Από τις χορηγήσεις δανείων, τις πληρωμές και τις συναλλαγές με κάρτες προέρχονται περίπου τα τρία πέμπτα των προμηθειών των ελληνικών τραπεζών, που αυξήθηκαν την τελευταία διετία κατά 17,5%. Τα συνολικά έσοδα από προμήθειες το 2023 ανήλθαν σε 1,8 δισ. ευρώ από 1,6 δισ. ευρώ το 2021, ενώ άλλα 477 εκατ. ευρώ ήταν τα κέρδη από προμήθειες των τεσσάρων συστημικών τραπεζών το α΄ τρίμηνο του 2024, που ενισχύονται σταθερά λόγω της αύξησης των ηλεκτρονικών συναλλαγών και των χορηγήσεων, κυρίως από το επιχειρηματικό χαρτοφυλάκιο.
Σταθερή αύξηση εμφανίζουν τον τελευταίο ενάμιση χρόνο και τα έσοδα από το asset management, καθώς αξιοποιώντας και το θετικό κλίμα στις αγορές, οι τράπεζες διευρύνουν την παρουσία τους σε προϊόντα διαχείρισης περιουσίας έναντι των απλών καταθέσεων.
Τα έσοδα από τις συναλλαγές με κάρτες αποτελούν σταθερή πηγή κερδοφορίας, παρά το γεγονός ότι οι τράπεζες έχουν πουλήσει τη δραστηριότητα της αποδοχής καρτών, δηλαδή τη διαχείριση των τερματικών POS σε τρίτους παρόχους. Η Τράπεζα Πειραιώς έχει πουλήσει το 100% της σχετικής δραστηριότητας στη Euronet, η Alpha Bank έχει πουλήσει το 90% στη Nexi, η Eurobank το 90% στη Worldline και η Εθνική Τράπεζα έχει μεταβιβάσει το 51% στην Global Payments, αλλά διατηρούν τα έσοδα ως εκδότες των καρτών, έχοντας πλέον καθιερώσει και τη συνδρομή, όχι μόνο για τις πιστωτικές κάρτες, αλλά και τις χρεωστικές ή τις dual κάρτες, με διαφορετική τιμολόγηση η κάθε μία.
Τα έσοδα από προμήθειες των ελληνικών τραπεζών αντιπροσωπεύουν το 16,18% των οργανικών εσόδων και η τάση είναι η αύξηση του ποσοστού αυτού προκειμένου να προσεγγίσουν τον ευρωπαϊκό μέσο όρο, που διαμορφώθηκε το 2023 στο 28,1%. Σε αντίθεση, ωστόσο, με τις ευρωπαϊκές τράπεζες, που αντλούν το μεγαλύτερο μέρος των εσόδων από προμήθειες από προϊόντα διαχείρισης περιουσίας, οι ελληνικές αντλούν σημαντικό μέρος των εσόδων τους –εκτός από τις συναλλαγές με κάρτες– από τις πληρωμές, που στις περισσότερες ευρωπαϊκές χώρες προσφέρονται είτε δωρεάν είτε ως μέρος διαχείρισης των τραπεζικών λογαριασμών, μια τάση που ενισχύεται σταδιακά και στη χώρα μας με την προώθηση τραπεζικών πακέτων που επιβαρύνονται με μηνιαία χρέωση.
Καθώς οι ηλεκτρονικές συναλλαγές διευρύνονται συνεχώς, οι συναλλαγές στο κατάστημα έχουν εξοβελιστεί, όχι μόνο λόγω της μείωσης των καταστημάτων, αλλά κυρίως λόγω κόστους που κάνει απαγορευτική τη διενέργεια πράξεων στον γκισέ. Είναι χαρακτηριστικό ότι για να στείλει κάποιος χρήματα, π.χ. 1.000 ευρώ με έμβασμα, στο κατάστημα στοιχίζει από 12 έως 17 ευρώ, ενώ η αντίστοιχη συναλλαγή μέσω e-banking ή mobile banking τιμολογείται μεταξύ 1,2 έως 1,4 ευρώ. Στα παράδοξα της τραπεζικής πρακτικής παραμένει πάντως η προμήθεια που εισπράττεται για το εισερχόμενο έμβασμα, δηλαδή όταν κάποιος λαμβάνει χρήματα, που στοιχίζει μεταξύ 3 έως 5 ευρώ, ανάλογα με την τράπεζα για ποσό 1.000 ή 5.000 ευρώ.
Οπως προκύπτει από την ανάλυση των εσόδων από προμήθειες, το μεγαλύτερο μερίδιο στα έσοδα είχε το 2023 η Πειραιώς με 547 εκατ. ευρώ, από τα οποία τα 215 εκατ. ευρώ είναι έσοδα από συναλλαγές και κάρτες. Αλλα 147 εκατ. ευρώ είναι τα έσοδα προμηθειών από τις χορηγήσεις, ενώ τα έσοδα από την πώληση τραπεζοασφαλιστικών προϊόντων και τη διαχείριση περιουσίας ανήλθαν το 2023 σε 106 εκατ. ευρώ.
Δεύτερη στα έσοδα από προμήθειες κατατάσσεται η Eurobank, με συνολικά έσοδα 543,8 εκατ. ευρώ το 2023, από τα οποία τα 422 εκατ. ευρώ προέρχονται από την Ελλάδα και τα υπόλοιπα από τις δραστηριότητες στο εξωτερικό. Τα έσοδα από τις συναλλαγές και τις κάρτες ανήλθαν στα 193 εκατ. ευρώ, ενώ άλλα 153 εκατ. ευρώ συνεισέφεραν οι χρηματοδοτήσεις και τα δάνεια, έναντι 73 εκατ. ευρώ που ήταν τα έσοδα προμηθειών από τη διαχείριση περιουσίας.
Με συνολικά έσοδα από προμήθειες 382 εκατ. ευρώ το 2023, η Εθνική Τράπεζα άντλησε τα 203 εκατ. ευρώ από τη λιανική τραπεζική, δηλαδή τις συναλλαγές με κάρτες, τις χορηγήσεις προς ιδιώτες και τις πληρωμές, ενώ άλλα 139 εκατ. ευρώ προήλθαν από τις χορηγήσεις επιχειρηματικής πίστης. Ακολουθεί η Alpha Bank με συνολικά έσοδα 373 εκατ. ευρώ το 2023, από τα οποία τα 104 εκατ. ευρώ είναι τα έσοδα από τις συναλλαγές με κάρτες. Συνολικά η λιανική τραπεζική συνεισέφερε έσοδα 134 εκατ. ευρώ, ενώ η επιχειρηματική πίστη συνεισέφερε άλλα 126 εκατ. ευρώ και το wealth management άλλα 83 εκατ. ευρώ.
