Το φαινόμενο της λαθρεμπορίας και της παραβατικότητας στον τομέα των καυσίμων που συνεχίζει να απομυζεί σε ετήσια βάση έως και 300 εκατ. από τα δημόσια έσοδα σκοπεύει να αντιμετωπίσει η πολιτεία, ακολουθώντας τις ευρωπαϊκές κατευθύνσεις που ενισχύουν τα όπλα της ιχνηθέτησης.
Οι εταιρείες εμπορίας Πετρελοειδών υποστηρίζουν ότι η λύση του προβλήματος βρίσκεται στη λειτουργία του συστήματος εισροών –εκροών που έχει εγκατασταθεί πριν από μία δεκαετία στα πρατήρια, με δαπάνη εκατομμυρίων. Ουδέποτε όμως εφαρμόστηκε καθώς τα λογισμικά που έχουν εγκατασταθεί δεν είναι πιστοποιημένα, με αποτέλεσμα η ΑΑΔΕ να μην μπορεί να κάνει τη σωστή επεξεργασία των στοιχείων.
Η έλλειψη του κατάλληλου λογισμικού, εξοπλισμού και επαρκούς προσωπικού ελέγχου στην ΑΑΔΕ και ΓΓΠΣ δυσχεραίνουν την λειτουργία ενός συστήματος το οποίο «δεν θα λύσει το θέμα της παραβατικότητας αλλά θα το περιορίσει καθώς αποτελεί το πρώτο βήμα».
Για άλλη μια φορά η αδράνεια της πολιτείας, επιχειρείται να αντιμετωπιστεί με την τοποθέτηση στα καύσιμα ενός τρίτου ιχνηθέτη, του ευρωπαϊκού ιχνηθέτη από τον Οκτώβριο του 2023, παράλληλα με τους δύο εθνικούς ιχνηθέτες που ήδη λειτουργούν από το 2016.
Παρότι δεν είναι γνωστά ποσοτικά στοιχεία σχετικά με την αποτελεσματικότητά τους στην αγορά, στόχος ήταν και είναι η καταπολέμηση του λαθρεμπορίου κατά τη διάθεση των καυσίμων που είναι απαλλαγμένα από τον Ειδικό Φόρο Κατανάλωσης (ΕΦΚ) ή υπόκεινται σε μειωμένο συντελεστή ΕΦΚ.
Τι είναι ο ιχνηθέτης
Ο ιχνηθέτης είναι μια χημική ένωση που τοποθετείται στο καύσιμο σε μικρές ποσότητες (για παράδειγμα στην βενζίνη είναι 3mg/l ενώ στο πετρέλαιο θέρμανσης είναι 6mg/l ) χωρίς να επηρεάζει τα φωτοχημικά χαρακτηριστικά του καυσίμου και εντοπίζεται με ειδικές μεθόδους προσδιορισμού στην προβλεπόμενη συγκέντρωση στο καύσιμο που εμπεριέχεται ή σε άλλο καύσιμο που έχει αναμιχθεί, προσδιορίζοντας και την αναλογία της πρόσμιξης.
Ο ιχνηθέτης τοποθετείται μέχρι σήμερα στα ναυτιλιακά καύσιμα, στο πετρέλαιο και την κηροζίνη θέρμανσης αλλά και στην αμόλυβδη βενζίνη.
Με απόφαση της ΕΕ το αργότερο έως τον Ιανουάριο του 2024, θα πρέπει να χρησιμοποιείται ένα κοινός ευρωιχνηθέτης στο πετρέλαιο θέρμανσης και ναυτιλίας, ο Accutrace plus μοριακής τεχνολογίας ώστε να μην μπορεί να αφαιρεθεί από τα καύσιμα.
Σήμερα, η παρουσία ιχνηθετών προσδιορίζεται αρχικά στα πρατήρια με τη χρήση spot test kits όπου η παρουσία ιχνηθέτη υποδηλώνεται με αλλαγή χρώματος στο δείγμα καυσίμου (diesel κίνησης και βενζίνες UNL 98 και 100 οκτανίων ). Ακολουθεί στη συνέχεια ποσοτικός προσδιορισμός στο εργαστήριο, στο οποίο προσδιορίζει το ακριβές ποσοστό πρόσμειξης.
Ποιες είναι οι ενστάσεις του κλάδου
Σύμφωνα με τις εταιρείες εμπορίας πετρελοειδών, η τοποθέτηση ενός τρίτου ιχνηθέτη παράλληλα με τους δύο εθνικούς που ήδη υπάρχουν είναι μια ακριβή λύση. Όπως αναφέρουν, θα επιβαρύνει τον καταναλωτή, εμφανίζοντας επίσης σημαντικά προβλήματα υλοποίησης ιδιαίτερα εάν την ευθύνη της ιχνηθέτησης έχουν οι εταιρείες πετρελαιοειδών, οι οποίες θα αντιμετωπίσουν μεγάλα προβλήματα στις περιφερειακές εγκαταστάσεις για να ιχνηθετήσουν τα καύσιμα που παραλαμβάνουν.
Το σημαντικότερο όμως ζήτημα κατά τον κλάδο είναι ότι η πιστοποίηση της ιχνηθέτησης γίνεται μόνο με ειδικές συσκευές και είναι δυσχερής.
Όπως τονίζουν στελέχη του κλάδου, παρόμοιες προτάσεις οι οποίες είναι ιδιαίτερα ακριβές αποτελούν σίγουρα ένα κρίκο της αλυσίδας στο μέτρο που βοηθούν στον έλεγχο της παραβατικότητας. «Όμως πρώτα εξασφαλίζεις την πλήρη λειτουργία ενός συστήματος στο οποίο επενδύθηκαν εκατομμύρια και στη συνέχεια προχωράς σε νέα βελτιωμένα μέτρα».
Σε κάθε περίπτωση, τονίζουν ότι είναι πλεονασμός να υπάρχουν τρεις ιχνηθέτες σε όλα τα καύσιμα. Θα ήταν λογικό αναφέρουν να εφαρμοστούν στα καύσιμα της ναυτιλίας και στο Diesel κίνησης όπου συνήθως γίνεται η νοθεία, ενώ στα υπόλοιπα καύσιμα να καταργηθούν οι εθνικοί ιχνηθέτες.
Σημειώνεται ότι το τελευταίο διάστημα στην ΕΕ επεξεργάζονται μία εναλλακτική μέθοδος προσδιορισμού. Πρόκειται για ένα ευρωπαϊκό πρότυπο που θα είναι διαθέσιμο στα τέλη του 2023 και θα επιτρέψει στην αγορά να επιλέξει μια εναλλακτική και οικονομικότερη μέθοδο δοκιμής που θα μπορεί να χρησιμοποιηθεί από όλους τους ενδιαφερόμενους διυλιστήρια, εταιρείες εμπορίας, και προμηθευτές καυσίμων και εργαστήρια.
