Η απόφαση του Κίεβου να κλείσει τους αγωγούς του ρωσικού αερίου που περνούν από το έδαφος της Ουκρανίας έχει προκαλέσει σοβαρές επιπτώσεις στην ενεργειακή κατάσταση της Ευρώπης, με αλυσιδωτές αντιδράσεις σε επίπεδο οικονομίας.
Η κίνηση αυτή, σε συνδυασμό με τον ψυχρότερο χειμώνα που επικρατεί στην περιοχή, έχει οδηγήσει σε μια επιταχυνόμενη εξάντληση των αποθηκών φυσικού αερίου στην Ευρώπη, κάτι που ανατρέπει τις προβλέψεις για τις ενεργειακές ανάγκες του χειμώνα.
Η απεξάρτηση από το ρωσικό αέριο εντείνει την ανησυχία για έναν πολύ ακριβό ενεργειακό χειμώνα που θα ζήσει η Ευρώπη. Και οι εκτιμήσεις των αναλυτών, όμως, είναι δυσοίωνες με την Ευρώπη – και συγκεκριμένα τους ευρωπαίους καταναλωτές- να πληρώνουν για μία ακόμη φορά τη νύφη.
Σύμφωνα με τα όσα εξήγησε στο κεντρικό δελτίο ειδήσεων του OPEN ο Γιάννης Φώσκολος, το φυσικό αέριο που θα αγοράζει πλέον ως υγροποιημένο φυσικό αέριο η Ευρώπη, προκειμένου να αναπληρώσει τις ροές που περνούσαν από την Ουκρανία, θα είναι 40% ακριβότερο. Οι εκτιμήσεις των ενεργειακών αναλυτών λένε ότι το έξτρα κόστος θα είναι 70 δισεκατομμύρια το χρόνο. Η Ευρώπη εισάγει 500 δισεκατομμύρια κυβικά μέτρα φυσικού αερίου το χρόνο. Δεν παράγει φυσικό αέριο, το εισάγει ολόκληρο. Και το έξτρα κόστος γι΄αυτή την κατάσταση, η οποία δημιουργείται από τη διακοπή των ροών μέσω Ουκρανίας, θα είναι 70 δισεκατομμύρια ευρώ το χρόνο – με την τιμή αυτή τη στιγμή στα 50 ευρώ τη θερμική μεγαβατώρα, ενώ μπορεί να έχουμε και νέα αύξηση.
Αυτό το κόστος θα το επωμιστούν οι ευρωπαίοι καταναλωτές. ΗBank of America εκτιμά ότι η τιμή μπορεί να φτάσει τα 70 ευρώ ανά θερμική μεγαβατώρα, μέσα στο 2025. Άρα μπορεί να μιλάμε για 140 δισεκατομμύρια ζημιά. Ήδη φαίνεται στις χονδρικές τιμές της ηλεκτρικής ενέργειας αφού η τιμή έχει εκτοξευθεί στην Ιρλανδία, στα 165 ευρώ, στην Ιταλία στα 135,44, ενώ στην Ελλάδα είμαστε κοντά στα 125 ευρώ. Στην Πορτογαλία στα 120 ευρώ, και στην Ισπανία επίσης κοντά στα 120. Το μεγάλο θέμα βρίσκεται ακριβώς στο ότι αυξάνονται οι τιμές χονδρικής του ηλεκτρικού ρεύματος, που θα περάσουν μετά και στους καταναλωτές. Ευνοημένες από τον ακριβό λογαριασμό, όπως εξηγούν οι αναλυτές, είναι οι ΗΠΑ αφού, σύμφωνα με τηλεγράφημα του Reuters, αύξησαν 4,5% από πέρυσι τις εξαγωγές υγροποιημένου φυσικού αερίου, καθώς εξήγαγαν πάνω από 88 εκατομμύρια μετρικούς τόνους. Το 55% των αμερικανικών εξαγωγών LNG ήρθε στην Ευρώπη, που φαίνεται ότι είναι μεγάλος πελάτης των Ηνωμένων Πολιτειών.
Εφιαλτικά σενάρια για μια σειρά από ανατιμήσεις
Μετά την απόφαση της Ουκρανίας να κλείσει τη στρόφιγγα του αερίου προς την Δύση, ηδιαφαινόμενη ενεργειακή κρίση δημιουργεί εφιαλτικά σενάρια για μια σειρά ανατιμήσεων. Στο στόχαστρο βρίσκονται καύσιμα και είδη πρώτης ανάγκης- κυρίως όσα εισάγει η χώρα μας.
Η οικονομική αναλύτρια, Δάφνη Γρηγοριάδη, σημείωσε στο OPEN πως, «και οι βιομηχανικές και εμπορικές επιχειρήσεις έρχονται αντιμέτωπες με τον κίνδυνο να μην μπορούν να αντικαταστήσουν τα αποθέματά τους στις εκάστοτε τρέχουσες τιμές, με αποτέλεσμα να ανεβάζουν τις τιμές των τελικών προϊόντων για να είναι σίγουρες ότι θα μπορέσουν να ανταπεξέλθουν στις επικείμενες ανατιμήσεις. Φυσικά, αυτό για εμάς τους καταναλωτές συνεπάγεται επιπλέον κόστος». Όπως λένε οι ειδικοί, μέσα στο 2025, οι αυξήσεις σε μεταφορικά κόστη και κόστος παραγωγής ανεβάσουν τις τιμές των ίδιων των τελικών προϊόντων.
Ο πρόεδρος του Βιομηχανικού Επιμελητηρίου Πειραιά, Βασίλης Κορκίδης, υπογράμμισε πως, «είναι γεγονός ότι μας φοβίζουν οι αυξήσεις στο φυσικό αέριο, στο πετρέλαιο και στο ηλεκτρικό ρεύμα, δηλαδή ό, τι χρειάζεται για την παραγωγή των προϊόντων στην Ευρωπαϊκή Ένωση, κάτι το οποίο θα μας αναγκάσει να κάνουμε περισσότερες εισαγωγές. Κάτι το οποίο σημαίνει ότι και λόγω της αύξησης του μεταφορικού κόστους, αφού το γεωπολιτικό πεδίο δεν έχει εξομαλυνθεί, θα φέρει επιπλέον αυξήσεις οι οποίες θα φτάσουν στον τελικό καταναλωτή».
Η ανησυχία για το επερχόμενο ντόμινο ανατιμήσεων αυξάνεται, αρχής γενομένης από το ελαιόλαδο, που διαχρονικά οδηγεί την κούρσα της ακρίβειας. Ενώ σε άλλες χώρες φαίνεται πως έχει μειωθεί η τιμή του, στην Ελλάδα επιμένει.
Όπως επισήμανε ο Αντώνης Κρητικός, πτώση της τιμής του ελαιολάδου περιμέναμε και στα ράφια των ελληνικών σούπερ μάρκετ, με δεδομένο ότι, το προηγούμενο διάστημα, έχει πέσει σημαντικά η τιμή παραγωγού. Επιπλέον, η φετινή σοδειά έχει πάει καλύτερα, με αποτέλεσμα η τιμή παραγωγού να είναι 40% κάτω από την περσινή, υψηλή τιμή. Ωστόσο, σε έρευνα του OPEN, στα ράφια των σούπερ μάρκετ, το έξτρα παρθένο ελαιόλαδο πωλείται προς 21,73 ευρώ το λίτρο. Το απλό ελαιόλαδο, πωλείται στα 15 ευρώ. Οι τιμές είναι ακατέβατες, όπως παρατηρούν και οι καταναλωτές, με μόνο μερικές ιδιωτικές ετικέτες – όχι σε επώνυμο λάδι- να έχουν μειώσει κατά 10% τις -πολύ υψηλές- τιμές. Όλα αυτά, την ώρα που στη γειτονική Ισπανία, όπου επίσης αντιμετώπισαν πρόβλημα με την παραγωγή, ρίχνουν τις τιμές τους στο μισό από ότι πέρυσι.
