Η Aγκυρα συνεχίζει να συγκεντρώνει στρατεύματα στα σύνορά της με τη Συρία, προετοιμάζοντας μια μεγάλης έκτασης εισβολή, παρότι η κατάπαυση του πυρός μεταξύ της Τουρκίας και των δυνάμεων των Κούρδων της Συρίας, που υποστηρίζονται από τις ΗΠΑ, γύρω από την πόλη Μανμπίζ στη Βόρεια Συρία παρατάθηκε μέχρι το τέλος αυτής της εβδομάδας, με τη μεσολάβηση της Ουάσιγκτον. Oι Κούρδοι όμως καταγγέλουν ότι οι Τούρκοι συνεχίζουν ανηλεώς τους βομβαρδισμούς στην περιοχή του Κομπάνι.
Οι επιθυμίες των περιφερειακών ηγετών
Oμως οι επιθυμίες μιας κυβέρνησης που αποχωρεί σε λίγες εβδομάδες ίσως δεν είναι τόσο σημαντικές όσο οι επιθυμίες κάποιων από τους περιφερειακούς ηγέτες που εμπλέκονται στη Συρία. Από τη μια ο Ρετζέπ Ταγίπ Ερντογάν θέλει να εκδιώξει τους Κούρδους από τα νότια σύνορά του ώστε να εξουδετερώσει την πιθανότητα δημιουργίας ενός κουρδικού κράτους εκεί. Και από την άλλη ο ισραηλινός πρωθυπουργός Μπενιαμίν Νετανιάχου βλέπει την ευκαιρία για να εδραιώσει περαιτέρω την κατοχή των υψωμάτων του Γκολάν – ανακοινώνοντας ότι θα διπλασιάσει τον αριθμό των εποίκων που έχουν εγκατασταθεί στην περιοχή, την οποία κατέλαβε το Ισραήλ από τη Συρία το 1967. Aλλωστε ο Νετανιάχου ανακοίνωσε ότι ο στρατός της χώρας του «θα παραμείνει» όλο τον χειμώνα στην ουδέτερη ζώνη μεταξύ του Ισραήλ και της Συρίας, στην κορυφή των Υψιπέδων του Γκολάν, όπου προωθήθηκε μετά την πτώση του Aσαντ.
Και στα δύο θέματα αναφέρθηκε σε χθεσινή της ομιλία στη γερμανική Βουλή η υπουργός Εξωτερικών της Γερμανίας Αναλένα Μπέρμποκ. «Η κατάληψη των Υψιπέδων του Γκολάν είναι παραβίαση του διεθνούς δικαίου» τόνισε, ενώ αναφερόμενη στην αυριανή επίσκεψή της στην Aγκυρα σημείωσε πως θα καταστήσει σαφές «στην Τουρκία ότι τα δικαιώματα των Κούρδων στη Βόρεια Συρία πρέπει να προστατευθούν».
Μίλησε με τον Εμανουέλ Μακρόν
Χθες ο τούρκος πρόεδρος Ρετζέπ Ταγίπ Ερντογάν συνομίλησε τηλεφωνικά με τον γάλλο ομόλογό του Εμανουέλ Μακρόν και σύμφωνα με ανακοίνωση συμφώνησαν ότι η μετάβαση στη Συρία θα πρέπει να σέβεται τα δικαιώματα όλων των κοινοτήτων στη χώρα, με τον Μακρόν να κάνει ιδιαίτερη μνεία στην ανάγκη εύρεση συμβιβαστικής λύσης με τους Κούρδους. Ομως, γράφουν οι «Financial Times», ο Ερντογάν, που πρόσφατα είπε ότι οι δύο ηγέτες που έχουν μείνει στον κόσμο είναι ο ίδιος και ο Πούτιν, «δεν μπορεί εύκολα να κρύψει την αλαζονεία του» μετά τη νίκη των τζιχαντιστών που υποστήριξε ώστε να ανατρέψουν τον Ασαντ. «Ο Ερντογάν φιλοδοξεί εδώ και πολύ καιρό να ανοικοδομήσει την τουρκική δύναμη στα εδάφη της παλιάς Οθωμανικής Αυτοκρατορίας. Για αυτόν, η ανατροπή του Ασαντ ανοίγει έναν νέο δρόμο προς την περιφερειακή επιρροή. Εχει επίσης μπροστά του δυνητικά την αποδυνάμωση των Κούρδων στη Συρία, την χαλάρωση του προσφυγικού προβλήματος της Τουρκίας, καθώς πολλοί σύροι πρόσφυγες ήδη επιστρέφουν στη χώρα τους, και όλα δείχνουν ότι μπορεί να επιτύχει στην προσπάθειά του να παραμείνει πρόεδρος μετά το 2028».
Η περίπτωση του Ισραήλ
Από την άλλη ο Νετανιάχου θέλει κι αυτός να χρησιμοποιήσει την κατάσταση προς όφελός του. «Οι συμμαχίες της Τουρκίας με ισλαμιστικές ομάδες όπως η Χαγιάτ Ταχρίρ και η Μουσουλμανική Αδελφότητα θεωρούνται σοβαρή απειλή από το Ισραήλ και τις συντηρητικές μοναρχίες του Κόλπου. Το Ισραήλ έχει κινηθεί για να καταστρέψει τη στρατιωτική ικανότητα της Συρίας, βομβαρδίζοντας το ναυτικό και την αεροπορία της και προωθώντας τα στρατεύματά της που βρίσκονται στα Υψίπεδα του Γκολάν. Η ισραηλινή κυβέρνηση παρουσίασε τις κινήσεις της ως προληπτικές και αμυντικές. Αλλά ο Νετανιάχου, όπως και ο Ερντογάν, βλέπει ευκαιρίες μπροστά. Πρόσφατα το δήλωσε κιόλας: «Κάτι τεκτονικό έχει συμβεί εδώ, ένας σεισμός που δεν έχει παρόμοιο στα εκατό χρόνια από τη συμφωνία Sykes-Picot». Αυτή η αναφορά στη βρετανο-γαλλική συμφωνία του 1916 που χώρισε την Οθωμανική Αυτοκρατορία ακούγεται σημαντική. Με τη Μέση Ανατολή σε αναταραχή, οι υποστηρικτές του Μεγάλου Ισραήλ βλέπουν την ευκαιρία να ξαναχαράξουν τα σύνορα της περιοχής. Ο Αλούφ Μπεν της εφημερίδας «Χααρέτζ» γράφει ότι ο Νετανιάχου «φαίνεται να επιζητεί να μείνει στην Ιστορία ως ο ηγέτης που επέκτεινε τα σύνορα του Ισραήλ έπειτα από 50 χρόνια υποχωρήσεων». Το κίνημα των εποίκων, που έχει σημαντική εκπροσώπηση στην κυβέρνηση συνασπισμού του Νετανιάχου, τον πιέζει να ξανακαταλάβει τμήματα της Γάζας. Η επερχόμενη κυβέρνηση Τραμπ μπορεί να δώσει στο Ισραήλ το πράσινο φως για την επίσημη προσάρτηση τμημάτων της κατεχόμενης Δυτικής Οχθης. Και η «προσωρινή» κατοχή της συριακής γης μπορεί να αποδειχθεί μόνιμη. Τελος, ο Νετανιάχου βλέπει την ευκαιρία για μια τελική σύγκρουση με το Ιράν.
