Όσο κι αν ακούγεται απίστευτο, είναι αληθινό: Εδώ και δύο χρόνια υπάρχει νομοθετικό κενό στην αντιμετώπιση των στρατηγικών κακοπληρωτών των λογαριασμών ρεύματος. Και το πρόσφατο έκτακτο μέτρο της κυβέρνησης για την, μέχρι τον Ιούλιο του 2023, ανεμπόδιστη και αζημίως μετακίνηση των καταναλωτών από πάροχο σε πάροχο κάνει πολύ πιο εύκολη τη διαφυγή των μπαταχτσήδων. Αλλά κυρίως και την εκμετάλλευση του ορθάνοιχτου νομοθετικού παραθύρου για τη δημιουργία νέας γενιάς κακοπληρωτών.
Τα παραπάνω αποκαλύπτονται από κοινή επιστολή των Συνδέσμων Προμηθευτών (ΕΣΠΕΝ) και Ανεξάρτητων Εταιρειών (ΕΣΑΗ) Ηλεκτρικής Ενέργειας προς τα συναρμόδια υπουργεία Ενέργειας και Οικονομικών, με την οποία προτείνουν δέσμη μέτρων για τη στήριξη της αγοράς προμήθειας απέναντι στις ασφυκτικές συνθήκες που έχουν διαμορφώσει οι υψηλές τιμές ενέργειας, η δυσκολία των καταναλωτών να πληρώνουν εμπρόθεσμα τους λογαριασμούς και η επιβολή «πλαφόν» στην χονδρεμπορική αγορά.
Το νομοθετικό κενό
Οι ΕΣΠΕΝ και ΕΣΑΗ με την επιστολή που έστειλαν στον υπουργό Κώστα Σκρέκα και τον αναπληρωτή υπουργό Οικονομικών Θεόδωρο Σκυλακάκη τους προτείνουν δέσμη μέτρων για την αντιμετώπιση συγκεκριμένων προβλημάτων που έχουν ανακύψει στην περίοδο της ενεργειακής κρίσης.
Ένα από αυτά είναι και «η ολοκλήρωση του θεσμικού πλαισίου σχετικά με τη μετακίνηση πελατών που έχουν ληξιπρόθεσμα χρέη». Όπως αποκαλύπτεται από τους δύο Συνδέσμους η πολιτεία εδώ και δύο χρόνια δεν έχει προσαρμόσει το θεσμικό πλαίσιο στην απόφαση του ΣτΕ 1888/2020. Η τελευταία ακύρωνε απόφαση του 2016 που είχε εκδώσει ο τότε υπουργός Ενέργειας Πάνος Σκουρλέτης και σύμφωνα με αυτή δεν επιτρεπόταν η αλλαγή προμηθευτή αν υπήρχαν ληξιπρόθεσμες οφειλές και αυτές δεν είχαν τουλάχιστον διακανονιστεί.
Όπως προκύπτει από την επιστολή ΕΣΠΕΝ και ΕΣΑΗ παρά τη σχετική εισήγηση της ΡΑΕ το 2021 για την αναμόρφωση του θεσμικού πλαισίου με συγκεκριμένα μέτρα, εντούτοις το υπουργείο Ενέργειας δεν έχει προχωρήσει σε σχετικές αλλαγές.
Πριν από λίγες μέρες η σημερινή κυβέρνηση, στο πλαίσιο της λήψης έκτακτων μέτρων για τις αυξήσεις των τιμών, επέτρεψε με διάταξη την αζημίως μετακίνηση των πελατών από πάροχο σε πάροχο.
Ενεργειακός τουρισμός
Το αποτέλεσμα, σύμφωνα με τους Συνδέσμους, είναι: «Ως εκ τούτου, έχοντας επιστρέψει ουσιαστικά στις αρχικές προβλέψεις του Κώδικα Προμήθειας Ηλεκτρικής Ενέργειας –ο οποίος καταρτίστηκε προ δεκαετίας βάσει ενός τελείως διαφορετικού περιβάλλοντος στην αγορά προμήθειας– οι πελάτες έχουν πλέον τη δυνατότητα να προβούν ανά πάσα στιγμή σε καταγγελία της σύμβασής τους και σε αλλαγή προμηθευτή, δίχως να απαιτείται να μεριμνήσουν για την κάλυψη ή τον διακανονισμό των οικονομικών τους υποχρεώσεων. Όπως είναι γνωστό μάλιστα, η εν λόγω δυνατότητα των καταναλωτών ενισχύθηκε έτι περαιτέρω με το άρθρο 138 του πρόσφατου Νόμου 4951/2022. Παράλληλα, οι προμηθευτές έχουν απωλέσει τη δυνατότητα διεκδίκησης των ληξιπρόθεσμων οφειλών των εν λόγω (τέως) πελατών τους, μέσω της υποβολής εντολής απενεργοποίησης παροχής. Όπως γίνεται αντιληπτό, το συγκεκριμένο πλαίσιο – ιδίως υπό τις παρούσες συνθήκες – ευνοεί τους κακοπληρωτές, ενισχύει τον ενεργειακό «τουρισμό» και αφήνει τους προμηθευτές ενέργειας απολύτως εκτεθειμένους», υπογραμμίζουν οι εταιρείες του κλάδου.
Οι ΕΣΠΕΝ και ΕΣΑΗ δίνουν επίσης μέσα σε λίγες παραγράφους και το τεράστιο πρόβλημα που αντιμετωπίζει αυτήν την περίοδο η αγορά: «Η συσσώρευση ληξιπρόθεσμων οφειλών των καταναλωτών και η αύξηση των επισφαλειών έχει καταστεί πλέον απολύτως κρίσιμο πρόβλημα για τον κλάδο, απειλώντας άμεσα τη βιωσιμότητα της επιχειρηματικής δραστηριότητας που σχετίζεται με την προμήθεια ενέργειας», αναφέρουν
Προκαταβολές και εγγυήσεις
Στην επιστολή τους, όμως οι δύο Σύνδεσμοι, ανοίγουν κι άλλα ζητήματα ζητώντας από τους υπουργούς Σκρέκα και Σκυλακάκη την επίλυση τους
Ένα από αυτά είναι οι προκαταβολές ποσών των επιδοτήσεων που αναλαμβάνουν να δώσουν οι εταιρείες για λογαριασμό του κράτους.
«Στο σημείο που έχουμε φτάσει, οι Σύνδεσμοί μας πιστεύουν ότι απαιτείται η προκαταβολή να είναι ίση με τουλάχιστον το 75% του εκτιμώμενου ποσού επιδοτήσεων του ΤΕΜ και να καταβάλλεται μέχρι την πέμπτη ημέρα του μήνα Μ που αφορούν οι επιδοτήσεις», λένε στην επιστολή και εξηγούν: «Για παράδειγμα, μέχρι τις 5 Σεπτεμβρίου θα πρέπει να καταβληθεί σε κάθε προμηθευτή τουλάχιστον το 75% του εκτιμώμενου ποσού των επιδοτήσεων για τον μήνα Σεπτέμβριο. Εφόσον το χρονοδιάγραμμα αυτό δεν είναι εφικτό να τηρηθεί για τον τρέχοντα μήνα, το 75% του εκτιμώμενου ποσού των επιδοτήσεων για τον μήνα Αύγουστο προτείνουμε να καταβληθεί έως τις 16 Αυγούστου. Το υπόλοιπο -κατ’ ανώτερο- 25% θα μπορεί να εξοφλείται απολογιστικά στη βάση των πραγματικών δεδομένων επί των τιμολογήσεων, που παρέχουν οι προμηθευτές στον ΔΑΠΕΕΠ και στους λοιπούς εποπτικούς φορείς».
Οι εταιρείες του κλάδου προτείνουν επίσης στην κυβέρνηση την αξιοποίηση του ευέλικτου ευρωπαϊκού πλαισίου των κρατικών ενισχύσεων. Προτείνουν τη χορήγηση κρατικών εγγυήσεων για τις συναλλαγές τους με το Χρηματιστήριο Ενέργειας και τον ΑΔΜΗΕ: «Η εκτόξευση των τιμών στη χονδρεμπορική αγορά ηλεκτρισμού έχει υποχρεώσει τις εταιρείες προμήθειας να πολλαπλασιάσουν τα ποσά των εγγυήσεων που καταθέτουν στο Χρηματιστήριο Ενέργειας και τον ΑΔΜΗΕ. Για αυτόν τον λόγο κρίνουμε ως απαραίτητη, στην παρούσα φάση, την εξέταση παροχής κρατικών εγγυήσεων προς τις εταιρείες προμήθειας προκειμένου αυτές να εξασφαλίσουν πιστωτικές γραμμές», υπογραμμίζουν.
Τέλος οι ΕΣΠΕΝ και ΕΣΑΗ ζητούν τη δυνατότητα διακανονισμών των ποσών που εισπράττουν για τις ρυθμιζόμενες χρεώσεις και καταβάλλουν στους Διαχειριστές. Ως πλαίσιο υποδεικνύουν εκείνο της περιόδου της πανδημίας.
