Εχουν ακροβολιστεί στις καμένες πλαγιές της Παλαγίας. Με τα φωσφορούχα γιλέκα και τα κίτρινα κράνη τους μοιάζουν με σημαδούρες σε μαυρισμένη θάλασσα. Τα αλυσοπρίονά τους ακούγονται μέχρι τα σπίτια του χωριού. Σταματούν για λίγο, ώστε να συνεννοηθούν για την επόμενη πτώση. Ενα σφύριγμα, ένα νεύμα κι ένα βλέμμα αργότερα, σωριάζεται στη γη ακόμη ένας κορμός πεύκου. Μετά την καταστροφική φωτιά του Εβρου, οι αντιδιαβρωτικές εργασίες μόλις έχουν αρχίσει. Οι δασεργάτες πρέπει να δουλέψουν γρήγορα, προτού τους προλάβουν οι βροχές.
«Κάνουμε ό,τι μπορούμε για να προστατέψουμε την περιοχή από τον κίνδυνο πλημμύρας, για να μη γίνουμε σαν τη Θεσσαλία. Η έκταση της φωτιάς ήταν τεράστια», λέει στην «Κ» ο Χουσεΐν Πυρελή, πρόεδρος του Δασικού Συνεταιρισμού Εργασίας Πετρολόφου. Μαζί με περίπου 20 συναδέλφους του τοποθετούν κορμοδέματα σε αναβαθμίδες. Από το σημείο όπου βρισκόμαστε διακρίνεται το χωριό – η φωτιά του Αυγούστου το είχε πολιορκήσει και εισέβαλε στις παρυφές του προκαλώντας καταστροφές. Οι δασεργάτες ξεκίνησαν τις αντιδιαβρωτικές παρεμβάσεις εδώ την περασμένη Δευτέρα, ενώ σε γειτονική πλαγιά πραγματοποιούν παρόμοιες εργασίες συνάδελφοί τους από τον συνεταιρισμό του Σιδηροχωρίου.
Ζώνη ανάσχεσης
Τον Αύγουστο, οι ίδιοι άνθρωποι των δύο πομακοχωρίων, υπό την καθοδήγηση δασολόγων και τη συνδρομή ενός ή άλλοτε δύο πυροσβεστικών οχημάτων, εργάζονταν νυχθημερόν με τσάπες και αλυσοπρίονα σε μία από τις τελευταίες γραμμές άμυνας βορειότερα για να σταματήσουν την προέλαση της φωτιάς. Τα είχαν καταφέρει τότε, ανοίγοντας μια ζώνη ανάσχεσης μήκους 10-13 χλμ. Κατά την εκτίμηση του δασάρχη Αλεξανδρούπολης, Γιώργου Πιστόλα, είχαν καταφέρει να αποτρέψουν την καταστροφή τουλάχιστον άλλων 100.000 στρεμμάτων πυκνού δάσους. Τώρα, όμως, πρέπει να οχυρώσουν άλλα μέρη ενόψει του χειμώνα.
Ο κ. Πιστόλας εξηγεί στην «Κ» ότι έχουν πραγματοποιηθεί 12 μελέτες για την εκπόνηση αντιδιαβρωτικών εργασιών στην ευρύτερη περιοχή. Προτεραιότητα δίνεται σε σημεία γύρω από οικισμούς, όπως στην Παλαγία, καθώς και σε ευαίσθητες λεκάνες απορροής. Μεταξύ άλλων, στόχος των δασολόγων είναι να μην παρασυρθεί από μια νεροποντή το γόνιμο χώμα και δεν είναι εφικτή έπειτα η φυσική αναγέννηση του καμένου δάσους.
Εχουν πραγματοποιηθεί 12 μελέτες για την εκπόνηση έργων στην ευρύτερη περιοχή – Προτεραιότητα δίνεται σε σημεία γύρω από οικισμούς και σε ευαίσθητες λεκάνες απορροής.
Για την Παλαγία, η σχετική μελέτη προβλέπει την κατασκευή κορμοδεμάτων συνολικού μήκους 28.744 μέτρων, σε συνολική έκταση 380 στρεμμάτων. Τα κλαδοδέματα θα έχουν συνολικό μήκος 2.293 μέτρων και θα κατασκευαστούν σε έκταση 30 στρεμμάτων. Κατά προσέγγιση, βάσει της μελέτης, υπολογίζεται ότι θα κατασκευαστούν και 115 κορμοφράγματα.
Σκοπός είναι η προστασία της καμένης έκτασης από περαιτέρω υποβάθμιση. Τα αντιδιαβρωτικά έργα θα συγκρατήσουν το έδαφος, θα διατηρήσουν τα θρεπτικά στοιχεία του και θα μειώσουν την επιφανειακή απορροή και την ταχύτητα ροής των υδάτων.
Ανάδοχος του συγκεκριμένου έργου για την κάλυψη της χρηματοδότησης ορίστηκε η Δημόσια Επιχείρηση Αερίου (ΔΕΠΑ). Το κόστος των προτεινόμενων παρεμβάσεων σε αυτή την περιοχή υπολογίστηκε σε 290.000 ευρώ. Αναμένεται και χρηματοδότηση από το υπουργείο Περιβάλλοντος και Ενέργειας για να ξεκινήσουν και άλλες παρόμοιες εργασίες. Οι καμένες εκτάσεις είναι μεγάλες και υπάρχουν πολλά σημεία όπου χρειάζονται παρεμβάσεις.
Οι δασεργάτες
Ο κ. Πυρελή σπούδασε στην Παιδαγωγική Σχολή της Θεσσαλονίκης, αλλά αποφάσισε να ακολουθήσει τον δρόμο του πατέρα του ως δασεργάτης. «Οταν πρέπει να κόψεις ένα δέντρο πρέπει να υπολογίσεις τον αέρα, πρέπει να το κατέχεις, να προσανατολιστείς πού θα πέσει», λέει και περιγράφει ότι τα ξερά κλαδιά είναι σαν «κόκαλα» που σπάνε εύκολα σε μικρότερα κομμάτια με κάθε πτώση. Είναι ένα επάγγελμα δύσκολο, ο αριθμός τους έχει μειωθεί με τα χρόνια. Πριν από μία δεκαετία έφταναν τα 40 μέλη και πλέον έχουν πέσει στους 25.
Ο κ. Πυρελή αναφέρει ότι πρέπει να υπάρξει μέριμνα για τη διάσωση των συνεταιρισμών, οι οποίοι όπως τονίζει θα μπορούσαν να συνδράμουν σε μια δασική πυρκαγιά. «Στη φωτιά του Εβρου υπήρχαν σημεία στο βουνό που τα είχαμε δουλέψει παλιότερα. Γνωρίζουμε τους δρόμους, μπορούμε να προσανατολιστούμε και να βοηθήσουμε εάν χρειαστεί», εξηγεί.
Ο ξάδελφός του Ερτζάν, του οποίου τα χέρια έχουν μαυρίσει από τα κουφάρια των δέντρων, τονίζει πόσο σημαντικό είναι να γίνουν και μελέτες για τον καθαρισμό, τη διαχείριση της καύσιμης ύλης σε κομμάτια του δάσους που έμειναν ανέπαφα, για την αποτροπή μελλοντικών κινδύνων. «Τώρα θα υπάρχει υλοτόμηση. Αλλά το μετά έχει σημασία», επισημαίνει ο κ. Πυρελή, «δεν θέλουμε να χαθούν οι δασεργάτες».
