«Πρόγευση» για το αν έκλεισε με μονοψήφιο πληθωρισμό το 2022 και τι έπεται για το 2023, αναμένεται να δώσουν τα προκαταρκτικά στοιχεία (flash estimates) για τον τιμάριθμο τον μήνα Δεκέμβριο, τα οποία ανακοινώνει σήμερα το μεσημέρι (6/1) η Eurostat.
Σύμφωνα με την Ευρωπαϊκή Στατιστική Υπηρεσία τον Νοέμβριο στην Ελλάδα ο ελληνικός δείκτης τιμών καταναλωτή έκλεισε στο 9%, όταν πανευρωπαϊκά «έτρεχε» με 10%.
Αν η τάση αυτή διατηρήθηκε και τον Δεκέμβριο, τότε η Ελλάδα δεν θα παραμείνει άλλο στην κορυφή της ακρίβειας, όπως το προηγούμενο εξάμηνο.
Και πανευρωπαϊκά όμως η πτώση των τιμών ενέργειας δείχνει να ευνοεί το πέρασμα σε μια εποχή αποκλιμάκωσης, παρότι οι δευτερογενείς επιπτώσεις της ενεργειακής ακρίβειας συνεχίζουν να εξαπλώνονται στα τρόφιμα και άλλα βασικά είδη διαβίωσης.
Για τη χώρα μας πάντως, η εξήγηση για τις αυξομειώσεις αυτές έχει μάλλον διπλή ανάγνωση:
- στην τσέπη του καταναλωτή, οι διεθνείς ανατιμήσεις έχουν άμεσο αντίκτυπο γιατί η χώρα μας είναι από τις πλέον εξαρτημένες από τις εισαγωγές πάσης φύσεως από το εξωτερικό (αέριο, πετρέλαιο, α’ ύλες, ζωοτροφές κ.λπ.). Οι άνευ προηγουμένου κρατικές επιδοτήσεις όμως (στην ενέργεια τουλάχιστον) μειώνουν αισθητά τον αντίκτυπο αυτόν.
- σε επίπεδο μετρήσεων, η Ελλάδα «αδικήθηκε» από τα τέλη του 2021 ως λίγο πριν τα τέλη του 2022, καθώς τα πολύ υψηλά επίπεδα Τιμαρίθμου οφείλονταν ήταν εν μέρει τεχνητά, λόγω του φαινομένου βάσης (base effect).
Για τεχνικούς λόγους δηλαδή, επειδή το προηγούμενο διάστημα ήταν η μόνη χώρα στην Ευρώπη που είχε υπερβολικά χαμηλό (αρνητικό) πληθωρισμό, η σύγκριση με πέρυσι έδειχνε μεγαλύτερης έντασης ακρίβεια από το πραγματικό.
Το αντίθετο θα συμβεί όμως το 2023. Ακόμα και αν οι ανατιμήσεις στα ράφια από Γενάρη και μετά είναι μεγάλες, μπορεί ο τιμάριθμος να δείχνει μικρότερο ρυθμό αύξησης και χαμηλότερο πληθωρισμό, εν σχέσει με πέρυσι στην Ελλάδα –αλλά και έναντι και των άλλων χωρών της ΕΕ. Το base effect δηλαδή μπορεί να λειτουργήσει και αντίστροφα.
Αν μάλιστα οι τιμές στην Ενέργεια τυχόν αποκλιμακωθούν, η Ελλάδα μπορεί να δείχνει μεγαλύτερη πτώση από άλλες χώρες, γιατί στον τομές αυτό είχε ίσως την μεγαλύτερη επιβάρυνση πανευρωπαϊκά στο α΄εξάμηνο του 2021.
Σε κάθε περίπτωση, οι τιμές θα συνεχίζουν να αυξάνονται, ακόμα και αν ο πληθωρισμός πέφτει. Έστω και με βραδύτερο ρυθμό εν σχέσει με πέρυσι –που ο πληθωρισμός είχε φτάσει και στο 12% στο 3ο τρίμηνο της χρονιάς- το 2023 προμηνύεται «θερμό», καθώς τα μηνύματα από τις βιομηχανίες έχουν δείξει ότι επίκεινται νέες αυξήσεις που θα φανούν στα ράφια ως τον Φεβρουάριο, της τάξεως του 10% μεσοσταθμικά -ή από 5% ως 30% για τα περισσότερα είδη.
«Ασπίδα» απέναντι στη λαίλαπα των ανατιμήσεων είναι οι επικείμενες αυξήσεις σε συντάξεις αλλά και στους μισθούς, κυρίως όμως οι προσπάθειες συγκράτησης των τιμών στα βασικά είδη διατροφής και διαβίωσης.
Σύμφωνα με στοιχεία του Παρατηρητηρίου Τιμών, στο 92% των προϊόντων που περιλαμβάνονται στο «Kαλάθι του Nοικοκυριού», οι τιμές μειώνονται ή διατηρούνται σταθερές την 10η εβδομάδα εφαρμογής του μέτρου (από την Τετάρτη 04/1/2023 ως την Τρίτη 10/1/2023), με βάση και τους νέους τιμοκαταλόγους που γνωστοποίησαν στο υπουργείο Ανάπτυξης και Επενδύσεων οι αλυσίδες σούπερ μάρκετ.
Αναλυτικά, από το σύνολο 833 προϊόντων στο «Καλάθι του Νοικοκυριού» που είναι απολύτως συγκρίσιμα:
- στα 55, ποσοστό 7%, η τιμή μειώθηκε,
- στα 714, ποσοστό 85%, η τιμή παρέμεινε σταθερή
- σε 64, ποσοστό 8%, η τιμή αυξήθηκε.
Υπενθυμίζεται ότι με βάση τις εκτιμήσεις του προϋπολογισμού του 2023, ο πληθωρισμός φέτος θα υποχωρήσει στο 5% το σύνολο του έτους.
