«Ποδαρικό» με πλεονάσματα θα κάνει το 2023, αλλιώς θα χρειαστούν περισσότερα δάνεια και μεγαλύτερες θυσίες στα επόμενα χρόνια. Η χώρα έχει μπροστά της μια ευκαιρία την προσεχή δεκαετία, για να μειώσει δραστικά το δημόσιο χρέος. Για να το επιτύχει και να βελτιώσει την (δεινή) θέση όπου σήμερα βρίσκεται ως υπερχρεωμένη χώρα, θα πρέπει να συνδυάσει πολιτικές που ευνοούν την ανάπτυξη αλλά δεν θέτουν σε κίνδυνο τα δημοσιονομικά.
Μετά από 3 Μνημόνια, όλα τα μέτρα ελάφρυνσης και αναδιάρθρωσης του χρέους που πρόσφεραν οι δανειστές ή έλαβαν διαδοχικές κυβερνήσεις (στην πράξη όμως πάντα ο Οργανισμός Διαχείρισης Δημοσίου Χρέους – ΟΔΔΗΧ) έχουν βοηθήσει τη χώρα να αντέξει στις απανωτές κρίσεις.
Ωστόσο η Τράπεζα της Ελλάδος προειδοποιεί, στην ενδιάμεση Έκθεση της για την Ελληνική Οικονομία, ότι:
· τα υφιστάμενα ευνοϊκά χαρακτηριστικά του συσσωρευμένου χρέους δεν αποτελούν “κτήμα ες αεί” και συνεπώς πρέπει να αξιοποιηθούν όσο είναι καιρός
· η πρόκληση είναι στην επόμενη δεκαετία η χώρα να αντικαταστήσει τα ευνοϊκά δάνεια της εποχής των Μνημονίων, με νέα δάνεια που θα λαμβάνει σταδιακά και με βιώσιμους όρους από την αγορά.
Το «κλειδί» θα είναι τα πρωτογενή πλεονάσματα και η Ανάπτυξη. Όλα τα σενάρια που εκπόνησε η Τράπεζα της Ελλάδος για να αναλύσει την ανθεκτικότητα της χώρας έναντι του χρέους ως το 2060, θέτουν σαν προϋπόθεση την επίτευξη πρωτογενούς πλεονάσματος 2% το χρόνο. Αν το πρωτογενές πλεόνασμα ή το ΑΕΠ μειωθούν, αλλάζουν όλοι οι υπολογισμοί.
Με βασική παραδοχή για πρωτογενές πλεόνασμα 2% ετησίως, το χρέος μειώνεται στο 61% του ΑΕΠ το 2060! Αν υποχωρήσει στο 1% του ΑΕΠ τότε το χρέος το 2060 θα ξεπεράσει το 100% του ΑΕΠ. Και σε πιο δυσμενής καταστάσεις, το χρέος θα εκτιναχθεί στο 250% του ΑΕΠ.
Οι νέοι θα πληρώσουν το «μάρμαρο»
Στο βασικό σενάριο, με πρωτογενές πλεόνασμα 2%, ρυθμό μεταβολής πραγματικού ΑΕΠ 1,8% και μέσο πληθωρισμό 2% ως το 2060, οι ακαθάριστες χρηματοδοτικές ανάγκες του Δημοσίου διατηρούνται μεσοπρόθεσμα κοντά στο 15% του ΑΕΠ και, σε κάθε περίπτωση, κάτω από 20% του ΑΕΠ, που είναι και το ανώτατο όριο βιωσιμότητας του χρέους.
Αν όμως ανάπτυξη, πλεόνασμα και πληθωρισμός είναι μικρότερα, αυτό οδηγεί το 2060 σε υψηλότερο χρέος προς ΑΕΠ και σε υψηλότερες ακαθάριστες χρηματοδοτικές ανάγκες.
Με άλλα λόγια, αν χαθεί η επόμενη δεκαετία που κατά την ΤτΕ αποτελεί ένα μοναδικό “παράθυρο” ευκαιρίας για την ταχεία αποκλιμάκωση του Χρέους, το βάρος θα παραμείνει ή θα αυξηθεί για τα προσεχή έτη και τις επόμενες γενεές, αντί να μειωθεί έως και στο 61% του ΑΕΠ.
Αν δεν γίνουν εγκαίρως τα σωστά βήματα, μακροπρόθεσμα εκτιμάται πως θα αυξηθεί αβεβαιότητα, καθώς η σταδιακή αναχρηματοδότηση του συσσωρευμένου Χρέους προς τον επίσημο τομέα με όρους αγοράς, θα αυξήσει την έκθεση του Ελληνικού Δημοσίου στον επιτοκιακό κίνδυνο, γεγονός που οδηγεί σε κινδύνους, νέα μέτρα ή και θυσίες ακόμα.
