεγάλη αγορά που αναπτύχθηκε έντονα την δεκαετία του ’80 ως αποτέλεσμα της τότε πετρελαϊκής κρίσης και δημιούργησε πάνω από 20 μεγάλες ελληνικές βιομηχανίες παραγωγής εξοπλισμού (και πολλές μικρότερες), με τεράστια εγχώρια προστιθέμενη αξία και με ισχυρή εξαγωγική δραστηριότητα.
Σήμερα, η ενεργειακή κρίση και η ραγδαία αύξηση των τιμών των συμβατικών καυσίμων έχουν αναθεωρήσει ριζικά τις πολιτικές της ΕΕ. Η εργαλειοθήκη του RepowerEU για την γρήγορη απεξάρτηση από τα ρωσικά ορυκτά καύσιμα και η επιτάχυνση της πράσινης μετάβασης προβλέπουν τον τριπλασιασμό της εγκατεστημένης ισχύος έως το 2030 κάτι που αντιστοιχεί σε αύξηση κατά 600% για τα επόμενα οκτώ χρόνια σε σχέση με σήμερα.
Ωστόσο η περιορισμένη εγχώρια παραγωγή και κυρίως οι μεγάλες εξαγωγές, δημιουργούν ένα προβληματισμό στον κλάδο, ο οποίος διαθέτει σε ετήσια βάση περίπου 60.000 ηλιακούς στο εσωτερικό της αγοράς και τώρα καλείται να ανεβάσει ρυθμούς παραγωγής για να καλύψει τις ανάγκες του προγράμματος. Επιπλέον ο κλάδος έχει αιτηθεί από την πολιτεία μια σειρά από οικονομικά και φορολογικά κίνητρα, για τα οποία μάλιστα προ μηνών υπήρξαν επαφές και με το οικονομικό επιτελείο της κυβέρνησης που δεν φαίνεται να επιλύονται με την παρούσα ρύθμιση.
Αξίζει να σημειωθεί πάντως ότι η κυβέρνηση ενεργοποιεί για πρώτη φορά πρόγραμμα επιδότησης ηλιακών. Μέχρι σήμερα οι ανάγκες αυτές καλύπτονταν μέσω του προγράμματος Εξοικονομώ. Στο τελευταίο μάλιστα πρόγραμμα με τους 80.000 δικαιούχους, ενδιαφέρον για ηλιακούς είχαν εκδηλώσει 60.000 καταναλωτές.
