Σε μία χώρα όπως η δική μας, όπου η παραχώρηση προτεραιότητας μέσω της πινακίδας STOP είναι ακόμα ένα ζήτημα προς συζήτηση, το να βάλουμε τέτοιες πινακίδες και στις τέσσερις πλευρές μιας διασταύρωσης μοιάζει με έργο επιστημονικής φαντασίας.
Και όμως είναι ένα μέτρο το οποίο όπου έχει εφαρμοστεί έχει πάρα πολλά θετικά στην διευθέτηση της κυκλοφορίας και την βελτίωση της ασφάλειας ενώ είναι και μία φθηνή λύση για να αποφευχθούν τα φανάρια ή οι ανεφάρμοστοι κυκλικοί κόμβοι.
Η φιλοσοφία του four-way stop είναι η ισότιμη κατανομή ευθύνης και προτεραιότητας.
Σε αντίθεση με τους παραδοσιακούς κόμβους όπου ένας δρόμος έχει προτεραιότητα, εδώ όλοι οι οδηγοί καλούνται να σταματήσουν, να δουν, να κρίνουν και να συνεννοηθούν έστω και σιωπηρά.
Το μοντέλο στηρίζεται στην αμοιβαία ορατότητα και στην προτεραιότητα κατά σειρά άφιξης, μειώνοντας τις αιφνιδιαστικές κινήσεις. Με απλά λόγια: όποιος φτάνει πρώτος, είναι και αυτός που φεύγει και πρώτος.
Το four-way stop συναντάται συχνά στις ΗΠΑ και στον Καναδά, ειδικά σε ήσυχες γειτονιές, σχολικές ζώνες και περιοχές όπου η εγκατάσταση φαναριών δεν θεωρείται απαραίτητη. Λειτουργεί ιδιαίτερα καλά όταν η κυκλοφορία είναι σχετικά ισορροπημένη από όλες τις κατευθύνσεις, έτσι ώστε η κοινή στάση και η ισότιμη προτεραιότητα να μη δημιουργούν χάος αλλά τάξη.
Το σύστημα έχει σημαντικά πλεονεκτήματα. Πρώτα απ’ όλα, αυξάνει την ασφάλεια: η υποχρεωτική στάση μειώνει αισθητά τις σφοδρές, πλαγιομετωπικές συγκρούσεις.
Τέλος, λειτουργεί ακόμη και χωρίς ηλεκτρικό ρεύμα, στοιχείο που αναδεικνύει την απλότητά του.
Δεν λείπουν όμως και τα μειονεκτήματα. Σε δρόμους με έντονη κυκλοφορία, το σύστημα γίνεται αργό, δημιουργώντας ουρές και καθυστερήσεις.
Για όσους δεν έχουν εμπειρία, ο κόμβος μπορεί να προκαλέσει αβεβαιότητα, αφού χρειάζεται εξοικείωση με τη «σειρά» και τις άτυπες κινήσεις συνεννόησης. Αν κάποιοι οδηγοί παραλείψουν τη στάση, η διασταύρωση γίνεται επικίνδυνη.
Τέλος, το συνεχές σταμάτημα και ξεκίνημα μπορεί να αυξήσει τον θόρυβο και την κατανάλωση καυσίμου σε περιοχές με μεγάλη κίνηση.
Με λίγα λόγια, το four-way stop μοιάζει απλό, αλλά βασίζεται σε ένα λεπτό σύστημα συνεννόησης και πειθαρχίας. Δυο έννοιες που απουσιάζουν από το λεξιλόγιο του Έλληνα οδηγού, ο οποίος μοιάζει αδύνατο να εξοικειωθεί με ένα τέτοιο σύστημα.
Πάντως οι συγκοινωνιολόγοι συμφωνούν ότι παρά τα λίγα μειονεκτήματά της, η εφαρμογή με τα 4 STOP θα μπορούσε να αποτελέσει μία ιδανική λύση για δρόμους σε αστικές περιοχές της Αθήνας, αυξάνοντας την ασφάλεια και διευκολύνοντας την κυκλοφορία χωρίς την ανάγκη σημαντικών και πανάκριβων οδικών παρεμβάσεων.
